Jak dbasz, tak masz. Kluczowe punkty serwisu samochodu

Przyjęło się, że są samochody, dla których długoletnia eksploatacja nie stanowi problemu oraz takie, w których kosztowne awarie mogą pojawić się nawet przy niskich przebiegach. To poniekąd prawda, ale kluczowe jest dbanie o regularny serwis - nawet auta o pancernej konstrukcji nie wytrzymają przecież długo bez wymiany oleju czy filtrów, a zaniedbane podzespoły w układzie hamulcowym czy chłodzenia szybko mogą przysporzyć kosztownych awarii.

Wymiana oleju silnikowego to podstawowa czynność serwisowa w każdym samochodzie. Olej służy nie tylko do smarowania podzespołów układu napędowego, ale także do ich chłodzenia czy ochrony przed korozją. Mechanicy często zalecają, by olej wymieniać częściej niż podaje producent - szczególnie tyczy się to nowoczesnych jednostek napędowych o małej pojemności z turbodoładowaniem oraz turbodiesli i modeli wyposażonych w instalację gazową, a już w szczególności pojazdów, które często jeżdżą albo pod dużym obciążeniem albo na krótkich dystansach.

Olej z czasem traci swoje właściwości, dostają się bowiem do niego różnego rodzaju zanieczyszczenia, takie jak osady, opiłki metalu, woda czy paliwo, które pogarszają jego właściwości. Może to prowadzić do uszkodzeń takich elementów jak turbosprężarka czy korbowody, zatkania filtra oleju, a także powodować głośniejszą pracę silnika i zwiększone zużycie paliwa.

Silniki, które mają apetyt na olej. Szczególnie trzeba uważać na...

Nie mniej istotny jest filtr oleju, który należy wymieniać razem z olejem silnikowym. Filtr ten zatrzymuje wszelkie zanieczyszczenia, które mogłyby uszkodzić silnik. W trakcie przeglądu warto również sprawdzić stan innych filtrów -  powietrza oraz kabinowego. Filtr powietrza zapewnia silnikowi czyste powietrze niezbędne do prawidłowego spalania, a filtr kabinowy dba o to, by do wnętrza samochodu nie dostawały się zanieczyszczenia i alergeny.

W autach wyposażonych w automatyczną skrzynię biegów konieczna jest także wymiana oleju w skrzyni - nawet, jeśli producent podaje, że fabryczny olej wytrzyma cały cykl życia samochodu. Jeśli za cykl uznamy przebieg do około 200 tys. km to owszem, oleju wymieniać nie trzeba, natomiast z czasem stary olej będzie prowadził do pogorszenia jakości pracy skrzyni, na przykład szarpania w trakcie zmiany biegów.

Automatyczne skrzynie biegów - jak i kiedy wymieniać olej? 

Nie można zapominać o układzie chłodzenia, który odpowiada za utrzymanie optymalnej temperatury silnika. W razie zbyt niskiego stanu ryzykujemy, że jednostka osiągnie zbyt wysoką temperaturę, a spod maski zaczną wydobywać się kłeby dymu. Warto również sprawdzić stan chłodnicy i węży układu chłodzenia, zwłaszcza przed dłuższą podróżą lub w upalne dni.

Co ile wymiana w oleju silniku? Chodzi nie tylko o przebieg

Hamulce to podstawa bezpieczeństwa jazdy, dlatego co kilkanaście tysięcy kilometrów warto przyjrzeć się temu, w jakim stanie są tarcze oraz klocki hamulcowe, które narażone są na kontakt z zabrudzenia czy solą. Jeśli tylko podczas hamowania pojawiają się jakieś niepokojące dźwięki, to znak, że któryś z powyższych elementów nadaje się do wymiany. Równie ważna jest kontrola płynu hamulcowa i jego regularna wymiana. Płyn hamulcowy jest higroskopijny, co oznacza, że z czasem pochłania wodę, co może prowadzić do obniżenia jego temperatury wrzenia, a w efekcie spadku efektywności hamulców.

Prowadzenie i komfort resorowania zależą w dużej mierze od elementów zawieszenia oraz opon. W Polsce te ostatnie muszą mieć co najmniej 1,6 mm wysokości bieżnika, ale eksperci zalecają, by pozbyć się opon, gdy ta wartość spadnie do około 3 mm lub gdy wiek opon przekroczy 5-6 lat. Guma z czasem traci bowiem swoje właściwości i może okazać się, że opona nawet z odpowiednią wysokością bieżnika nie będzie w stanie skutecznie odprowadzać wody czy zapewniać wystarczającej trakcji.

Z kolei każdy niepokojący dźwięk, który wydobywa się z zawieszenia to sygnał, aby możliwie szybko udać się do mechanika na podnośnik. Sprawdzi on stan amortyzatorów, łączników stabilizatora czy przegubów - zaniedbanie kontroli tych elementów może prowadzić na przykład do tego, że przegub pęknie, a my nie będziemy w stanie kontynuować jazdy inaczej niż na lawecie.

Przede wszystkim - używać, nawet zimą, kiedy klimatyzacja pozwala szybciej pozbyć się wilgoci i zapobiega parowaniu szyb. Suche powietrze w kabinie pozwala też zatrzymać rozwijanie się grzybów i pleśni oraz powstawaniu przykrych zapachów. Korzystanie z klimatyzacji przez cały rok sprawia, że klimatyzacja nie traci swojej wydajności. Oprócz napełnienia klimatyzacji, warto zdecydować się na pełny serwis, który obejmuje odgrzybianie i dezynfekcję układu. Koszt takiej usługi wynosi zazwyczaj około 100 zł i dobrze jest ją wykonać raz do roku.

Sezonowy serwis klimatyzacji samochodowej. Tyle zapłacisz za jej czyszczenie i odgrzybianie

Poza regularnym serwisem o długości eksploatacji samochodu decyduje też sposób jego prowadzenia - należy unikać jazdy na krótkich dystansach (a jeśli już to przynajmniej raz w tygodniu udać się w dłuższą podróż), tankować dobrej jakości paliwo i utrzymywać silnik przez większą część czasu w optymalnym zakresie obrotów. Co oznacza to ostatnie? Na przykład unikanie ruszania z piskiem opon czy głębokiego wciskania gazu (“duszenia" silnika) przy zbyt niskich obrotach. W obu przypadkach nie wpływa to dobrze na kondycję układu napędowego, bo ten jest narażony albo na gorsze smarowanie albo na zbyt duże obciążenie elementów układu korbowo-tłokowego czy dwumasowego koła zamachowego (w niektórych dieslach).

Kleista maź pod maską? To nie musi być zepsuta uszczelka pod głowicą

W samochodach wyposażonych w turbodoładowanie warto też po dłuższej jeździe, szczególnie autostradą, pozwolić “ostudzić się" turbinie, która może kręcić się z prędkością 100 000 obr/min - dobrze więc wstrzymać się z gaszeniem silnika nawet do 60 sekund.