Ograniczenia w prawie jazdy. Ważne kody dla kierowców
Oprac.: Andrzej Zasadni
Ograniczenia w prawie jazdy występują pod specjalnymi kodami w rubryce dwunastej. Jeżeli ta jest pusta, nie mamy się czym martwić, natomiast wypełniona ma ogromne znaczenie. Kod w prawie jazdy jest nie tylko informacją dla policjantów z kontroli drogowej, ale także samego kierowcy, który jest zobligowany do trzymania się wytycznych, a które determinuje każdy kod. Sprawdzamy więc ograniczenia dla kierowców oraz ważne kody w prawie jazdy.
Spis treści:
Czym są kody ograniczeń w prawie jazdy?
Oprócz podstawowych, identyfikacyjnych danych, każde prawo jazdy zawiera symbole posiadanych kategorii oraz daty wydania i ważności dokumentu. Oprócz tego na rewersie znajdują się również kody ograniczeń. Tych należy szukać w rubryce numer 12. Łączna ich liczba jest ogromna, ponieważ w Kodeksie drogowym mamy ponad 110 różnych możliwych kodów ograniczeń.
Przede wszystkim kody ograniczeń są informacją na temat kierowcy. Najczęściej definiują jego predyspozycje do kierowania pojazdem, dlatego w rubryce 12 pojawi się na przykład informacja o obowiązkowym kierowaniu z założonymi okularami. To oczywiście dla osób ze słabym wzrokiem, ale kody ograniczeń to również konieczność korzystania z protezy czy informacja o modyfikacji samochodu dla prowadzących osób z niepełnosprawnością.
Kody ograniczeń w prawie jazdy nie zawsze jednak są obowiązkiem nakładanym na kierowcę z powodu jego cech. Są również symbolem zawodowych kierowców. Taki kod może na przykład oznaczać, że przy posiadanym prawie jazdy kategorii B możemy ciągnąć przyczepkę do 4250 kg bez konieczności posiadania kategorii B+E. Na prawie jazdy mogą znaleźć się także kody wyjaśniające rodzaj pojazdów - na przykład modyfikacje skrzyni biegów, hamulców czy układu kierowniczego.
Popularne kody ograniczeń w prawie jazdy
Najbardziej popularny kod ograniczeń to 01. Ten przypisany jest kierowcom, którzy mają problemy ze wzrokiem. Najczęściej występującym jest kod 01.06, który obliguje do jazdy z okularami bądź soczewkami. W grupie 01 znajduje się nawet opaska na oko, oznaczona symbolem 01.05. Z kolei kod 01.01 na prawie jazdy oznacza obowiązek zakładania okularów. Kod 01.02 oznacza soczewki kontaktowe, 01.03 szkła ochronne, a kod 01.04 szkło matowe.
Kod 70 na prawie jazdy jest równie często spotykany na dokumentach, a oznacza jego wymianę. Nie jest to więc ograniczenie, a informacja. Z kolei równie częsty kod 71 na prawie jazdy informuje wyłącznie o tym, że dokument jest wtórnikiem. Ujmując prościej, jest to drugi egzemplarz tego samego prawa jazdy. Coraz częściej w Polsce pojawia się również kod 78. Ten oznacza, że kierowca może prowadzić wyłącznie pojazd z automatyczną skrzynią biegów. Zazwyczaj na tę opcję decydują się osoby z niepełnosprawnościami lub obcokrajowcy, którym manualna skrzynia biegów może przysparzać kłopotów. Kody od 72 do 79 dotyczą szczególnych specyfikacji pojazdów, na które kierowca ma uprawnienia.
Przeczytaj również: Unijna rewolucja w prawach jazdy. Wiemy, co z badaniami i wiekiem kierowców
Inny często spotykany kod to 95. Ten również nie jest żadnego rodzaju ograniczeniem, a informacją dla kontrolujących służb. Kod 95 w prawie jazdy oznacza ni mniej, nie więcej, że jego właściciel ma umiejętności konieczne do pracy w charakterze kierowcy zawodowego. Tak więc taka osoba może ubiegać się o posadę w firmie przewozowej, prowadzeniem auta dostawczego, autobusu czy ciężarówki.
Wszystkie kody ograniczeń
Kierowcy mają obowiązek stosowania się do kodów na prawie jazdy. To oznacza, że jeżeli dokument wymaga od nas jazdy z okularami, a podczas kontroli ich nie mamy, narażamy się na mandat. Kierowca z wadą wzroku może otrzymać mandat w wysokości 1500 zł. Wszystko oczywiście zależy od wyniku orzeczenia lekarskiego, a co za tym idzie numeru kodu wpisanego w rubrykę numer 12 naszego prawa jazdy. Warto poznać symbole ograniczeń, a pozostałe kody to:
Grupa 02 - kody prawa jazdy dla osób z wymaganą korektą słuchu: 02.01, gdy wymagany jest aparat słuchowy jednouszny, 02.02 , jeżeli potrzebny jest obu uszny aparat słuchowy.
Grupa 03 - kody prawa jazdy dla osób, które potrzebują protezy do jazdy: 03.01, gdy potrzeba protezy lub szyny ortopedycznej kończyny górnej, 03.02, jeżeli wymagana jest proteza lub szyna ortopedyczna kończyny dolnej.
Grupa 05 - kody prawa jazdy dotyczące ograniczenia korzystania z pojazdu:
- 05.01 - kierowca może jeździć wyłącznie w godzinach dziennych;
- 05.02 - kierowca może poruszać się wyłącznie w obrębie określonego obszaru administracyjnego;
- 05.03 - kierowca może poruszać się wyłącznie bez pasażerów;
- 05.04 - dla kierowców, którzy mogą poruszać się z prędkością nie większą niż określony limit;
- 05.05 - kierowca może jeździć tylko w towarzystwie osoby posiadającej prawo jazdy;
- 05.06 - kierowca nie ma prawa ciągnąć przyczepy;
- 05.07 - kierowca nie ma prawa wjeżdżać na autostrady;
- 05.08 - kierowca ma kategoryczny zakaz spożywania alkoholu.
Grupa 10 i 15 - kody prawa jazdy wymagane przy zmianie w zakresie zmiany biegów lub sprzęgła:
- 10.01 - auto musi mieć ręczną zmianę biegów;
- 10.02 - samochód nie może mieć pedału sprzęgła (albo dźwigni ręcznej dla prawa jazdy kategorii AM, A1, A2 i A);
- 10.03 - kierowca może jeździć autem ze zmianą biegów sterowaną elektronicznie;
- 10.04 - wymagana modyfikacja dźwigni zmiany biegów;
- 10.05 - nie można zastosować przekładni dodatkowej w pojeździe;
- 15.01 - wymagana jest zmodyfikowana dźwignia zmiany biegów;
- 15.02 - potrzebne sprzęgło sterowane ręcznie;
- 15.03 - sprzęgło w pojeździe musi być automatyczne;
- 15.04 - wymagany składany lub odkręcany pedał sprzęgła za przegrodą.
Grupa 20 - kody prawa jazdy dla modyfikacji w układzie hamulcowym:
- 20.02 - pedał hamulca ma być powiększony;
- 20.03 - pedał hamulca ma być dostosowany do obsługi lewą stopą;
- 20.04 - pedał hamulca ma być przystosowany pod całą stopę;
- 20.05 - niezbędny wychylny pedał hamulca;
- 20.06 - hamulec roboczy ma być ręcznie sterowany;
- 20.07 - wskazuje na maksymalne użycie wzmocnionego hamulca roboczego;
- 20.08 - wskazuje na maksymalne użycie hamulca awaryjnego zintegrowanego z hamulcem roboczym;
- 20.09 - potrzebny zmodyfikowany hamulec postojowy;
- 20.10 - hamulec postojowy ma być elektrycznie sterowany;
- 20.11 - dla auta z nożnym hamulcem postojowym;
- 20.12 - potrzebny składany lub odkręcany pedał hamulca za przegrodą;
- 20.13 - auto ma mieć hamulec obsługiwany kolanem;
- 20.14 - pojazd powinien mieć elektrycznie sterowany hamulec roboczy.
Grupa 30 i 35 - kody dla modyfikacji układów hamowania i przyspieszania oraz modyfikacje urządzeń sterowania:
- 30.01 - pedały równoległe;
- 30.02 - pedały powinny być na tym samym lub prawie na tym samym poziomie;
- 30.03 - przesuwne pedały hamowania i przyspieszenia;
- 30.04 - dla auta, w którym mają występować pedały hamowania i przyspieszenia z przesuwem i szyną;
- 30.05 - składane lub odkręcane pedały hamowania i przyspieszenia;
- 30.06 - dla pojazdów z wypiętrzoną podłogą;
- 30.07 - z boku pedału hamulca ma być przegroda;
- 30.08 - przegroda na protezę lub szynę z boku pedału hamulca;
- 30.09 - wymagana przegroda pod pedałami hamowania i przyspieszenia;
- 30.10 - podparcie pięty lub nogi;
- 30.11 - niezbędne elektryczne sterowanie hamowaniem i przyspieszaniem;
- 35.01 - urządzenia sterowania obsługiwane bez negatywnego wpływu na kierowanie i obsługę;
- 35.02 - urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów;
- 35.03 - urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów lewą ręką;
- 35.04 - urządzenia sterowania są obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów prawą ręką;
- 35.05 - sterowania obsługiwane są bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów ze wspólnymi mechanizmami hamowania i przyspieszenia.
Grupa 40, 42, 43 i 44 - zmiany w układzie kierowniczym, modyfikacje lusterek i fotela kierowcy oraz modyfikacje motocykli i motorowerów:
- 40.01 - zwykły układ kierowniczy ze wspomaganiem;
- 40.02 - niezbędny układ kierowniczy z aktywnym wspomaganiem;
- 40.03 - wymagany układ kierowniczy z systemem rezerwowym (sprzężeniem zwrotnym);
- 40.04 - potrzebna wydłużona kolumna kierownicy;
- 40.05 - gdy musi być zastosowana zmodyfikowana kierownica (grubszy lub cieńszy przekrój koła kierownicy, kierownica o mniejszej średnicy);
- 40.06 - wychylne koło kierownicy;
- 40.07 - pionowe koło kierownicy;
- 40.08 - poziome koło kierownicy;
- 40.09 - jeśli w aucie ma być zastosowane kierowanie nożne;
- 40.10 - gdy konieczny jest alternatywny system kierownicy (drążek);
- 40.11 - gałka na kierownicy;
- 40.12 - szyna ortopedyczna ręki na kole kierownicy;
- 40.13 - modyfikacja ze stawem szynowym;
- 42.01 - zmodyfikowane zewnętrzne lusterko prawe lub lewe;
- 42.02 - zewnętrzne lusterko na wysięgniku;
- 42.03 - dodatkowe zewnętrzne lusterko pozwalające na obserwację ruchu;
- 42.04 - niezbędne panoramiczne wewnętrzne lusterko;
- 42.05 - wymagane lusterko do obserwacji martwych pól;
- 42.06 - elektrycznie sterowane zewnętrzne lusterko (lusterka);
Przeczytaj również: Opłata za dowód rejestracyjny musi wzrosnąć. Samorządy żądają
- 43.01 - fotel kierowcy na dobrej wysokości obserwacyjnej i w normalnej odległości od kierownicy i pedałów;
- 43.02 - fotel kierowcy dostosowany do kształtu ciała;
- 43.03 - fotel kierowcy z oparciem bocznym stabilizującym pozycję;
- 43.04 - fotel kierowcy ma mieć podłokietnik,
- 43.05 - wydłużone szyny prowadzące fotela kierowcy;
- 43.06 - zmodyfikowany pas bezpieczeństwa;
- 43.07 - pas bezpieczeństwa szelkowy;
- 44.01 - hamulec z pojedynczym sterowaniem;
- 44.02 - zmodyfikowany hamulec ręczny;
- 44.03 - zmodyfikowany hamulec nożny;
- 44.04 - zmodyfikowana rączka przyspieszenia;
- 44.05 - ręczna zmiana biegów i ręczne sprzęgło;
- 44.06 - zmodyfikowane lusterko (lusterka) wsteczne;
- 44.07 - zmodyfikowane wskaźniki kontrolne (kierunkowskazy, lampy hamulca);
- 44.08 - wysokość siedzenia ma pozwolić kierowcy na oparcie dwóch stóp na ziemi jednocześnie w pozycji siedzącej.
Inne kody w prawie jazdy to 45 - wyłącznie motocykle z koszem, 50 - dla określonego pojazdu/nadwozia oraz 51 - dla określonego pojazdu/tablicy rejestracyjnej. Kod 96 to potwierdzenie posiadania uprawnień do kierowania zespołem pojazdów. Kolejne istotne kody to 101 (wymagane dodatkowe oznakowanie pojazdu), 102 (wymiana uzyskanego przed dniem 1 lipca 1999 r. prawa jazdy kategorii C bez posiadania kategorii B prawa jazdy), 103 (wymiana uzyskanego przed dniem 1 lipca 1999 r. prawa jazdy kategorii D bez posiadania kategorii B prawa jazdy), 104 (wymiana prawa jazdy kategorii M, z ograniczeniem do kierowania tylko pojazdami wolnobieżnymi), 105 (wymiana prawa jazdy kategorii trolejbusowej, z ograniczeniem do kierowania tylko trolejbusami) i 106 (zakaz w zakresie kategorii B prawa jazdy przy posiadaniu kategorii C1, C, D1 lub D prawa jazdy). Jest jeszcze kod 107, który informuj o dostosowaniu pojazdu do rodzaju schorzenia.
Przeczytaj również:
