Auto z automatem, ale czy masz prawo jazdy na automat?

Jeszcze w 2013 roku samochody z automatyczną skrzynią biegów stanowiły niespełna 14 proc. całego rynku nowych aut. W porównaniu z końcówką poprzedniego tysiąclecia był to i tak ogromny przeskok - w 1998 udział automatów wyniósł 0,29 proc. 

Minęła kolejna dekada i według danych z raportu Otomoto za rok 2022 nowe auta z automatem przyciągnęły uwagę aż 78 proc. wszystkich zainteresowanych. Na rynku aut używanych było to średnio 45 proc. w skali roku, z widocznym wzrostem w kolejnych jego miesiącach. W grudniu 2022 było to już 49,5 proc., a w raporcie za 2023 zapewne zobaczymy, że używane samochody w automacie wybiera większość kupujących.

Prawo jazdy na automat nie jest oznaczane odrębną kategorią literową, tylko kodem 78 wpisanym w odpowiednią rubrykę. Tak jak w przypadku zwykłej kategorii B, kandydatów obowiązuje kurs teoretyczny i praktyczny, a na koniec dwa egzaminy w WORDzie.  

Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie wzorów dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami kod 78 oznacza "wyłącznie pojazdy bez pedału sprzęgła (albo dźwigni ręcznej dla kategorii AM, A1, A2 i A)". Oznacza to, że po drogach publicznych będziemy mogli poruszać się tylko samochodami z automatyczną skrzynią biegów, jednak jeżeli od początku planujemy zakup (czy "odziedziczenie" po rodzicach) takiego auta to wybór prawa jazdy z kodem 78 może oszczędzić sporo nerwów.

Wszystko zaczyna się od kursu. Szkolenie teoretyczne wygląda właściwie tak samo, jak dla kategorii B na auta z manualną skrzynią biegów. Oczywiście inaczej wygląda praktyka – obowiązkowe 30 godzin musimy wyjeździć odpowiednim autem. Nie każda szkoła dysponuje samochodem z automatyczną skrzynią, dlatego nie każda szkoła jazdy oferuje taką opcję. W tych, gdzie jest ona dostępna, cena jest zbliżona do standardowego kursu (zwykle o 100-200 zł wyższa).

Samochody z automatem są powszechnie uważane za łatwiejsze w prowadzeniu – trudno żeby było inaczej, skoro kierowcy odchodzi cały złożony proces kontroli obrotów i przekładni. Odkładając na bok prywatne sympatie, nie sposób też ignorować badań, które wskazują, że kierowcy samochodów w automacie wykazują większe skupienie na znakach pionowych, poziomych i ogólnej sytuacji na drodze. Brak sprzęgła "z automatu" wyklucza popełnienie pewnych błędów i jednocześnie pozwala skupić się na innych rzeczach, które zwykle nie weszły jeszcze początkującym kierowcom w krew.

Podczas egzaminu na prawo jazdy z kodem 78:

• łatwiej ruszymy pod górkę;
• samochód nie zgaśnie podczas ruszania;
• samochód nie stoczy się ze wzniesienia;
• egzaminator nie oceni sposobu zmiany biegów przez kursanta;
• łatwiej i pewniej włączymy się do ruchu (bez strachu o zgaśnięcie przy ruszaniu).

Podobnych ułatwień można wymienić jeszcze kilka, ale 5 powyższych powinno wystarczyć, aby wykazać największą zaletę zdecydowania się na prawo jazdy na automat – łatwiejszy egzamin na prawo jazdy. Trzeba też jednak pamiętać o największej wadzie takiego rodzaju uprawnień.

Prawo jazdy z kodem 78 wiąże się z brakiem uprawnień do kierowania pojazdami wyposażonymi w sprzęgło. To oznacza, że wsiadając za kierownicę manuala, za każdym razem narażamy się na mandat w wysokości minimum 1500 zł. To właśnie największy, długofalowy minus wyboru łatwiejszego egzaminu. 

Nie możemy pożyczyć auta od znajomego, który jeździ manualem. Trudniej będzie wypożyczyć auto "na minuty", bo automatów będzie zwykle w okolicy mniej. Tutaj znowu można by mnożyć konkretne przypadki, jednak uprawnienia tylko na samochody z automatem, póki co wciąż może stanowić spore ograniczenie i swego rodzaju "wykluczenie transportowe". 

Z drugiej strony patrząc na tempo wzrostu udziału aut z automatyczną skrzynią biegów opisane w pierwszym akapicie, to wykluczenie będzie z każdym rokiem mniejsze. Niewykluczone, że na przestrzeni kolejnych 15-20 lat proporcje zupełnie się odwrócą i to manuale staną się rzadsze.

Takie ograniczenia nie obowiązują w drugą stronę – wszyscy, którzy zdali egzamin na kategorię B w aucie z manualną skrzynią biegów, mają uprawnienia zarówno do prowadzenia aut w automacie, jak i w manualu. O ile nie mówią o tym inne kody w prawie jazdy, to taka osoba nie ma żadnych dodatkowych ograniczeń ponad te, które nakłada oznaczana literowo kategoria.

Czytaj także:

Wymiana prawa jazdy coraz bliżej. Będzie obowiązkowa dla każdego

Nie spojrzał na kod w prawie jazdy. Skończyło się srogim mandatem i sądem

Masz prawo jazdy kategorii B? Nawet nie wiesz, jakie pojazdy możesz prowadzić

Zobacz też: