Więzienie za przekroczenie prędkości? Ekspert: nowe przepisy to bubel

3 lipca do Sejmu trafił zatwierdzony wcześniej przez Komitet Stały Rady Ministrów rządowy projekt "ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego".

Kontrowersyjny projekt zakłada m.in. możliwość orzekania kar pozbawienia wolności wobec kierowców rażąco przekraczających prędkość czy nakładania dożywotniego zakazu prowadzenia w przypadku łamania wcześniej orzeczonych zakazów.

Żartując – ja myślę tak, że ten aktualny projekt, który trafił do Sejmu pisała sztuczna inteligencja. Nazywam to nie tyko populizmem penalnym, ale wręcz prymitywizmem penalnym

---

Ekspert przypomina, że reguła 5. Europejskich Reguł Więziennych mówi, że od pierwszego dnia pobytu w zakładzie karnym więzień ma być przygotowywany do wolności.

Tymczasem, już za rządów ministra Ziobry, z kodeksu karnego usunięto dyrektywę wymiaru kary, jaką jest cel wychowawczy. Za to położono nacisk na represję i odpłatę. Aktualny projekt jest kontynuacją polityki penalnej poprzedniego rządu, a dodatkowo napisany został w sposób wyjątkowo nieudolny

---

Skąd wzięła się tak ostra opinia eksperta, który od przeszło ćwierć wieku zajmuje się pomocą prawną dla poszkodowanych w wypadkach i kolizjach drogowych w Polsce?

Jako przykład wadliwie sformułowanego przepisu Popiel podaje np. szykowany artykuł 178C kodeksu karnego - penalizujący kwestie nielegalnych wyścigów czy rażącego przekroczenia prędkości.

W drugim paragrafie czytamy, że karze od 3 do 5 lat pozbawienia wolności podlega ten, "kto prowadzi pojazd mechaniczny w sposób rażąco naruszający zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, zagrażając swoim zachowaniem bezpieczeństwu innej osoby i z prędkością większą od dopuszczalnej:

• 1.O co najmniej połowę na autostradzie i drodze ekspresowej, a jeżeli prędkość została ograniczona znakiem drogowym - co najmniej dwukrotnie,
• 2.Co najmniej dwukrotnie na innej drodze publicznej".

W oparciu o ten artykuł za kratki trafić mogą np. kierowcy, którzy na jednojezdniowej drodze ekspresowej (w Polsce to rzadkość, ale takie odcinki wciąż istnieją), gdzie obowiązuje prędkość 100 km/h, jechać będą z prędkością 150 km/h, ale również ci, którzy pojadą np. 103 km/h w miejscu, gdzie ograniczenie wynosi 50 km/h.

Popiel zwraca jednak uwagę na matematyczny absurd, który najwyraźniej zupełnie umknął twórcom nowych przepisów.

Z przepisu wynika, że do więzienia na 3 miesiące trafić można np. za jazdę autostradą z prędkością 210 km/h (dopuszczalne 140 km/h plus połowa limitu).

Ale jeżeli na tej autostradzie prędkość regulowana jest znakiem drogowym, np. ograniczenie prędkości do 110 km/h – to przesłanka o zatrzymaniu prawa jazdy zostaje wypełniona dopiero gdy kierowca przekroczy 220 km/h (110 km/h z ograniczenia x2) – zauważa Popiel.

---

To absurdalne, bo w takim przypadku nowe prawo stoi w sprzeczności z intencją zarządcy drogi, który ustanawia na danym odcinku dodatkowe ograniczenie prędkości.

Z dokładnie taką sytuacją mamy do czynienia np. na dolnośląskim fragmencie autostrady A4 między Wrocławiem a Legnicą, gdzie na wielu odcinkach, z uwagi na brak wymaganego przepisami pobocza i duże natężenie ruchu, obowiązuje ograniczenie prędkości właśnie do 110 km/h.

Z nowych przepisów wynika więc, że do więzienia trafić może kierowca, który na niebezpiecznym i przeciążonym ruchem odcinku pojedzie 220 km/h - o 10 km/h więcej niż na nowej i szerokiej autostradzie, na której nie ma dodatkowego ograniczenia prędkości.

Popiel wskazuje też na wadliwe brzmienie planowanego w nowych przepisach art. 115 (paragram 26) kodeksu karnego definiujący tzw. "nielegalne wyścigi". W jego pierwszym punkcie czytamy, że nielegalnym wyścigiem pojazdów mechanicznych jest:

rywalizacja kierujących co najmniej dwoma pojazdami w ruchu lądowym z zamiarem pokonania określonego odcinka drogi w jak najkrótszym czasie i z naruszeniem zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym.

---

Ekspert wskazuje, że przy tak sformułowanym brzmieniu przepisu, sądy mogą mieć ogromne problemy ze stosowaniem sankcji w praktyce.

Wyobraźmy sobie ze na światłach staną obok dwa samochody, panowie uśmiechną się do siebie i zaczną się ścigać. Czy takie zachowanie wypełnia definicję "nielegalnego wyścigu", skoro nie wiadomo, gdzie ten "określony odcinek" się kończy?

---

Jako przykład znacznie prostszych i skuteczniejszych rozwiązań prawnych w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego Popiel wskazuje m.in. Wielką Brytanię, gdzie zamiast rozwodzić się nad sztywnym definiowaniem pojęć "driftowania" czy np. "nielegalnego wyścigu" funkcjonują np. pojęcia "niebezpiecznej jazdy" i "nieuważnej jazdy". Jeśli skutkiem tej pierwszej jest wypadek śmiertelny, kierowcy który dopuścił się "niebezpiecznej jazdy" grozi nawet kara dożywotniego pozbawienia wolności i grzywna w nieograniczonej wysokości.

Dodaje też, że Francuzi 11 lipca tego roku wprowadzili do kodeksu karnego nowy typ przestępstwa, czyli "zabójstwo drogowe". W dziesięciu punktach jasno określili warunki w jakich sąd musi przyjąć, że sąd doszło do popełnienia tego przestępstwa.

Czy pan Frog nie stwarzał realnego zagrożenia dla innych uczestników ruchu drogowego? W mojej ocenie – stwarzał. Tyle, że nie ja o tym decyduję. Jednoznaczne i jasne zapisy w prawie karnym, bez ograniczania niezawisłości sądów, powinny być podstawą zmian w procedurach karnych. Tyle, że te zapisy nie mogą być oparte o "sondaże społeczne", ale wymagają, dokonanych przez fachowców analiz i wskazania obszarów w których zmiany przepisów poprawią nasze bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Polityki karne są różne, ale da się do tego podchodzić w sposób rozsądny

---