Czy stacja oszukuje na paliwie? Jest prosty sposób, żeby to sprawdzić
Oprac.: Paweł Rygas
Jakość paliw w Polsce systematycznie się poprawia. W 2021 roku inspektorzy zakwestionowali mniej niż 2 procent z 1565 pobranych do badań próbek. Obecnie wyniki kontroli poszczególnych stacji sprawdzić można w telefonie. To ogromne ułatwienie dla kierowców wybierających się w nieznane sobie regiony kraju.
- Przez lata jakość paliw na polskich stacjach uległa gigantycznej poprawie. Jeszcze w 2003 roku inspektorzy kwestionowali nawet 1 na 3 skontrolowane próbki.
- Nieprawidłowości częściej dotyczą oleju napędowego niż benzyny, co oznacza, że na problemy bardziej narażeni są właściciele aut z silnikami wysokoprężnymi.
- Aktualne wyniki kontroli są dostępne na stronie internetowej UOKiK. Można je też sprawdzić w aplikacji Yanosik.
- Co zrobić, jeśli czujemy się oszukani przez sprzedawcę paliwa?
Inspekcja Handlowa kontroluje kilka rodzajów paliw ciekłych dostępnych na rynku. Należą do nich: olej napędowy, benzyna, gaz LPG, biopaliwa.
Pierwsze kontrole, które prowadzono w 2003 roku ujawniły, że wymogów jakościowych nie spełniało aż 30 proc. pobieranych próbek. W kolejnych latach nieprawidłowości zmniejszały się, a przedsiębiorcy z większą dbałością zaczęli podchodzić do paliwa jakie sprzedają. Nie bez znaczenia był również wymiar kar, jaki mogli otrzymać za wprowadzanie do obrotu niezgodnego z prawem paliwa. Dzięki takiemu podejściu od 2016 roku poziom wykrytych nieprawidłowości utrzymuje się poniżej 4 proc.
"Pomimo systematyczności działań kontrolnych, odsetek paliw niespełniających wymagań jakościowych corocznie kształtuje się na innych poziomach. Mają na to wpływ różne czynniki, np. liczba skontrolowanych przedsiębiorców oraz pobranych próbek, a także zmieniające się wymagania jakościowe. W 2021 roku norm nie spełniało tylko niespełna 2 proc. próbek benzyn i oleju napędowego pobranych na stacjach paliwowych. Nieprawidłowości rzadziej dotyczyły benzyny niż oleju napędowego" - mówi Tomasz Chróstny, prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Jak przebiega kontrola jakości paliwa?
Kontrola jakości paliw ciekłych odbywa się dwutorowo. Po pierwsze, Prezes UOKiK losowo wybiera stacje i wskazuje je odpowiedniej regionalnie Inspekcji Handlowej do kontroli. Po drugie, Inspekcja Handlowa sprawdza tych przedsiębiorców, wobec których były skargi lub informacje od organów ścigania, albo u których wcześniej wykryła nieprawidłowości. Kontrola obejmuje m.in.:
- producentów paliw,
- hurtowników,
- magazynujących,
- przedsiębiorców prowadzących stacje paliw.
Kontrole jakości paliw w 2021 roku. LPG czysty jak łza?
Inspektorzy Inspekcji Handlowej pobrali w 2021 roku łącznie do badań 1565 próbek paliw ciekłych, w tym 779 próbek benzyn i 786 próbek oleju napędowego, na stacjach i w hurtowniach. Badań laboratoryjnych nie przeszło pozytywnie 27 próbek paliw ciekłych (22 próbki oleju napędowego, 5 próbek benzyny) co stanowi 1,72 proc. zbadanych próbek. Odsetek zakwestionowanych próbek paliw w poszczególnych województwach był wyraźnie zróżnicowany.
W czasie losowych kontroli stacji paliw najwięcej nieprawidłowości stwierdzono w województwach:
- kujawsko-pomorskim (3,17 proc.),
- warmińsko-mazurskim (2,22 proc.),
- pomorskim (1,59 proc.).
W przypadku kontroli przedsiębiorców wybranych na podstawie m.in. informacji od Policji czy kierowców najwięcej nieprawidłowości wykryto w województwach:
- śląskim (14,58 proc.),
- opolskim (14,29 proc.),
- warmińsko-mazurskim (11,54 proc.),
- kujawsko-pomorskim (10 proc.).
W ramach kontroli gazu skroplonego LPG inspektorzy pobrali 345 próbek i zakwestionowali tylko jedną z nich (0,34 proc.). Nie stwierdzili żadnych nieprawidłowości w czasie kontroli hurtowni. Pomyślnie przebiegłą kontrola jakości lekkiego oleju opałowego - wszystkie próbki spełniały wymagania jakościowe określone w rozporządzeniu (podobnie jak w latach 2013-2020).
Co grozi za handel paliwem złej jakości?
Inspekcja Handlowa wydała 6 decyzji o wycofaniu z obrotu paliw nie spełniających norm oraz przekazała do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki informacje dotyczące 23 przypadków naruszenia warunków udzielonych koncesji na obrót paliwami ciekłymi i przepisów prawa energetycznego. Prezes URE może nałożyć karę pieniężną na tych przedsiębiorców, którzy naruszają warunki koncesji, sprzedając paliwa niewłaściwej jakości.
Inspekcja przekazała również 23 zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa do właściwych miejscowo prokurator rejonowych. Obowiązujące przepisy przewidują surowe sankcje za obrót paliwem złej jakości - grzywnę w wysokości do 1 mln zł lub karę pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Inspektorzy przekazali również wyniki kontroli odpowiednim służbom - Krajowej Administracji Skarbowej oraz Policji.
Jak sprawdzić, na której stacji warto tankować i co zrobić, gdy czujesz się oszukany?
Obecnie kierowcy mogą samodzielnie monitorować jakość paliw na stacjach, które kontrolowali inspektorzy Inspekcji Handlowej. Wystarczy zajrzeć na mapę paliw, dostępną na stronie internetowej Urzędu Ochrony Konkurencji i Konkurentów.
Ponadto firma Neptis zintegrowała dane UOKiK z kontroli paliw ze swoją aplikacją nawigacyjną Yanosik. Można zweryfikować w niej stacje, które pozytywnie przeszły kontrolę jakości.
Uwaga - jeżeli w czasie tankowania do pełna dystrybutor na stacji paliw wskazuje ilość paliwa o kilka litrów większą niż mieści się w zbiorniku pojazdu, można zgłosić ten fakt do Głównego Urzędu Miar. Efektem takiego zgłoszenia może być kontrola stacji i sprawdzenie przez inspektorów, czy licznik w dystrybutorze wskazuje prawidłową ilość tankowanego paliwa.
***
