Duży Fiat pojawił się równe 50 lat temu!
Mija właśnie równe 50 lat od czasu, gdy na warszawskie ulice wyjechały pierwsze, zmontowane na Żeraniu, egzemplarze Polskiego Fiata 125p. Samochód z numerem jeden samodzielnie opuścił halę montażową FSO 28 listopada 1967 roku.
Początkowo auta budowane były w oparciu o włoskie podzespoły. Linia montażowa z prawdziwego zdarzenia ruszyła z początkiem 1968 roku. Warto odnotować, że produkcję w Fabryce Samochodów Osobowych udało się rozpocząć w zaledwie siedem miesięcy od zbudowania pierwszego egzemplarza Fiata 125 we Włoszech!
W tym miejscu trzeba jednak przypomnieć, że chociaż Fiat 125 i Polski Fiat 125p wyglądały bardzo podobnie, auta dzieliła technologiczna przepaść...
Popularny "Duży Fiat" był tzw. rozwiązaniem "budżetowym". Polski nie było stać na zakup najnowocześniejszych technologii - z tego względu Włosi zaproponowali nam jedyną w swoim rodzaju hybrydę. Nowoczesną karoserię modelu 125 osadzono na podzespołach - przestarzałego już, tkwiącego technicznie w latach pięćdziesiątych - Fiata 1300/1500.
Z tego modelu zapożyczono np. archaiczne, czterocylindrowe jednostki napędowe z wałkiem rozrządu w kadłubie i wałem korbowym podpartym na trzech łożyskach głównych. Dla porównania - włoski Fiat 125 miał wałek rozrządu w głowicy i oferowany był nawet z automatyczną skrzynią biegów! Polski Fiat 125p miał ponadto uboższą aniżeli model włoski karoserię. Cztery przednie reflektory były okrągłe, zastosowano mniej chromowanych wykończeń, a klamki drzwi nie były początkowo wbudowane w karoserię.
Trzeba jednak przyznać, że w porównaniu z ogółem pojazdów poruszających się wówczas po polskich drogach, model 125p był autem niezwykle nowoczesnym. Pamiętajmy, że w latach sześćdziesiątych krajobraz naszych ulic stanowiły archaiczne Warszawy (dolnozaworowy silnik) produkowane na licencji GAZa i - opracowane przez rodzimych konstruktorów - Syreny (ramowa konstrukcja, dwusuwowy silnik).
Na ich tle, nowy produkt Fabryki Samochodów Osobowych wyglądał niczym przybysz z przyszłości. Wersja "1300" wyposażona była w jednostkę o pojemności skokowej 1295 cm3 i mocy maksymalnej 65 KM. Odmiana "1500" posiadała silnik 1481 cm3 generujący moc 72 KM. Samochody żwawo rozpędzały się do prędkości podróżnej przekraczającej 100 km/h, a - dzięki dwuobwodowemu układowi hamulcowemu ze wspomaganiem - zatrzymywały się zdecydowanie skuteczniej, niż jakikolwiek poruszający się wówczas po polskich ulicach pojazd!
W sześć lat od uruchomienia produkcji seryjnej jej wielkość przekroczyła 100 tysięcy sztuk rocznie. Najbardziej "płodnym" rokiem był 1976, kiedy z linii montażowych zjechało niemal 117 tysięcy egzemplarzy. W 1972 roku zaprezentowano wersję kombi, na bazie której powstała też sanitarka, a w 1975 roku pojawiła się użytkowa odmiana pick-up.
W tamtych latach produkowano również - w niewielkiej serii - dwie wersje specjalne powstałe z myślą o rajdach: 1600 Monte Carlo i 1800 Akropolis, wyposażone w silniki z Fiata 132.
Całkowita produkcja modelu 125p przekroczyła liczbę 1,45 mln. Auto przetrwało w ofercie Fabryki Samochodów Osobowych do 1991 roku. W ostatnim okresie pojazd nosił nazwę FSO 125p. Licencja Fiata wygasła w 1983 roku, a Włosi nie byli już zainteresowani dalszym umieszczaniem swojego logo na tak przestarzałym aucie...
