UE podjęła decyzję w sprawie kierowców-seniorów. Salomonowa decyzja
Zapowiadane zmiany w kwestii utraty prawa jazdy przez seniorów po osiągnięciu określonego wieku rozpaliły zagorzałe dyskusje. Wielokrotnie pojawiały się informacje dotyczące wprowadzenia przez Unię Europejską obowiązkowych badań lekarskich, a także automatycznej utraty dokumentów uprawniających do jazdy pojazdami. Ostatecznie UE zmieniła swoją decyzję. Czy seniorzy mogą odetchnąć z ulgą?
Spis treści:
Głównym zadaniem Komisji Europejskiej w kwestii ruchu drogowego jest realizacja celu o nazwie "wizja zero". To program, który ma za zadanie maksymalnie zmniejszyć liczbę wypadków drogowych, a także ofiar oraz poszkodowanych, a z czasem zredukować ją do zera. Zadanie to nie jest jednak proste, bo każdego roku na drogach Unii Europejskiej ginie ponad 20 tys. osób. KE zakłada, że do 2030 r. uda się zredukować tę liczbę o 50 proc., a do 2050 r. śmiertelność w wyniku wypadków drogowych spadnie do zera. Aby jednak te ambitne plany udało się ziścić, konieczne jest wprowadzenie wielu zmian odnoszących się do konkretnych grup kierowców - na celownik trafili również seniorzy.
Obowiązkowe badania dla seniorów co 5 lat. Negatywna decyzja lekarza wiąże się z utratą prawa jazdy
Z raportu Biura Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji wynika, że w 2024 r. osoby w wieku 60 lat i więcej doprowadziły w Polsce do 3866 wypadków, w których zginęło 339 osób, a 4327 zostało rannych. Dla porównania - w ubiegłym roku doszło na polskich drogach do łącznie 21 528 wypadków, więc seniorzy odpowiadają za niespełna 18 proc. wszystkich zdarzeń.
Unijni politycy przekonywali, że konieczne jest wprowadzenie obowiązkowych badań lekarskich dla kierowców-seniorów. Zaproponowali, aby co 5 lat na wizycie u lekarza stawiali się kierowcy w wieku od 70 lat, inaczej ich prawo jazdy traciłoby ważność. Zatrzymanie dokumentu byłoby również obligatoryjne w przypadku, gdyby lekarz wystawił negatywną opinię badania.
Unia Europejska zmienia zdanie w sprawie kierowców-seniorów. Oto nowe zasady oceny zdrowia
Posłowie Parlamentu Europejskiego nie zgodzili się jednak na propozycję UE, twierdząc, że taka zmiana przepisów prowadziłaby do dyskryminacji seniorów, a także ograniczenia swobodnego przemieszczania się oraz uczestniczenia w życiu gospodarczym i społecznym. Wspólnie podjęto decyzję o wprowadzeniu nowych zasad oceniania zdrowia zmotoryzowanych.
Przed wydaniem prawa jazdy we wszystkich państwach członkowskich UE wymagane będą badania lekarskie lub badania przesiewowe oparte na samoocenie. Oznacza to, że kierowca będzie mógł samodzielnie określić swoje samopoczucie, zdrowie fizyczne oraz psychiczne, a także zdolność do prowadzenia pojazdów. Każdy zmotoryzowany będzie zatem musiał wypełnić specjalny formularz. Takie rozwiązanie obowiązuje już m.in. w Szwecji czy Holandii.
Salomonowe rozwiązanie Unii Europejskiej. O losach kierowców-seniorów zadecydują władze kraju
Unia Europejska znalazła salomonowe rozwiązanie, aby z jednej strony wprowadzić pewne zmiany, ale całkowicie oczyścić się z jakichkolwiek zarzutów. W kwestii związanej z odbieraniem prawa jazdy osobom starszym natychmiast pojawiły się zarzuty dotyczące wykluczenia i dyskryminacji, dlatego UE postanowiła ostateczną decyzję pozostawić rządzącym poszczególnych krajów. To od lokalnych władz zależeć będzie decyzja, czy samoocena stanu zdrowia oraz zdolności prowadzenia pojazdów jest wystarczająca, czy może niezbędna będzie wnikliwa wizyta u lekarza.
Polska dogadała się z Unią Europejską. Pierwszym krokiem jest wprowadzenie terminu ważności prawa jazdy
Ostatecznie unijni politycy nie zdecydowali się na wprowadzenie odgórnego obowiązku wymiany prawa jazdy przez kierowców powyżej 70. roku życia. Podczas negocjacji Polski z Parlamentem Europejskim ustalono, że prawa jazdy na samochód osobowy oraz motocykl będą miały 15-letni okres ważności. Zasada ta obejmuje nie tylko nowe blankiety, ale i te, które wcześniej wydawane były jako bezterminowe (do 19 stycznia 2013 r.). Po tej dacie wszystkie dokumenty mają okres ważności ustalony na co najwyżej 15 lat.
Procedura wymiany prawa jazdy bezterminowego rozpocznie się w 2028 r. i co istotne - kierowcy nie będą musieli przechodzić badań lekarskich. Otrzymanie nowego blankietu będzie formalnością związaną z poniesieniem kosztów w wysokości 100 zł i 50 groszy.
Jaka jest górna granica wieku pozwalającego na kierowanie pojazdami w Polsce?
Aktualnie w Polsce nie ma górnej granicy wieku, do której można prowadzić pojazdy, jednakże określone są pewne choroby będące jasnym przeciwwskazaniem do wsiadania za kierownicę. Wśród nich najczęściej są:
- znaczny ubytek słuchu,
- znaczne pogorszenie wzroku i widzenia peryferyjnego,
- choroby stawów uniemożliwiające prowadzenie pojazdu,
- problemy neurologiczne (na przykład przebyty udar mózgu),
- poważne kłopoty z koncentracją i pamięcią,
- zaburzenia psychiczne,
- chroniczne zmęczenie i senność.
Największe zmiany w organizmie człowieka zachodzą w wieku 50-60 lat i to one w głównej mierze wpływają na jakość prowadzenia pojazdów. Wśród najczęstszych przyczyn wypadków spowodowanych przez seniorów policjanci wskazują brak prawidłowej oceny odległości, zwężenie pola widzenia, spowolniony refleks oraz brak umiejętności podejmowania szybkich i trafnych decyzji pod wpływem stresu.
