Czy mogę zwrócić auto i odzyskać pieniądze? Rękojmia przy zakupie samochodu

Rękojmia samochodu to jeden z dwóch - obok gwarancji - obowiązujących w polskim prawie reżimów reklamacyjnych. 

Kupujący ma prawo skorzystać z rękojmi samochodu niezależnie od uprawnień przysługujących z gwarancji, ponieważ przysługuje ona z mocy samego prawa. Rękojmia samochodu nie wymaga składania żadnych zapewnień ani oświadczeń przez sprzedawcę.

Rękojmia samochodu dotyczy zarówno wad fizycznych, jak i prawnych. Wady fizyczne dotyczą niezgodności towaru z umową i obejmują:

• brak właściwości wskazanych w umowie lub wynikających z okoliczności i przeznaczenia;
• brak właściwości, co do których istnienia sprzedawca zapewniał kupującego;
• niezdatność do celu określonego w umowie;
• wydanie rzeczy w stanie niezupełnym.

Kupujący, który nabył auto uszkodzone, z przekręconym licznikiem, niesprawnym komputerem lub bez funkcji, o których istnieniu był przekonany, może zgłosić roszczenie z rękojmi samochodu.

Wady prawne przy rękojmi samochodu dotyczą przypadków, kiedy auto jest obciążone prawem osoby trzeciej, np. własnością, zastawem. Sprzedawca nie może nim swobodnie rozporządzać, a mimo to wydaje je kupującemu.

Czytaj także: Rękojmia czy gwarancja. Jakie są różnice?

Rękojmia obowiązuje bez względu na to, czy strony umowy sprzedaży prowadzą działalność gospodarczą czy są konsumentami, ale jest realizowana na nieco innych zasadach.

Jeżeli kupującym jest konsument, a wada fizyczna została wykryta przed upływem roku od dnia wydania rzeczy, przyjmuje się, że istniała już w tamtej chwili. Zwolnienie sprzedawcy z rękojmi jest możliwe tylko w sytuacji, kiedy sprzedawca wyraźnie i jednoznacznie poinformował kupującego o wadzie przed wydaniem rzeczy.

Konsumenci powinni również pamiętać, że ograniczenie lub wyłączenie uprawnień z rękojmi jest możliwe tylko w przypadkach wskazanych w ustawie. Sprzedawca nie może uczynić tego na własną rękę.

Rękojmia dla przedsiębiorców jest nieco bardziej rygorystyczna. Przede wszystkim uprawnienia z rękojmi można ograniczyć lub wyłączyć. Może to jednak nastąpić jedynie za obopólną zgodą i przed podpisaniem kontraktu. Kupujący musi także udowodnić istnienie wady sprzedawcy - nie ma tutaj ustawowego domniemania.

Niedawna nowelizacja przepisów prawa cywilnego zrównała jednak uprawnienia z rękojmi konsumentów i przedsiębiorców wpisanych do CEIDG. Dotyczy to firm, które zawierają umowy o charakterze nieprofesjonalnym, tj. pozostającym poza sferą ich działalności.

Przykładem takiej transakcji jest np. zakup samochodu przez hydraulika. W tym przypadku będzie on traktowany tak samo jak osoba, która nie prowadzi działalności gospodarczej ze wszystkimi tego konsekwencjami, w tym m.in. domniemaniem istnienia wady, która ujawniła się w ciągu roku od wydania rzeczy.

Zakup samochodu z wadą fizyczną uprawnia kupującego do zgłoszenia jednego z kilku roszczeń. Priorytet ma żądanie obniżenia ceny lub oświadczenie o odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie wymieni rzecz na wolną od wad albo wadę usunie. Wybór między wymianą lub usunięciem wady stanowi prerogatywę kupującego.

Nabycie samochodu z wadą nie zawsze rodzi uprawnienie do odstąpienia od umowy. Dotyczy to jedynie przypadków, kiedy wada jest istotna i wpływa na funkcjonalność pojazdu.

W umowie sprzedaży między przedsiębiorcami wybrane uprawnienia z rękojmi za samochód z wadą można wyłączyć, np. poprzez wyeliminowania prawa do odstąpienia od umowy.

Uprawnienia z rękojmi na auto mogą być egzekwowane w terminie 2 lat od dnia wydania rzeczy kupującemu.

Jeżeli przedmiotem sprzedaży jest samochód używany, a kupującym jest konsument, rękojmia za auto może zostać skrócona minimalnie do 1 roku. 

Termin ten nie biegnie, jeżeli sprzedawca podstępnie zataił wadę przed kupującym.