Czy kombajn rolniczy musi poruszać się z pilotem? Przepisy są niejasne
Sprzęt rolniczy na drodze nierzadko staje się powodem wielu skrajnych emocji wśród uczestników ruchu drogowego. Wszystko z powodu gabarytów i prędkości pojazdów, które utrudniają płynną jazdę kierowcom samochodów osobowych. Wyprzedzenie pojazdu rolniczego okazuje się praktycznie niemożliwe, a minięcie się z pojazdami jadącymi z naprzeciwka wymaga każdorazowego zjechania na pobocze. Czy to oznacza, że kombajny powinny poruszać się w asyście pilota?

Spis treści:
Podczas żniw częściej niż zwykle na drogach można spotkać duży sprzęt rolniczy. Mowa tu w szczególności o kombajnach, które ze względu na swoje rozmiary, zajmują znaczną część jezdni. Choć kombajniści starają się regularnie zjeżdżać na pobocze, udostępniając innym pojazdom przestrzeń do wyprzedzenia, ich obecność mocno zaburza płynność ruchu. Jest to widoczne szczególnie w miejscach, gdzie wyprzedzanie innych pojazdów jest niedozwolone.
Gdyby tego było mało, gabaryty kombajnów stają się powodem sytuacji potencjalnie niebezpiecznych, zaskakując kierowców jadących z naprzeciwka. Widać to szczególnie podczas mijania z innymi dużymi pojazdami takimi jak samochody ciężarowe, które odbywa się z małymi prędkościami, nierzadko z użyciem pobocza. Stwarza to potencjalne niebezpieczeństwo dla kierujących pojazdami oraz dla pieszych lub rowerzystów korzystających z tej części drogi.
Podstawowe zasady poruszania się kombajnem po drogach
Prawo dokładnie określa zasady poruszania się kombajnami po publicznych drogach. Kierujący powinni mieć świadomość tego, że kombajn jest pojazdem dopuszczonym do ruchu po publicznych drogach, ale musi spełniać szereg określonych warunków.
Jak każdy inny pojazd poruszający się po drogach publicznych, kombajn musi mieć sprawne oświetlenie, układ hamulcowy i kierowniczy. Kombajn musi mieć aktualne badania techniczne pojazdu, a także odpowiednią polisę OC.
Legalne poruszanie się kombajnem po publicznych drogach uzależnione jest również od szerokości pojazdu. Dlatego absolutnie zabroniona jest jazda kombajnem z zamontowanym hederem. Ten element potrafi wystawać znacznie poza obrys pojazdu, zwiększając jego szerokość. W niektórych przypadkach poruszanie się pojazdem w tej konfiguracji oznaczało będzie konieczność spełnienia konkretnych wymagań formalnych.
Przejazd kombajnem, a niezbędne zezwolenia
Problem w tym, że sporo współczesnych kombajnów nawet ze zdjętymi elementami wystającymi poza obrys karoserii, samą swoją szerokością zajmuje więcej niż jeden pas ruchu. Jako pojazdy wolnobieżne, kombajny mogą legalnie poruszać się po drogach publicznych, jeśli ich szerokość nie przekracza 3 metrów.
W przypadku szerszych maszyn, które jednak nie przekraczają 3,5 metra, należy uzyskać zezwolenie I kategorii na przejazd pojazdem wolnobieżnym nienormatywnym. Takie zezwolenie wydają zarządcy dróg, którymi w większości przypadków są starostowie. Procedura trwa zazwyczaj do 3 dni od złożenia wniosku, a samo wydanie zezwolenie kosztuje 100 zł. Zezwolenie traci ważność po upływie 12 miesięcy i jest wydawane na konkretny pojazd. Oznacza to, że chcąc poruszać się kilkoma pojazdami, na każdy z nich należy uzyskać pozwolenie od starosty.
Korzyści wynikające z korzystania z asysty pilota
Choć część rolników unika formalności, licząc na łut szczęścia i brak kontroli policyjnej, to niektórzy wykazują się nadgorliwością. Przykładem w tej sytuacji okazuje się rolnik spod Częstochowy, którego historię opisała redakcja Farmer. Okazuje się, że podczas gorącego okresu żniwnego, do przejazdów kombajnem pomiędzy swoimi polami, wykorzystuje pomoc pilota.
Jak zauważa rolnik, nie tylko wpływa to na bezpieczeństwo przejazdu, lecz również skraca czas podróży pomiędzy konkretnymi lokalizacjami. Kierowcy widząc samochód pilota w porę orientują się, że zbliża się pojazd o nieco większych rozmiarach i należy odpowiednio przygotować się do jego minięcia. Znika element zaskoczenia, który nierzadko staje się powodem niebezpiecznych sytuacji i opóźnień na trasie kombajnisty. Jak zauważa rolnik cytowany przez Farmera, na odcinku 25-30 km, obecność pilota pozwala skrócić czas przejazdu o 15 minut.
Czy rolnik musi poruszać się kombajnem w asyście pilota?
Przepisy wprowadzają sporo niejasności, co do tego czy obecność pilota podczas przejazdu kombajnem jest konieczna. Policja nierzadko ma problem z interpretacją zastanej sytuacji. Teoretycznie, jeśli pojazd nie przekracza 3,5 m szerokości, to nie potrzebuje asysty pilota, lecz jedynie pozwolenia na przejazd w I kategorii pojazdów nienormatywnych. Problem w tym, że szerokość części kombajnów, nawet po zdjęciu hedera, jest większa niż 3,5 metra. Przejazd takim pojazdem powinien odbywać się w asyście pilota i wymaga innych zezwoleń (np. II kategorii pojazdów nienormatywnych).
Jak wspomina rolnik spod Częstochowy, istnieje obawa, że w przypadku niebezpiecznego zdarzenia drogowego z udziałem kombajnu, kwestie obecności pilota mogłyby okazać się ważnym aspektem w ustalaniu winy.
Jeżeli doszłoby, nie daj Bóg, do wypadku, a ja bym reprezentował tę drugą stronę, to bym was zniszczył