Przez rubrykę 4b każdy będzie musiał wymienić prawo jazdy. Kto w 2026 roku?

Obowiązkowa wymiana prawa jazdy to coś co budzi spore kontrowersje wśród polskich kierowców. Głównie dlatego, że jeszcze dekadę temu prawo jazdy było wydawane bezterminowo według nowego wzoru, który zastąpił przestarzałe i archaiczne prawo jazdy w formie książeczki.

Uprawnienia były więc bezterminowe, ale wszystko zmieniło się wraz z wejściem nowego, europejskiego wzoru prawa jazdy - teraz dokumenty mają 15-letni termin ważności. Prędzej czy później każdy będzie musiał więc wymienić prawo jazdy. Czeka to również osoby, które otrzymały bezterminowy blankiet.

Do stycznia 2013 roku w Polsce wydawano prawo jazdy bez terminu ważności - daty ważności nie było ani w przypadku uprawnień, ani samego dokumentu. Po tej dacie zmienił się przepisy i zaczęto wydawać prawo jazdy z terminem ważności na 15 lat. Ewidentna zmiana na niekorzyść kierowców nie dotyczyła jednak kierowców z bezterminowym prawem jazdy - ci nie musieli co 15 lat przechodzić żadnych badań czy wymieniać dokumentów.

Niestety według nowych przepisów przywilej bezterminowego prawa jazdy nie przysługuje już nikomu. Także posiadacze takich praw jazdy będą musieli wymienić dokumenty na nowe w uniwersalnym europejskim wzorem najpóźniej w okresie od 19 stycznia 2028 do 18 stycznia 2033 roku. Konkretny termin nie jest jeszcze ustalony, a musi to zrobić minister do spraw transportu. Wciąż mamy jeszcze kilka lat na nacieszenie się bezterminowym prawem jazdy.

Obowiązek wymiany prawa jazdy mają na razie tylko osoby, które uzyskały terminowe prawo jazdy na okres krótszy niż 15 lat - na przykład ze względu na stan zdrowia lub niepełnosprawności, które mogą wpływać na zdolność jazdy samochodem.

Osoby które wyrobiły prawo jazdy w 2013 roku i mają już termin ważności na 15 lat również nie muszą się o to martwić co najmniej przez kolejne 2 lata. Prawo jazdy powinni wymienić również ci którzy zmienili imię lub nazwisko (np. po ślubie).

Wymiana prawa jazdy to prosta procedura można ją przeprowadzić w kilku krokach:

1. wypełnienie wniosku o wydanie nowego dokumentu
2. dołączenie do niego starego prawa jazdy wraz z aktualną fotografią o wymiarach 35 na 45 mm
3. jeśli to konieczne - dołączenie wyników badań lekarskich potwierdzającą zdolność do prowadzenia pojazdów
4. Złożenie wniosku w urzędzie lub elektronicznie, poprzez ePUAP (wszystkie dokumenty muszą być zeskanowane i dołączone do elektronicznego wniosku).

Niestety wymiana prawa jazdy nie jest całkowicie darmowa i nawet jeśli wymieniamy dokument z obowiązku musimy zapłacić za wydanie nowego dokumentu. Kwota nie jest może zawrotna - wydanie nowego prawa jazdy kosztuje 100 zł, ale jeśli konieczne będzie zrobienie również badań lekarski, kwotę można pomnożyć przez 3, bowiem badania lekarskie kosztują dodatkowe 200 zł.

Niestety, jeśli zdecydujemy się nie wymieniać dokumentu po upłynięciu jego terminu narażamy się na niemałe konsekwencje. W świetle prawa kierowca nie posiadający ważnego prawa jazdy nie posiada uprawnień ważnych uprawnień do prowadzenia pojazdami. To oznacza mandat od 1500 do nawet 5000 zł, a jeśli sprawa trafi do sądu może skończyć się jeszcze bardziej dotkliwie - do wysokiej grzywny może dołączyć zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych od pół roku do nawet trzech lat.

Termin ważności dokumentu prawa jazdy znajduje się w rubryce nr 4b, a data ważności uprawnień w rubryce 11 umieszczonej na odwrocie dokumentu.