Co oznaczają te dziwne kody na dole w prawie jazdy?

Kody, które znajdziemy na rewersie prawa jazdy, mówią o ograniczeniach i ewentualnych dodatkowych informacjach na temat osoby, której został wydany dokument. Najbardziej popularne są kody z grupy 01.01-01.06 dotyczące wady wzroku i sposobu jej korekty. Podobne zalecenia umieszcza się także w prawie jazdy osoby niesłyszącej, czy niepełnosprawnej ruchowo. 

Kody w prawej rubryce tabeli mogą też zawierać różne istotne zapisy informacyjne, np. "95" to potwierdzenie uprawnień kierowcy zawodowego. Liczną grupę stanowią oznaczenia dotyczące wymaganych modyfikacji wyposażenia samochodu — regulowanego pedału sprzęgła, modyfikacji układu hamulcowego czy fotela kierowcy.

Wszystkie kody ograniczeń i rozszerzeń kierowcy znajdują się w rubryce oznaczonej liczbą "12" na rewersie prawa jazdy. To ostatnia kolumna tabeli widocznej na odwrocie dokumentu. Tuż obok znajduje się wykaz kategorii wraz z datami ważności uprawnień osoby, której je przydzielono.

W przypadku gdy ograniczenie dotyczy wszystkich posiadanych przez osobę kategorii prawa jazdy, odpowiedni kod umieszcza się w ostatnim wierszu tabeli. Jeśli dany zapis odnosi się tylko do jednej kategorii, umieszcza się go w wierszu do niej przypisanym.

Znaczenie poszczególnych pól na prawie jazdy możemy sprawdzić na legendzie umieszczonej z tyłu plastikowej karty. W zależności od wersji znajdziemy ją na odwrocie, w lewym dolnym rogu lub po prawej stronie (zapisane w poprzek, wzdłuż krawędzi tabeli).

Warto dobrze sprawdzić, czy na naszym prawie jazdy znajdują się jakieś kody. Niezastosowanie się do nich jest w świetle prawa traktowane jak jazda bez uprawnień. Jeżeli policjant zauważy to podczas kontroli, możemy spodziewać się mandatu — nawet 1500 zł.

Wszystkie kody, które mogą znaleźć się w rubryce oznaczonej liczbą "12" ze względu na ich ilość nie są wymienione na plastikowym dokumencie wielkości karty kredytowej. Możemy je znaleźć w treści Rozporządzenia dot. wzorów dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami z 2016 roku.

Poniżej znajdziesz pełną listę wszystkich ograniczeń i dodatkowych informacji, które można wyczytać z prawa jazdy.

01 - wymagana korekta lub ochrona wzroku: 

• 01.01 - okulary, 
• 01.02 - soczewka(i) kontaktowa(e), 
• 01.05 - przepaska na oko, 
• 01.06 - okulary lub soczewki kontaktowe,
• 01.07 - indywidualna korekta lub ochrona wzroku; 

02 - wymagana korekta słuchu lub wspomaganie komunikacji;

03 - wymagane protezy lub szyny ortopedyczne kończyn: 

• 03.01 - proteza lub szyna ortopedyczna kończyny górnej, 
• 03.02 - proteza lub szyna ortopedyczna kończyny dolnej;

10 - wymagane modyfikacje w układzie zmiany biegów: 

• 10.02 - bez pedału sprzęgła (albo dźwigni ręcznej dla prawa jazdy kategorii AM, A1, A2 i A), 
• 10.04 - zmodyfikowana dźwignia zmiany biegów; 

15 - wymagana modyfikacja sprzęgła: 

• 15.01 - zmodyfikowany pedał sprzęgła, 
• 15.02 - sprzęgło sterowane ręcznie, 
• 15.03 - sprzęgło automatyczne, 
• 15.04 - składany lub odkręcany pedał sprzęgła za przegrodą; 

20 - wymagane modyfikacje w układzie hamulcowym: 

• 20.01 - zmodyfikowany pedał hamulca, 
• 20.03 - pedał hamulca dostosowany do obsługi lewą stopą,
• 20.04 - pedał hamulca pod całą stopę, 
• 20.05 - wychylny pedał hamulca, 
• 20.06 - ręcznie sterowany hamulec roboczy, 
• 20.07 - możliwość efektywnego użycia pedału hamulca z określoną siłą ... N (np. 20.07 (300N)), 
• 20.09 - zmodyfikowany hamulec postojowy, 
• 20.12 - składany lub odkręcany pedał hamulca za przegrodą, 
• 20.13 - hamulec obsługiwany kolanem, 
• 20.14 - elektrycznie sterowany hamulec roboczy; 

25 - wymagane modyfikacje w układzie przyspieszenia: 25.01 - zmodyfikowany pedał przyspieszenia,

• 25.03 - wychylny pedał przyspieszenia, 
• 25.04 - przyspieszenie sterowane ręcznie, 
• 25.05 - przyspieszenie sterowane kolanem, 
• 25.06 - serwoprzyspieszacz (w tym elektroniczny, pneumatyczny),
• 25.08 - pedał przyspieszenia po lewej stronie, 
• 25.09 - składany lub odkręcany pedał przyspieszenia za przegrodą;

31 - wymagane modyfikacje pedałów: 

• 31.01 - pedały równoległe, 
• 31.02 - pedały na tym samym lub prawie na tym samym poziomie, 
• 31.03 - składane lub odkręcane pedały hamowania i przyspieszenia, 
• 31.04 - wypiętrzona podłoga; 

32 - wymagane wspólne modyfikacje układów hamowania i przyspieszenia:

• 32.01 - obsługa układów przyspieszenia i hamowania jedną ręką, 
• 32.02 - obsługa układów przyspieszenia i hamowania z użyciem zewnętrznego wspomagania; 

33 - wymagane wspólne modyfikacje układów hamowania, przyspieszenia i kierowania:

• 33.01 - obsługa układów przyspieszenia, hamowania i kierowania z użyciem zewnętrznego wspomagania jedną ręką, 
• 33.02 - obsługa układów przyspieszenia, hamowania i kierowania z użyciem zewnętrznego wspomagania dwoma rękami; 

35 - wymagane modyfikacje urządzeń sterowania (przełączniki świateł, wycieraczki szyby przedniej, spryskiwacz, sygnał dźwiękowy, kierunkowskazy):

• 35.02 - urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów (w tym gałek, dźwigni), 
• 35.03 - urządzenia sterowania obsługiwane lewą ręką bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów, 
• 35.04 - urządzenia sterowania obsługiwane prawą ręką bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów, 
• 35.05 - urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów ze wspólnymi mechanizmami hamowania i przyspieszenia; 

40 - wymagane modyfikacje w układzie kierowniczym: 

• 40.01 - zwykły układ kierowniczy ze wspomaganiem,
• 40.05 - zmodyfikowana kierownica (grubszy lub cieńszy przekrój koła kierownicy, kierownica o mniejszej średnicy), 
• 40.06 - wychylne koło kierownicy, 
• 40.09 - kierowanie nożne, 
• 40.11 - gałka na kierownicy,
• 40.14 - alternatywny układ kierowania obsługiwany jedną ręką (ramieniem), 
• 40.15 - alternatywny układ kierowania obsługiwany rękoma (ramionami); 

42 - wymagane modyfikacje lusterka wstecznego (lusterek) lub urządzeń widzenia wstecznego: 

• 42.01 - zmodyfikowane zewnętrzne lusterko prawe lub lewe albo zmodyfikowane urządzenie widzenia wstecznego,
• 42.03 - dodatkowe wewnętrzne lusterko lub inne urządzenie, pozwalające na obserwację ruchu,
• 42.05 - lusterko lub inne urządzenie do obserwacji martwych pól;

43 - wymagane modyfikacje fotela kierowcy:

• 43.01 - fotel kierowcy podwyższony dla dobrej wysokości obserwacyjnej, w normalnej odległości od kierownicy i pedałów, 
• 43.02 - fotel kierowcy dostosowany do kształtu ciała,
• 43.03 - fotel kierowcy z oparciem bocznym stabilizującym pozycję, 
• 43.04 - fotel kierowcy z podłokietnikiem, 
• 43.06 - zmodyfikowany pas bezpieczeństwa, 
• 43.07 - pas bezpieczeństwa szelkowy; 

44 - wymagane modyfikacje motocykli i motorowerów (obowiązkowe stosowanie subkodów): 

• 44.01 - hamulec z pojedynczym sterowaniem, 
• 44.02 - zmodyfikowany hamulec ręczny,
• 44.03 - zmodyfikowany hamulec nożny, 
• 44.04 - zmodyfikowana rączka przyspieszenia, 
• 44.08 - wysokość siedzenia pozwalająca kierowcy na oparcie dwóch stóp na ziemi jednocześnie w pozycji siedzącej i zachowanie równowagi motocykla podczas zatrzymania i postoju, 
• 44.09 - maksymalna siła pozwalająca na uruchomienie hamulca ręcznego .... N (np. 44.09 (140N)), 
• 44.10 - maksymalna siła pozwalająca na uruchomienie hamulca nożnego .... N (np. 44.10 (240N)),
• 44.11 - zmodyfikowany podnóżek, 
• 44.12 - zmodyfikowany uchwyt kierownicy

45 - wyłącznie motocykle z wózkiem bocznym; 

46 - wyłącznie pojazdy trójkołowe; 

47 - ograniczenie do pojazdów mających więcej niż dwa koła, które nie wymagają utrzymywania równowagi przez kierowcę w czasie uruchamiania, zatrzymywania i postoju;

50 - dla określonego pojazdu lub nadwozia (numer identyfikacyjny pojazdu, VIN); 

61 - jazda w godzinach dziennych (od świtu do zmierzchu);

62 - jazda tylko w promieniu ... km od miejsca zamieszkania posiadacza prawa jazdy albo w obrębie miasta/regionu (np. 62.nazwa miasta/regionu albo 62. ....... km);

63 - jazda bez pasażerów; 

64 - jazda z prędkością nie większą niż ......... km/h;

65 - jazda tylko w towarzystwie osoby posiadającej prawo jazdy co najmniej tej samej kategorii; 

66 - bez prawa ciągnięcia przyczepy; 

67 - bez prawa jazdy po autostradach;

68 - zakaz spożywania alkoholu; 

69 - jazda tylko pojazdem wyposażonym w blokadę alkoholową zgodnie z normą przenoszącą normę EN 50436;

70 - wymiana prawa jazdy numer ... wydanego przez ... (wyróżnik UE/ONZ w przypadku państwa trzeciego, np. 70.0123456789.NL); 

71 - wtórnik prawa jazdy numer ... wydanego przez ... (wyróżnik UE/ONZ w przypadku państwa trzeciego, np. 71.987654321.HR); 73 - wyłącznie dla pojazdów kategorii B z silnikiem, typów czterokołowych (B1);

78 - wyłącznie pojazdy bez pedału sprzęgła (albo dźwigni ręcznej dla kategorii AM, A1, A2 i A);

79 (...) - ograniczenie do pojazdów, które spełniają wymogi specyfikacji wskazanej w nawiasach - kod stosuje się wyłącznie w przypadku przeniesienia ograniczeń z wymienianego prawa jazdy wydanego za granicą: 

• 79.01 - wyłącznie dla pojazdów dwukołowych z wózkiem bocznym lub bez, 
• 79.02 - wyłącznie dla pojazdów trójkołowych lub czterokołowych kategorii AM, 
• 79.03 - wyłącznie dla pojazdów trójkołowych, 
• 79.04 - wyłącznie dla pojazdów trójkołowych z przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 750 kg, 
• 79.05 - motocykl kategorii A1 o stosunku mocy do masy przekraczającym 0,1 kW/kg, 
• 79.06 - pojazd kategorii B+E, przy czym dopuszczalna masa całkowita przyczepy przekracza 3500 kg;

80 - wyłącznie dla posiadaczy prawa jazdy upoważniającego do prowadzenia pojazdów kategorii A typu trójkołowego, w wieku poniżej 24 lat; 

81 - wyłącznie dla posiadaczy prawa jazdy upoważniającego do prowadzenia pojazdów kategorii A, typu motocykl dwukołowy, w wieku poniżej 21 lat;

95 - potwierdzenie posiadania świadectwa kwalifikacji zawodowej;

96 - pojazdy kategorii B łączone z przyczepą, której dopuszczalna masa całkowita przekracza 750 kg, przy czym dopuszczalna masa całkowita takiego zestawu pojazdów przekracza 3500 kg, ale nie przekracza 4250 kg;

97 - nie posiada uprawnień do prowadzenia pojazdów kategorii C1 objętych zakresem rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 165/2014 z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie tachografów stosowanych w transporcie drogowym i uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego (Dz. Urz. UE L 60 z 28.02.2014, str. 1); 

101 - wymagane dodatkowe oznakowanie pojazdu; 

102 - wymiana uzyskanego przed dniem 1 lipca 1999 r. prawa jazdy kategorii C bez posiadania kategorii B prawa jazdy; 

103 - wymiana uzyskanego przed dniem 1 lipca 1999 r. prawa jazdy kategorii D bez posiadania kategorii B prawa jazdy;

104 - wymiana prawa jazdy kategorii M z ograniczeniem do kierowania tylko pojazdami wolnobieżnymi; 

105 - wymiana prawa jazdy kategorii trolejbusowej z ograniczeniem do kierowania tylko trolejbusami;

106 - zakaz w zakresie kategorii B prawa jazdy przy posiadaniu kategorii C1, C, D1 lub D prawa jazdy;

107 - wymagane dostosowanie pojazdu do rodzaju schorzenia;

110 - posiada orzeczenie lekarskie stwierdzające przeciwwskazania do kierowania pojazdami w zakresie prawa jazdy kategorii A1, A2 i A.

Czytaj także:

Ile można mieć punktów karnych w 2023 roku? Sprawdź, bo stracisz prawo jazdy

Tymczasowe prawo jazdy w mObywatel. Świetna wiadomość dla nowych kierowców 

Droższe egzaminy na prawo jazdy. Nowe przepisy weszły w życie

Zobacz też: