Zima znów zaskoczyła. Kto musi odśnieżać drogi, a kto chodniki?
Oprac.: Agnieszka Boreczek
Myślisz, że wyłącznie od dobrej woli zarządcy drogi czy właściciela posesji zależy to, czy odśnieży podlegający mu teren? Nic bardziej mylnego, a obowiązujące w Polsce przepisy dobitnie to podkreślają. Nie ma sensu uchylać się od odpowiedzialności, bo może stać się to przyczyną uszczerbku na zdrowiu pieszych, kolizji samochodowej i… grzywny. Dowiedz się więcej / przypomnij sobie najważniejsze regulacje odnoszące się do obowiązku odśnieżania chodników, dróg i nie tylko.
Spis treści:
Kto odśnieża drogi publiczne?
Za stan dróg publicznych, w tym ich odśnieżanie, odpowiadają zarządcy dróg, zgodnie z ustawą o drogach publicznych. W Polsce zarządzanie drogami zależy od ich kategorii:
- Drogi krajowe są utrzymywane przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA).
- Drogi wojewódzkie podlegają administracji samorządów wojewódzkich.
- Drogi powiatowe i gminne pozostają w gestii odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego - powiatów lub gmin.
Zazwyczaj zadania te są zlecane firmom zewnętrznym wyłonionym w drodze przetargu.
Odpowiedzialność za odśnieżanie nie dotyczy wyłącznie chodników i dróg. Właściciele oraz zarządcy budynków mają również obowiązek usuwania śniegu i lodu z dachów oraz elementów architektonicznych, takich jak schody czy podjazdy. Niewłaściwe odśnieżanie tych elementów może prowadzić do katastrof budowlanych i innych poważnych konsekwencji. Czasem oznacza też mandat i odpowiedzialność karną.
Organizacja prac zimowych w gminach
W wielu miejscowościach sezon zimowy rozpoczyna się formalnie 1 listopada i trwa do 15 kwietnia. Gminy, zgodnie z lokalnymi regulacjami, przygotowują się do zimowego utrzymania dróg poprzez organizację przetargów na odśnieżanie i posypywanie nawierzchni.
Firmy odpowiedzialne za te usługi są rozliczane z uwzględnieniem liczby przepracowanych godzin, zużytych materiałów oraz stanu dróg. Często stosuje się nowoczesne systemy monitorowania, takie jak raporty GPS, które pozwalają na kontrolę jakości prac.
Kto odpowiada za odśnieżanie chodników?
Ta kwestia wzbudza więcej emocji i niejasności. Tymczasem obowiązek odśnieżania chodników w Polsce spoczywa na właścicielach nieruchomości przylegających do chodnika. Dotyczy to usuwania śniegu, błota czy lodu, aby zapewnić bezpieczeństwo pieszym.
Jednak istnieją pewne wyjątki od tej zasady:
- jeśli na chodniku dopuszczony jest płatny postój pojazdów, obowiązek jego odśnieżania przechodzi na zarządcę drogi.
- gdy chodnik oddzielony jest od nieruchomości pasem zieleni będącym własnością gminy, odpowiedzialność za jego odśnieżanie spoczywa na jednostce samorządowej.
Nieprzestrzeganie obowiązku odśnieżania może skutkować nałożeniem grzywny na właściciela nieruchomości, a w przypadku wypadków – roszczeniami odszkodowawczymi.
Szkoda na nieodśnieżonym terenie. Kto ponosi odpowiedzialność?
Kwestie odpowiedzialności za wypadki związane z nieodśnieżonymi chodnikami czy drogami są jasno określone w polskim prawie:
- Właściciele nieruchomości mogą być ukarani grzywną lub karą nagany za zaniedbanie obowiązków utrzymania chodnika.
- Gminy i zarządcy dróg ponoszą odpowiedzialność cywilną za szkody wyrządzone przez niewłaściwe utrzymanie dróg publicznych. W przypadku zaniedbań osoby poszkodowane mogą dochodzić swoich praw w postępowaniu administracyjnym lub sądowym.
Zimowe utrzymanie dróg i chodników w Polsce to odpowiedzialność, którą dzielą między sobą różne podmioty. Czasem spoczywa ona wyłącznie na barkach osób prywatnych i należy mieć na względzie konsekwencje niedotrzymania tego obowiązku. Najważniejsze jest, aby zimą przemieszczanie się nadal było bezpieczne - zalegające zaspy śniegu i kilkucentymetrowa, ubita i oblodzona warstwa na chodniku mogą to skutecznie utrudnić, a nawet uniemożliwić.
