Płatność gotówką w parkomacie? Ministerstwo odpowiada na apel rzecznika
Czy parkomaty powinny zawsze przyjmować gotówkę? To pytanie wraca po serii skarg kierowców i interwencji Rzecznika Praw Obywatelskich. Teraz głos zabiera Ministerstwo Infrastruktury, które podkreśla, że to samorządy odpowiadają za zapewnienie realnej możliwości płatności gotówką, a za obecny stan rzeczy obarcza właśnie lokalne władze.
W skrócie
- Ministerstwo Infrastruktury oraz Rzecznik Praw Obywatelskich spierają się o obowiązek zapewnienia płatności gotówką w parkomatach.
- Brak opcji płatności monetami prowadzi do wykluczenia społecznego, zwłaszcza wśród seniorów i osób cyfrowo wykluczonych.
- Dopóki ustawy nie zostaną zmienione, możliwość płacenia gotówką zależy wyłącznie od decyzji samorządów.
- Więcej podobnych informacji znajdziesz na stronie głównej serwisu
RPO: brak gotówki to wykluczenie społeczne
Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił uwagę na rosnącą liczbę skarg od kierowców. Problem dotyczy miejsc, gdzie nie ma możliwości zapłaty gotówką - jedynie kartą lub przez aplikację mobilną.
Przykładem jest historia starszego mieszkańca Warszawy, który nie mógł znaleźć parkomatu przyjmującego monety i otrzymał za to opłatę dodatkową. Wiącek wezwał ministerstwo do przygotowania projektu nowelizacji ustawy o drogach publicznych. Celem zmian miałoby być ograniczenie swobody gmin w ustalaniu sposobu wnoszenia opłat i wprowadzenie obowiązku akceptowania gotówki w każdej strefie.
Ministerstwo odpowiada: to samorządy są odpowiedzialne za formy płatności
W odpowiedzi sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Stanisław Bukowiec przyznał, że brak możliwości płatności monetami bywa problemem, ale podkreślił, że obecne przepisy zobowiązują samorządy do zapewnienia realnej dostępności różnych form płatności.
Ministerstwo powołało się na art. 32 ustawy o Narodowym Banku Polskim, zgodnie z którym banknoty i monety są prawnym środkiem płatniczym w Polsce i powinny być akceptowane przy poborze opłat za parkowanie. Jednocześnie zaznaczono, że opłata parkingowa ma charakter publicznoprawny i nie jest zwykłą transakcją konsumencką, dlatego nie podlega przepisom ustawy o usługach płatniczych.
Ministerstwo wskazało, że jeśli rada gminy dopuściła płatność monetami w uchwale, to montaż wyłącznie bezgotówkowych parkomatów narusza tę uchwałę i może wprowadzać kierowców w błąd. Problemem jest jednak brak możliwości zaskarżenia do sądu demontażu lub braku parkomatu z opcją gotówkową, ponieważ nie jest to decyzja administracyjna.
Potrzebna zmiana ustawy o drogach publicznych
Ministerstwo w pełni zgadza się z koniecznością dostępności płatności gotówkowych, ale nie planuje samodzielnie inicjować zmian w prawie. Zwrócono uwagę, że do tej pory nie otrzymano skarg obywateli w tej sprawie.
Zgodnie z postulatem RPO, jedynym skutecznym rozwiązaniem byłaby nowelizacja ustawy, która ograniczyłaby swobodę gmin w określaniu sposobu pobierania opłat parkingowych.
W uzasadnieniu podkreślono, że gotówka pozostaje ważna dla wielu grup społecznych, zwłaszcza seniorów i osób wykluczonych cyfrowo. Wykluczenie płatności gotówkowych prowadzi do nierównego traktowania i stwarza realne ryzyko dla kierowców, którzy chcą zapłacić, ale nie mają do tego technicznych możliwości.
Płatność gotówką - bez gwarancji i zależna od samorządów
Spór wokół gotówkowych płatności w parkomatach uwidocznił lukę prawną - mimo że ustawa dopuszcza różne formy płatności, nie gwarantuje, że kierowca faktycznie zapłaci monetami. Ministerstwo popiera argumentację RPO, ale nie zapowiedziało prac nad konkretnym projektem ustawy.
Obecnie wszystko zależy od dobrej woli samorządów, które - jak pokazują przykłady Warszawy i Poznania - coraz częściej rezygnują z gotówki na rzecz płatności cyfrowych. Kierowcy, którzy nie korzystają z aplikacji lub kart, są narażeni na dodatkowe opłaty. Bez zmiany przepisów sytuacja raczej się nie poprawi.
