Rząd pokazał nowe przepisy. Zmiany dotkną tysiące kierowców

Lista szykowanych przez resort sprawiedliwości nowości jest długa i obejmuje nowelizację aż 10 ustaw, w tym Prawa o ruchu drogowym, Kodeksu Karnego, Kodeksu Wykroczeń, Kodeksu Postępowania Karnego czy Ustawy o kierujących pojazdami. Chodzi głownie o przeciwdziałaniu patologicznym zjawiskom tzw. nielegalnych wyścigów czy ignorowania sądowych zakazów prowadzenia.

Proponowane jest m.in. podwyższenie kar za wypadek ze skutkiem śmiertelnym w ramach nielegalnego wyścigu, rażąco niebezpiecznej, brawurowej jazdy lub złamania zakazu prowadzenia pojazdów.

Jeden z pomysłów polega np. na orzekaniu dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów wobec osób, które złamały sądowy zakaz prowadzenia pojazdów.

W przypadku naruszenia zakazu sąd powinien co do zasady orzekać dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów. Także możliwość przepadku pojazdu oraz minimalne świadczenie pieniężne w wysokości 10 000 zł mają pełnić rolę środków odstraszających

---

To kontrowersyjny zapis, bo tylko w 2024 roku na polskich drogach zatrzymano ponad 16 tys. kierujących z orzeczonym zakazem.

Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że skala zjawiska to m.in. efekt jednych z najniższych w całej UE limitów alkoholu. W Polsce sądy obligatoryjnie orzekają wobec kierujących zakaz prowadzenia pojazdów, jeśli kontrola policyjna wykaże stężenie alkoholu powyżej 0,2 promila (wykroczenie). Polacy masowo tracą wiec prawa jazdy ”za alkohol” przy stężeniach, które w takich krajach jak np. Niemcy, Francja czy Wielka Brytania nie narażałyby ich nawet na mandat. Jednym z efektów jest właśnie masowe łamanie przez kierowców sądowych zakazów, które – zgodnie z obowiązującym prawem – orzekane są na minimum pół roku.

Projekt zakłada również doprecyzowanie przepisów o konfiskacie pojazdów nietrzeźwym kierującym. Zakłada on np., że jeśli kierowca będzie mieć od 0,5 do 1,5 ‰ alkoholu we krwi lub jest objęty zakazem prowadzenia pojazdów, sąd będzie mógł zdecydować o przepadku pojazdu.

W sytuacji, gdy stężenie alkoholu przekracza 1,5 ‰, sąd będzie miał obowiązek orzec konfiskatę pojazdu, chyba że zachodzi wyjątkowy przypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami

---

Jedną z najpoważniejszych zmian jest wprowadzenie w Kodeksie karym definicji ”nielegalnego wyścigu samochodowego”. Ma to być:

rywalizacja kierujących co najmniej dwoma pojazdami mechanicznymi w ruchu lądowym, z zamiarem pokonania określonego odcinka drogi w jak najkrótszym czasie i z naruszeniem zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym

---

Zgodnie z planowaną definicją nielegalnym wyścigiem będzie też:

celowe wprowadzenie pojazdu w poślizg lub doprowadzenie do utraty styczności z nawierzchnią chociażby jednego z kół pojazdu, wykonane w trakcie zgromadzenia zorganizowanego na otwartej ogólnodostępnej przestrzeni odbywające się bez wymaganego zezwolenia.

---

Ustawodawca precyzuje, że aby zachowania te mieściły się w definicji nielegalnego wyścigu, a tym samym były kwalifikowane jako nowe przestępstwo, określone w dodawanym art. 178c kk., musi do nich dojść w trakcie ”zorganizowanego zgromadzenia na otwartej ogólnodostępnej przestrzeni”. Za organizowanie lub uczestnictwo w nielegalnych wyścigach grozić będzie kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.

Dopuszczenie się takiego zachowania w innym miejscu lub ”w sposób spontaniczny i niezaplanowany”, będzie stanowiło wykroczenie. Z tego powodu w Prawie o ruchu drogowym pojawić się mają zapisy zabraniające kierowania pojazdem silnikowym lub motorowerem w sposób:

1. powodujący celowy poślizg kół (drift);
2. powodujący utratę styczności z nawierzchnią chociażby jednego z kół pojazdu (np. jazda na jednym kole motocyklem.

Za złamanie zakazu driftowania kierowca straci prawo jazdy na trzy miesiące. Kodeks wykroczeń przewidywać ma w takim przypadku konieczność nałożenia na kierowcę grzywny w wysokości do 30 tys. zł.

W kodeksie wykroczeń pojawić ma się osobna definicja driftu. Zgodnie z planowanym brzmieniem art. 86c kw:

kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu prowadzi pojazd mechaniczny celowo wprowadzając go w poślizg lub doprowadzając do utraty styczności z nawierzchnią chociażby jednego z kół pojazdu podlega karze grzywny nie niższej niż 1 500 zł. Ponadto jeżeli następstwem powyższego wykroczenia jest spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym, sprawca podlega karze grzywny nie niższej niż 2 500 zł.

---

Zwracamy uwagę, że powyższe zapisy mówią o minimalnej wysokości kary. Ustawodawca chce, by górna granica grzywny za takie wykroczenie wynosiła aż 30 tys. zł.

Wobec sprawców takich wykroczeń mają też być stosowane ”środki administracyjne”. Są nimi:

• usunięcie pojazdu z drogi na okres 30 dni,
• zatrzymanie prawa jazdy na okres 3 miesięcy.

Przepis ten znajdzie zastosowanie w przypadkach, gdy drift nie miał miejsca w ramach zorganizowanego zgromadzenia, na otwartej ogólnodostępnej przestrzeni w przeciwnym razie będzie to przestępstwo stypizowane w nowym art. 178c § 1 k.

Nowe prawo surowo traktować ma sprawców wypadków drogowych, do których dojdzie w czasie nielegalnych wyścigów. Przesłanką do nadzwyczajnego zaostrzenia kary wobec sprawcy wypadku ma być również rażące przekroczenie prędkości. Cchodzi o nowe planowane zapisy Art. 178c § 1 KK. Czytamy w nim, że kto w ruchu lądowym:

1. organizuje lub prowadzi nielegalny wyścig samochodowy,
2. jako prowadzący pojazd mechaniczny uczestniczy w nielegalnym wyścigu samochodowym

- podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 2. Tej samej karze podlega, kto prowadzi pojazd mechaniczny w sposób rażąco naruszający zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, zagrażając swoim zachowaniem bezpieczeństwu innej osoby i z prędkością większą od dopuszczalnej:

1. o co najmniej połowę na autostradzie lub drodze ekspresowej, a jeżeli prędkość ta została ograniczona znakiem drogowym – co najmniej dwukrotnie, albo
2. co najmniej dwukrotnie – na innej drodze publicznej.

Projekt przewiduje również konieczność zgłaszania władzom gminy "zgromadzenia użytkowników pojazdów na otwartej ogólnodostępnej przestrzeni, w liczbie większej niż 10, którego celem jest w szczególności prezentacja pojazdów, w tym wprowadzonych w nich modyfikacji"

W przeciwnym razie organizator takiego zlotu naraża się na karę grzywny w wysokości 2000 zł a jego uczestnicy - co najmniej 1000 zł.

Zgromadzenia (zloty) mające na celu prezentację pojazdów, dokonanych w nich modyfikacji, czy też wymiany doświadczeń przez ich właścicieli, niejednokrotnie kończą się praktycznymi pokazami możliwości tych pojazdów (jazda w poślizgu, nielegalny wyścig). Konieczne jest zatem wprowadzenie rozwiązań umożliwiających sprawowanie nadzoru nad organizacją i przebiegiem takich zgromadzeń

---

To kolejny z kontrowersyjnych zapisów, bo uderza nie tylko fanów nielegalnych wyścigów, ale też np. miłośników pojazdów klasycznych, którzy w sezonie letnim cyklicznie spotykają się np. w ramach organizowanych często spontanicznie zlotów pokroju "klasyków nocą".

Zakres zmian obejmuje też m.in. ustawę o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Ustawodawca proponuje gromadzenie w Centralnej Ewidencji Pojazdów informacji o wykorzystaniu pojazdu do popełnienia przestępstwa (uczestnictwo w nielegalnym wyścigu, spowodowanie wypadku w czasie nielegalnego wyścigu) lub wykroczenia polegającego na driftowaniu. Zawarte w państwowej bazie dane posłużyć mają:

przetwarzaniu tych informacji przez zakłady ubezpieczeń w celu dokonania oceny ryzyka ubezpieczeniowego i taryfikacji, zmierzających do zawarcia umowy ubezpieczenia OC.

---