Coraz więcej wypadków z udziałem pieszych. Czy to efekt zmian w przepisach?

"Samochód wjechał w ojca z dziećmi, nie żyje sześciolatek", "14-letnia dziewczynka potrącona na przejściu dla pieszych. Jest w stanie krytycznym",  "Tramwaj potrącił pieszego, jest wstrzymany ruch", "Potrącił na przejściu kobietę i uciekł" - niemal każdego dnia w mediach słyszymy doniesienia o mrożących krew żyłach wypadkach z udziałem pieszych. Niezwykle niepokojące jest jednak to, że zwiększa się liczba wypadków z pieszymi i coraz częściej dochodzi do nich winy pieszego.  

Przypomnijmy, że od 1 czerwca 2021 r. weszły w życie przepisy zmieniające zasady zachowania kierowców w okolicach przejść dla pieszych. Obecnie pieszy wchodzący na przejście, a nie tylko ten znajdujący się na nim, ma pierwszeństwo przed pojazdem.

Warto pamiętać, że art. 14 ustawy "Prawo o ruchu drogowym" zabrania wchodzenia pieszemu na jezdnię bezpośrednio przed nadjeżdżający pojazd. Powyższa norma dotyczy także przejścia dla pieszych. Dlatego jeśli dojdzie do potrącenia, to w wyniku policyjnego dochodzenia ustala się winę, współwinę lub przyczynienie się do wypadku ze strony kierowcy i pieszego.

Żeby przejść, pieszy będzie musiał podnieść rękę. Propozycja nowych przepisów

Zmiana przepisów dała większą swobodę pieszym w poruszaniu się po przejściach, ale statystyki wskazują, że wygenerowała też większe ryzyko wypadku. W 2023 roku na przejściach dla pieszych zginęło 13 osób mniej niż rok wcześniej, co jest najprawdopodobniej efektem zmniejszenia prędkości podróżowania w terenie zabudowanym po zmianie przepisów. Ogólna liczba wypadków na "zebrach" wzrosła w tym czasie o 9 proc. z 2463 do 2684. Zauważalnie wzrosła też liczba wszystkich wypadków z udziałem pieszych. W 2023 roku było ich 4943, rok wcześniej - 4762. 

Liczba rannych na przejściach zwiększyła się o 11 proc. Na tle ogólnej poprawy bezpieczeństwa na polskich drogach obserwujemy alarmujące zwiększenie liczby wypadków z pieszymi.

Czy przed przejściem dla pieszych trzeba zwalniać? To zależy

W Warszawie, podobnie jak w całym kraju, w większości przypadków, to kierowcy są uznawani za sprawców wypadków z udziałem pieszych. W pierwszym kwartale 2024 roku z winy pieszego doszło tylko do 18 wypadków, a winy kierowców do 190 zdarzeń. Okazuje się jednak, że w analogicznym okresie roku 2023 piesi spowodowali jedynie 8 wypadków. Co oznacza, że biorąc pod uwagę okres styczeń - kwiecień, piesi w 2023 roku byli sprawcami 5% wypadków, a w 2024 r już 9%. 

Ludzie tracą szacunek do prawa. Ekspert o polskich kierowcach

Kiedy dochodzi do wypadku z udziałem przechodnia, zwykle stajemy po stronie słabszego i najczęściej bardziej poszkodowanego, jakim jest pieszy. To naturalny odruch. Jednak trudno nie odnieść wrażenia, że obecne przepisy usprawiedliwiają nierozważne zachowanie pieszych. Piesi również mogą być sprawcami wypadków drogowych i od pieszych również powinniśmy wymagać zachowania, które nie zagraża bezpieczeństwu i nie naraża innych na nieszczęście. Przecież nie chodzi o to kto czuje się ważniejszy lub kto ma rację, ale o to, by ludzie na drogach nie stawali się osobami niepełnosprawnymi i nie ginęli. O sytuacji na przejściach, rosnącej liczbie potraceń, przepisach ruchu drogowego i zasadach bezpiecznej jazdy i poruszania się na drogach rozmawiamy z byłym policjantem drogówki, a obecnie ekspertem bezpieczeństwa ruchu drogowego, Krzysztofem Burdakiem: