Nowe obowiązkowe oświetlenie w autach. Zielone, przednie światło stopu

Koncepcja przednich świateł hamowania nie jest nowa i po raz pierwszy została zaprezentowana w 2023 roku. Jej autorem był słowacki wynalazca Lubomir Marjak, który zaproponował montaż dodatkowego światła stopu z przodu pojazdu. Jego celem było m.in. zapewnienie pieszym, zbliżającym się do przejścia, poczucia bezpieczeństwa poprzez sygnał, że kierowca ich dostrzegł i rozpoczął hamowanie.

System działa tak, że podczas normalnej jazdy nowe światła są wyłączone. Natomiast gdy kierowca zaczyna hamować, to z tyłu włączają się klasyczne czerwona światła hamowania, natomiast z przodu - światło zielone, co ma sugerować, że kierowca "daje zielone światło", czyli ustępuje pierwszeństwo uczestnikom ruchu znajdującym się przed nim.

Pomysł Marjaka wzbudził zainteresowanie wśród naukowców z wielu europejskich uczelni, w tym także z Uniwersytetu Żylińskiego. To właśnie wtedy przeprowadzono test terenowy na Słowacji, w ramach którego pojazdy wyposażone w przednie światła hamowania uczestniczyły w rzeczywistym ruchu drogowym.

W badaniu wzięły udział 3072 pojazdy - zarówno samochody osobowe, jak i dostawcze oraz ciężarowe. Wyniki testów były obiecujące: aż 86 proc. pieszych oraz niemal 80 proc. kierowców pozytywnie oceniło działanie przedniego światła stopu i wyraziło poparcie dla jego wprowadzenia na szerszą skalę.

Obecnie temat dodatkowego zielonego światła stopu znalazł się w centrum zainteresowania zespołu badawczego kierowanego przez Ernsta Tomascha z Instytutu Bezpieczeństwa Pojazdów przy Uniwersytecie Technicznym w Grazu. Wspólnie z niemieckim Instytutem Psychologii Prawa i Ruchu Drogowego w Bonn, naukowcy przeprowadzili analizę wpływu tych świateł na bezpieczeństwo ruchu drogowego. Do badań wykorzystano 200 przypadków wypadków samochodowych zarejestrowanych w centralnej bazie danych, które miały miejsce na skrzyżowaniach drogowych w Austrii.

Badacze najpierw szczegółowo odtworzyli przebieg wszystkich analizowanych wypadków, a następnie przeprowadzili ich symulacje, zakładając obecność przedniego światła hamowania w pojazdach z dróg podporządkowanych. Gdy światło to było widoczne dla uczestników ruchu na drodze z pierwszeństwem, przyjmowano szybszą reakcję i krótszy dystans hamowania. Na podstawie różnic między rzeczywistymi zdarzeniami a wynikami symulacji wyciągnięto wnioski dotyczące potencjalnej skuteczności tego rozwiązania w zapobieganiu wypadkom.

Analiza pokazała, że dzięki dodatkowym przednim światłom hamowania można by zapobiec od 7,5 do 17 proc. kolizji, w zależności od szybkości reakcji użytkowników dróg. W około jednej czwartej przypadków światła te mogłyby również obniżyć prędkość zderzenia, co przyczyniłoby się do zmniejszenia obrażeń. Zielone światło służyło także kierowcom nadjeżdżającym z przeciwka, informując ich o zbliżającym się pieszym na przejściu.

Ernst Tomasch podkreślił w swoim podsumowaniu, że przednie światła hamowania przynoszą korzyści tylko wtedy, gdy są faktycznie widoczne dla innych uczestników ruchu. Jednak w około jednej trzeciej zrekonstruowanych wypadków ich skuteczność była ograniczona z powodu niekorzystnego kąta między pojazdami. W związku z tym naukowiec zaproponował rozszerzenie rozwiązania o montaż świateł hamowania także po bokach samochodów.

Projekt wprowadzenia przedniego światła stopu wzbudził zainteresowanie wielu krajów Unii Europejskiej, które dążą do całkowitej eliminacji śmiertelnych wypadków drogowych. Pomysłodawca, Lubomir Marjak, zaapelował o opracowanie przepisów umożliwiających homologację zestawów do samodzielnego montażu, a w dalszej perspektywie - o wpisanie przedniego światła stopu na listę obowiązkowego wyposażenia pojazdów. Przeprowadzenie testów i naukowa ocena skuteczności zielonego światła były warunkiem podjęcia poważnych działań przez przedstawicieli Komisji Europejskiej.