Za co pasażer auta może dostać mandat? Czy może być pijany w czasie jazdy?

Kontrole drogowe, które prowadzą na naszych drogach policjanci, mogą się skończyć mandatem, jeśli np. przekroczymy prędkość lub złamiemy przepisy ruchu drogowego. Jednak mandatem karnym policja może ukarać nie tylko kierowcę, lecz także pasażera.

Pasażer samochodu, w momencie, kiedy do niego wsiada, a auto włącza się do ruchu, automatycznie staje się uczestnikiem ruchu drogowego. Wiąże się to z pewnymi obowiązkami, o których nie wszyscy zdają sobie sprawę. Jednym z najpoważniejszych przewinień, za które pasażer może zostać ukarany, jest przyzwolenie na prowadzenie pojazdu przez osobę będącą pod wpływem alkoholu lub innych środków odurzających.

Według przepisów Kodeksu wykroczeń, każda osoba, która dopuszcza do kierowania pojazdem osobę znajdującą się w stanie po użyciu alkoholu, naraża się na karę grzywny sięgającą nawet 5 tysięcy złotych. Co istotne, odpowiedzialność ta nie dotyczy wyłącznie właściciela pojazdu, ale każdego, kto wiedząc o stanie kierowcy, nie podejmuje działań, by powstrzymać go przed jazdą.

Sytuacja staje się jeszcze poważniejsza, gdy sprawa trafi do sądu - wówczas grzywna może wzrosnąć nawet do 30 tysięcy złotych. Gdy nietrzeźwy kierowca spowoduje wypadek, w którym ktoś zostanie ranny lub poniesie śmierć, pasażer może zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej za narażenie człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub doznania poważnego uszczerbku na zdrowiu.

Prawo nie zabrania przewożenia osób pod wpływem alkoholu, o ile ich zachowanie nie wpływa negatywnie na bezpieczeństwo jazdy. Jednak gdy nietrzeźwy pasażer zaczyna ingerować w prowadzenie pojazdu - na przykład poprzez szarpanie kierownicy, zasłanianie widoku drogi czy manipulowanie przy elementach sterujących - stwarza bezpośrednie zagrożenie.

Za takie zachowania grozi mandat w wysokości przewidzianej za dane wykroczenie, powiększony dodatkowo o 500 złotych. Jeśli konsekwencją nieodpowiedzialnego zachowania pasażera będzie kolizja, wypadek lub inna niebezpieczna sytuacja na drodze, może on zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej, która w skrajnych przypadkach przewiduje nawet karę pozbawienia wolności do 3 lat.

Mało znany, lecz istotny przepis dotyczy sytuacji, gdy właściciel pojazdu pozwala kierować nim osobie nieposiadającej odpowiednich uprawnień. Jeśli właściciel samochodu podróżuje jako pasażer z kierowcą bez prawa jazdy, może zostać ukarany mandatem w wysokości 200 złotych.

Podobna kara grozi właścicielowi-pasażerowi, gdy auto nie posiada wymaganych dokumentów, jak aktualne ubezpieczenie OC czy badanie techniczne. Również brak obowiązkowego wyposażenia pojazdu - trójkąta ostrzegawczego, gaśnicy czy apteczki - może skutkować mandatem od 50 do 200 złotych, nawet jeśli w danym momencie za kierownicą siedzi inna osoba.

Od września 2022 roku znacząco zaostrzono kary za zaśmiecanie miejsc publicznych. Obecnie minimalna grzywna za wyrzucenie śmieci w miejscu do tego nieprzeznaczonym wynosi 500 złotych, podczas gdy wcześniej była to kwota maksymalna. Dotyczy to również pasażerów pojazdów, którzy wyrzucają przez okno niedopałki papierosów, butelki, opakowania po jedzeniu czy inne odpady.

Jednym z najczęstszych mandatów nakładanych na pasażerów jest kara za jazdę bez zapiętych pasów bezpieczeństwa. Każda osoba podróżująca samochodem bez prawidłowo zapiętych pasów może zostać ukarana grzywną w wysokości 100 złotych. Dodatkowo kierowca, który nie dopilnował, by wszyscy pasażerowie zapięli pasy, może otrzymać nie tylko mandat w takiej samej wysokości, ale również 4 punkty karne.

Podczas kontroli drogowej funkcjonariusze policji mają prawo wylegitymować nie tylko kierowcę, ale również wszystkich pasażerów pojazdu, szczególnie gdy ich zachowanie budzi podejrzenia lub gdy istnieje uzasadnione przypuszczenie, że mogli oni dopuścić się wykroczenia. Odmowa okazania dokumentu tożsamości może skutkować dodatkowymi sankcjami, łącznie z zatrzymaniem i przewiezieniem na komisariat w celu ustalenia tożsamości.