Policjanci nie lubią tego robić, ale kierowca ma prawo o to poprosić

Podczas kontroli drogowej policjant powinien się przedstawić, podać stopień służbowy, a także jednostkę, w której jest zatrudniony. Jeśli zatrzymuje nas funkcjonariusz pełniący służbę w stroju cywilnym, powinien okazać legitymację w taki sposób, żeby kierowca miał możliwość odczytania danych identyfikacyjnych. Ważną kwestią jest również informacja na temat powodu zatrzymania.

Prawo pozwala policjantowi sprawdzić stan techniczny pojazdu, a w skrajnych przypadkach nawet zająć miejsce za kierownicą i przeprowadzić krótką jazdę testową. Na tym uprawnienia funkcjonariuszy się nie kończą. Podczas kontroli drogowej policjant może poprosić o otwarcie bagażnika, ale w skrajnym przypadku przeprowadzić przeszukanie pojazdu.

Oprócz policji przeszukania samochodu mogą dokonać funkcjonariusze Centralnego Biura Śledczego, Służby Celnej, Straży Granicznej i Żandarmerii Wojskowej, Centralnego Biura Antykorupcyjnego (CBA) i Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW). Funkcjonariusz Służby Leśnej może przeszukać nasz samochód tylko w pobliżu lasu, gdy zachodzi podejrzenie czy nie wywozimy drewna.

Funkcjonariusz przystępujący do przeszukania powinien przedstawić powód oraz podstawę prawną na żądanie kierowcy. Przeszukanie powinno być czynnością w postępowaniu karnym realizowaną na polecenie sądu lub prokuratora. Przepisy dają jednak możliwość przeprowadzenia takiej kontroli bez postanowienia powyższych organów na podstawie art. 15 ust. 1 pkt 5 ustawy o policji.

Policjant może przeszukać samochód, jeśli zachodzi podejrzenie, że kierowca lub pasażer popełnił czyn zagrożony karą lub w celu ujawnienia broni, substancji zabronionych lub przedmiotów pochodzących z przestępstwa.

Kierowca samochodu nie ma możliwości odmowy przeszukania, ale ma prawo i obowiązek uczestniczenia w takiej czynności. Dodatkowo może żądać sporządzenia protokołu z przeszukania.

Jeśli policjant nie ma żadnego uzasadnionego powodu do przeprowadzenia przeszukania, często odpuszcza już na wstępnym etapie. Przygotowanie protokołu zajmuje sporo czasu, a do tego pozostawia ślad w dokumentacji.

Dokument powinien zawierać informacje o dacie i miejscu przeszukania, jego powodzie, a także dokumentować każdą czynność podjętą przez funkcjonariusza. Protokół powinien zawierać spis znalezionych przedmiotów oraz podjęte czynności.

Po zakończeniu przeszukania należy dokładnie przeczytać protokół oraz wnieść ewentualne uwagi przed jego podpisaniem. Gdy dokument nie będzie budzić naszych zastrzeżeń, możemy go podpisać.

Taki protokół może być podstawą do złożenia zażalenia na czynności policjanta, jeśli w naszej ocenie przeszukanie nie miało żadnego uzasadnienia. Na złożenie takiego wniosku mamy 7 dni od momentu przeprowadzenia czynności. Dokument składa się do sądu rejonowego za pośrednictwem jednostki policji właściwej dla miejsca, w którym doszło do przeszukania pojazdu.