Czy rowerzyści mogą jeździć ulicą jeden obok drugiego? A co z chodnikami?

Na początek najbardziej podstawowe zagadnienie - czy rowerzysta musi jechać drogą dla rowerów, zwaną też (potocznie) ścieżką rowerową? Zgodnie z art. 33, ust. 1 ustawy prawo o ruchu drogowym:

Kierujący rowerem lub hulajnogą elektryczną jest obowiązany korzystać z drogi dla rowerów, drogi dla pieszych i rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, jeżeli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić. Kierujący rowerem lub hulajnogą elektryczną, korzystając z drogi dla pieszych i rowerów, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustępować pierwszeństwa pieszemu.

---

Odpowiedź jest jednoznaczna - rowerzysta ma obowiązek korzystania z drogi dla rowerów lub pasa dla rowerów i nie ma od tego wyjątków. Warto zwrócić jeszcze uwagę na zapis o "drodze dla pieszych i rowerów", czyli tak zwanym ciągu pieszo-rowerowym. Wyznacza go okrągły znak, na którego jednej połowie znajduje się znak C-13 "droga dla rowerów", a na drugiej C-16 "droga dla pieszych". Z niej również rowerzysta musi korzystać, jeśli tylko wyznaczone jest w kierunku, w którym się porusza.

Nadmienić jeszcze trzeba, że znak ten może występować w dwóch różnych konfiguracjach. Zgodnie z par. 40 rozporządzenia w sprawie znaków i sygnałów drogowych:

Umieszczone na jednej tarczy symbole znaków C-13 i C-16 oddzielone kreską poziomą oznaczają, że droga jest przeznaczona dla pieszych i kierujących rowerami. Kierujący rowerami są obowiązani do korzystania z tak oznakowanej drogi, jeżeli jest ona wyznaczona dla kierunku, w którym oni poruszają się lub zamierzają skręcić. Ruch pieszych i rowerów odbywa się na całej powierzchni tak oznaczonej drogi.

---

Nie ma w takiej sytuacji podziału, którą stroną poruszają się poszczególni uczestnicy ruchu. Rowerzyści muszą więc szczególnie uważać w takich miejscach, ponieważ zgodnie z cytowanym wcześniej fragmentem Kodeksu drogowego, muszą ustępować pieszym pierwszeństwa na drogach dla pieszych i rowerów. Tak jak na poniższym zdjęciu.

Drugi wariant takiej drogi przepisy opisują następująco:

Umieszczone na jednej tarczy symbole znaków C-13 i C-16 oddzielone kreską pionową oznaczają drogę dla rowerów i drogę dla pieszych położone obok siebie, odpowiednio po stronach wskazanych na znaku. Kierujący rowerami są obowiązani do korzystania z tak oznakowanej drogi, jeżeli jest ona wyznaczona dla kierunku, w którym oni poruszają się lub zamierzają skręcić.

---

W takiej sytuacji zwykle część dla pieszych oraz część dla rowerzystów są od siebie wyraźnie oddzielone. Często mają też różną nawierzchnię oraz dodatkowe oznakowanie poziome, tak jak na poniższym zdjęciu.

W sytuacji kiedy w danym miejscu nie ma drogi dla rowerów, rowerzysta powinien jechać drogą wraz z pojazdami silnikowymi. To wiedzą chyba wszyscy, ale kontrowersje pojawiają się w momencie, kiedy razem jedzie dwóch rowerzystów. Czy mogą poruszać się koło siebie?

Zgodnie z art. 33, ust. 3, pkt. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym:

Kierującemu rowerem, hulajnogą elektryczną lub motorowerem zabrania się jazdy po jezdni obok innego uczestnika ruchu, z zastrzeżeniem ust. 3a.

---

Wspomniany ustęp 3a został dodany kilka lat temu i brzmi on:

Dopuszcza się wyjątkowo jazdę po jezdni kierującego rowerem obok innego roweru lub motoroweru, jeżeli nie utrudnia to poruszania się innym uczestnikom ruchu albo w inny sposób nie zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego.

---

Ten zapis często jest błędnie interpretowany jako przyzwolenie na poruszanie się dwóch rowerzystów obok siebie. Tymczasem mogą to robić tylko wtedy, gdy nie przeszkadzają innym uczestnikom ruchu. Jeśli więc utrudni to na przykład kierowcy samochodu wyprzedzenie ich, muszą jechać jeden za drugim. Przypominamy przy okazji, ponieważ to też budzi czasami kontrowersje, że zgodnie z zasadą ruchu prawostronnego, należy trzymać się jak najbliżej prawej krawędzi jezdni. Rowerzysta nie może jechać więc na przykład środkiem pasa.

Prawo przewiduje kilka sytuacji, w których rowerzysta może korzystać z chodnika, co jest już wiedzą znacznie mniej upowszechnioną, niż poprzednio omawiane zapisy. Jak czytamy w Kodeksie drogowym, korzystanie z chodnika lub drogi dla pieszych przez kierującego rowerem jest dozwolone wyjątkowo, gdy:

• opiekuje się on osobą w wieku do lat 10 kierującą rowerem;
• szerokość chodnika wzdłuż drogi, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością większą niż 50 km/h, wynosi co najmniej 2 m i brakuje drogi dla rowerów, drogi dla pieszych i rowerów lub pasa ruchu dla rowerów;
• warunki pogodowe zagrażają bezpieczeństwu rowerzysty na jezdni (śnieg, silny wiatr, ulewa, gołoledź, gęsta mgła).

Wjeżdżając na chodnik rowerzysta musi pamiętać o jeszcze jednym przepisie:

Kierujący rowerem, korzystając z chodnika albo drogi dla pieszych, jest obowiązany jechać z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego, zachować szczególną ostrożność, ustępować pierwszeństwa pieszemu oraz nie utrudniać jego ruchu.

---

Innymi słowy rowerzysta jest gościem na chodniku i musi uważać na pieszych. Pamiętając, że pieszy może iść dowolną stroną chodnika, nagle się zatrzymać lub skręcić. Rowerzysta musi być gotowy na taką ewentualność, aby nie doszło do niebezpiecznej sytuacji.

Na koniec omówimy chyba najmniej znane przepisy, które często zaskakują nawet doświadczonych rowerzystów. Taka niewiedza jest szczególnie groźna, ponieważ mówimy o regulacjach dotyczących poruszania się dzieci na rowerach.

Najważniejsza z nich jest taka, że dziecko mające mniej niż 10 lat, w ogóle nie może korzystać z dróg dla rowerów. Wielu rodziców nie wie o tym, chcąc wyrabiać w dzieciach właściwe nawyki oraz pamiętając o własnym obowiązku poruszania się drogami dla rowerów.

Tymczasem z punktu widzenia przepisów rowerzysta poniżej 10 roku życia jest pieszym. Może korzystać więc wyłącznie z chodnika i przejeżdżać po przejściach dla pieszych. Musi też znajdować się pod stałą opieką osoby dorosłej, która, jak wynika z wcześniej cytowanych przepisów, także w takiej sytuacji może poruszać się chodnikiem.