Silnik bierze 0,5 l oleju na 1000 km. Czy to normalne?
Sytuacja wydaje się niepokojąca - sprawdzamy poziom oleju po tysiącu kilometrów jazdy i okazuje się, że trzeba dolać pół litra. Czy to oznaka poważnej awarii, czy może naturalne zjawisko? Odpowiedź zależy od wielu czynników, w tym od rodzaju eksploatacji, samochodu, i napędu. W niektórych przypadkach zużycie na poziomie 0,5 l oleju, a nawet wyższe, jest dopuszczalne przez producentów, w innych to oznaka, że coś jest nie tak.

Spis treści:
Wielu z nas przyzwyczaiło się do myśli, że między wymianami nie powinniśmy dotykać korka wlewu oleju. W rzeczywistości jednak większość silników zużywa pewną ilość oleju podczas normalnej eksploatacji, a producenci samochodów uwzględniają to w swoich specyfikacjach.
Czy to normalne, że silnik bierze 0,5 lub 1 oleju na 1000 km
Według większości producentów, zużycie oleju do 0,5 litra na tysiąc kilometrów mieści się w granicach normy. To może brzmieć szokująco, szczególnie jeśli porównamy to z osiągami niektórych nowoczesnych jednostek, które zużywają bardzo niewiele oleju między serwisami. Jednak ta górna granica uwzględnia różnorodność konstrukcji silników, warunków eksploatacji i stylu jazdy kierowców.
Warto rozróżnić różne typy silników pod kątem zużycia oleju. Jednostki benzynowe bez doładowania zwykle zużywają najmniej oleju - często poniżej 0,1 litra na tysiąc kilometrów. Silniki turbodoładowane, zarówno benzynowe jak i wysokoprężne, mogą legitymować się wyższym zużyciem ze względu na ekstremalne warunki pracy turbosprężarki. Wysokie temperatury i ciśnienia sprawiają, że olej może łatwiej przedostawać się do komory spalania.
Silniki wysokoprężne tradycyjnie charakteryzowały się wyższym zużyciem oleju niż benzynowe, choć nowoczesne konstrukcje znacznie zmniejszyły tę różnicę. Diesle wymagają też częstszej wymiany oleju ze względu na większe obciążenie termiczne i chemiczne, jakim poddawany jest smar podczas pracy.
Dlaczego silnik bierze olej?
Mechanizm zużywania oleju w silniku jest złożony. Główną przyczyną jest jego naturalne spalanie w komorze spalania. Cienka warstwa oleju zawsze pokrywa ścianki cylindrów, a część tej warstwy zostaje spalona razem z mieszanką paliwowo-powietrzną. To zjawisko jest nie do uniknięcia i występuje w każdym silniku spalinowym.
Drugi mechanizm to parowanie oleju. W wysokich temperaturach pracy silnika część oleju przechodzi w stan gazowy i zostaje usunięta przez system wentylacji skrzyni korbowej lub spalona w komorze. Nowoczesne oleje syntetyczne są bardziej odporne na parowanie, ale zjawisko to nadal występuje.
Styl jazdy ma ogromny wpływ na zużycie oleju. Agresywne przyspieszanie, długotrwała jazda z wysokimi obrotami silnika i częste korzystanie z pełnej mocy zwiększają zużycie oleju. Silnik pracujący w ekstremalnych warunkach po prostu "zjada" więcej smaru. Z drugiej strony, bardzo spokojna jazda z niskimi obrotami może prowadzić do innych problemów, takich jak nagromadzenie się osadów.
Warunki eksploatacji również mają znaczenie. Częste jazdy na krótkich dystansach, kiedy silnik nie osiąga optymalnej temperatury pracy, mogą zwiększyć zużycie oleju. Podobnie dzieje się podczas jazdy w korku miejskim, gdzie silnik często pracuje na biegu jałowym lub przy niskich obrotach pod obciążeniem.
Czy to normalne, że silnik potrzebuje 0,5 l oleju na 1000 km?
Kiedy jednak zużycie 0,5 litra na tysiąc kilometrów powinno niepokoić? Jeśli jest to zjawisko nagłe - dotychczas silnik praktycznie nie zużywał oleju, a teraz nagle zaczął "pić" pół litra na tysiąc kilometrów - to wyraźny sygnał, że coś się zepsuło. Może to być uszkodzenie turbosprężarki, zużycie pierścieni tłokowych lub uszkodzenie uszczelek.
Warto obserwować sposób, w jaki silnik zużywa olej. Jeśli towarzyszy temu niebieski dym z wydechu, szczególnie podczas przyspieszania, to znak, że olej dostaje się do komory spalania. Biały dym może wskazywać na problemy z układem chłodzenia, podczas gdy czarny dym często świadczy o problemach z układem paliwowym.
Zapach spalenizny w komorze silnikowej, plamy oleju pod zaparkowanym samochodem czy spadek poziomu płynu chłodzącego to kolejne sygnały ostrzegawcze. Każdy z tych symptomów w połączeniu z wysokim zużyciem oleju wymaga pilnej diagnostyki u mechanika.
Co ile kontrolować poziom oleju w silniku?
W samochodach ze wskaźnikiem elektronicznym sprawdzanie powinno odbywać się co najmniej raz w miesiącu. W starszych pojazdach z bagnetem kontrolnym najlepiej robić to nawet częściej. Pamiętajmy, żeby sprawdzać poziom oleju na zimnym silniku, zaparkowanym na równej powierzchni, najlepiej rano przed uruchomieniem.