Nowy podatek od samochodów. Polak dostanie po kieszeni, auto zostanie w garażu

Od 2027 roku w Unii Europejskiej wejdzie w życie nowy system opodatkowania o nazwie ETS2, stanowiący istotną częścią regulacji "Fit for 55". Jego założenia zakładają rozszerzenie opłat za emisję z węgla o kolejne podmioty - małe ciepłownie, piekarnie, gastronomie, sklepy. Dodatkowe koszty będą ukryte w cenie paliw kopalnych m.in. węgla, gazu, oleju opałowego, paliw silnikowych. Dotąd na terenie wspólnoty obwiązywał system ETS1, który obejmował głównie elektrownie, przedsiębiorstwa zajmujące się produkcją i przetwarzaniem metali oraz przemysł mineralny i papierniczy.

W praktyce oznacza to, że dostawcy benzyny, gazu czy węgla będą zmuszeni do zapłaty kolejnego podatku od swoich wyrobów, a poniesione koszty ostatecznie zostaną przeniesione na odbiorcę końcowego. Jak wskazują autorzy najnowszego raportu pod tytułem "Analiza wpływu ETS2 na koszty życia Polaków" - Polska będzie jednym z krajów, którego obywatele najdotkliwiej odczują zmiany po wprowadzeniu wspomnianego systemu.

Wzrost kosztów nabycia paliw transportowych dotknie gospodarstwa domowe zarówno bezpośrednio, gdy tankują samochód, jak również pośrednio - przez wpływ na wzrost kosztów usług transportowych. Jednocześnie największy wzrost cen w związku z ETS2 zanotuje litr diesla, co wynika z jego wyższej emisyjności na litr paliwa.

Gwałtowny wzrost cen Polacy odczują dwukrotnie. Po uruchomieniu ETS2 w 2027 r. oraz w 2030 r. - po połączeniu się ETS1 i ETS2. Przy założeniu zużycia paliw na poziomie z 2023 roku łączny koszt netto zakupu uprawnień do emisji związanych z transportem wyniesie w 2027 roku około 11,5 mld zł, a w 2030 roku wzrośnie do 21 mld zł. Tak wysoki wzrost kosztów nabycia paliw będzie zmuszał przedsiębiorców z innych branż do podnoszenia cen swoich towarów i usług.

---

Autorzy raportu zaznaczają, że jeśli spadek emisji w przemyśle będzie niższy niż obecnie zakładany, gospodarstwa domowe poniosą dużo wyższy koszt niż obecnie przewidywany. Ziszczenie tego scenariusza doprowadzi do sytuacji, w której część z obywateli może być zmuszona do rezygnacji z własnych środków transportu. Dowodem niech będą zawarte w raporcie analizy oparte na prognozach cen uprawnień sporządzonych przez Komisję Europejską. Zgodnie z nimi koszt tankowania paliwa wzrośnie następująco:

W poniższej tabeli przedstawiono z kolei wzrost kosztów użytkowania samochodu osobowego w związku z ETS2. Przyjęto przebieg na poziomie 10 tys. km oraz zużycie paliwa na poziomie średnim dla danego typu silnika.

W przypadku transportu ograniczenie wzrostu jego kosztów będzie znacznie trudniejsze i kosztowniejsze niż w przypadku ograniczenia wzrostu kosztów utrzymania mieszkań. Wynika to z faktu, że jedynym praktycznym sposobem osiągnięcia tego będzie wymiana samochodu na elektryczne, co wiąże się z wydatkiem, będącym poza zasięgiem znacznej części społeczeństwa.

---

Ministerstwo Klimatu i Środowiska potwierdziło już, że pracuje nad przepisami wdrażającymi nowy system w Polsce. Gotowy projekt prawdopodobnie zostanie zaprezentowany już we wrześniu tego roku. Raport "Analiza wpływu ETS2 na koszty życia Polaków" został przygotowany przez Wandę Buk - adwokata i managera z doświadczeniem w sektorach regulowanych, oraz Marcina Izdebskiego - eksperta Fundacji Republikańskiej specjalizującego się w tematyce energetycznej i gospodarczej.