Czym są normy emisji spalin w samochodzie? Normy Euro, cząstki stałe, ulgi, kontrola emisji spalin

Tomasz Wróblewski

Oprac.: Tomasz Wróblewski

Aktualizacja

We współczesnym świecie świadomość ekologiczna stale wzrasta, czego przejawem są również normy emisji spalin w samochodzie. Walka o czyste powietrze trwa, a producenci samochodów muszą dostosowywać się do panujących trendów i regulacji prawnych. Tylko wspólna walka różnych gałęzi gospodarki może przynieść satysfakcjonujące skutki.

Pomiar, czy auto spełnia normę emisji spalin na stanowisku testowym
Pomiar, czy auto spełnia normę emisji spalin na stanowisku testowymInformacja prasowa (moto)
  • Normy emisji spalin w samochodzie to wartości, które określają limit ich emisji dla pojazdów na terenie Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego. 
  • Nie są one wspólne dla każdego rodzaju pojazdu — w tym dla ciężarówek, autobusów, pociągów czy traktorów. 
  • Standardy są opracowywane za pomocą Dyrektyw Europejskich, a te sukcesywnie stają się coraz bardziej restrykcyjne.

Regulowane są wymogi dotyczące emisji:

  • tlenków azotu (NOx), 
  • węglowodorów (HC), 
  • tlenków węgla (CO) 
  • cząstek stałych (PM).

Kontrola poziomu spalania, która określa spełnianie obowiązujących wymogów, polega na uruchomieniu silnika w standardowym testowym cyklu. W przypadku, w którym określone auta nie spełniają norm, nie mogą być sprzedawane na terenie Unii Europejskiej. Wyjątek stanowią te pojazdy, które już poruszają się po drogach.

Normy emisji spalin w samochodzie w historycznym ujęciu

Początek przygody z ograniczeniami, które wywołały normy emisji spalin w samochodzie, pojawiły się w 1993 roku. Wymogi znane pod nazwą Euro nie są pierwszymi tego typu regulacjami na świecie.

Norma R49 funkcjonowała już w latach 70. i 80. XX wieku. Dotyczyła ona tlenku węgla, węglowodorów i tlenku azotu.

Jej wpływ na przemysł motoryzacyjny nie był jednak aż tak duży, jak ma to miejsce obecnie. Wraz z wprowadzeniem norm Euro, producenci musieli być gotowi na pewnego rodzaju rewolucję w technologiach stosowanych w budowanych silnikach. Musiały one zostać dostosowane do postępujących zmian klimatycznych i zgodne z europejskimi dyrektywami.

Norma emisji spalin w samochodzie - Euro 1 -  objęła zarówno wersje osobowe, jak i lekkie ciężarówki.

Następna - Euro 2 - zaczęła obowiązywać w 1997 roku i swoim zasięgiem objęła również pojazdy dwukołowe i trójkołowe, w których montowany był silnik spalinowy.

W 2001 roku wprowadzono normę Euro 3. Była ona przełomowa pod względem rozróżnienia rodzajów silników. Diesle były traktowane zdecydowanie łagodniej w kwestii tlenku azotu, lecz surowiej w przypadku tlenku węgla.

Euro 4 weszła w 2004 roku. i dokonała zmian w postaci ustanowienia ulgi względem limitów emisji cząstek stałych dla napędów benzynowych.

Rok 2011 przyniósł kolejną wersję standardów. Tym razem wdrożenie Euro 5 związane było z wyposażaniem samochodów z silnikami Diesla w filtry cząstek stałych.

Jakie normy emisji spalin w samochodzie obowiązują współcześnie?

W 2014 roku pojawiła się norma Euro 6, która po kilku późniejszych modyfikacjach nadal obowiązuje. Według jej zapisów, lekkie pojazdy nie mogą emitować więcej niż 400 mg/kWh tlenków azotu i powyżej 10 mg/kWh cząstek stałych. Porównując do poprzedniej obowiązującej normy, jest ona 80 proc. i 66 proc. bardziej restrykcyjna względem wymienionych wyżej składników.

Ogółem, normy emisji spalin w samochodzie na przestrzeni lat uległy bardzo dużym zmianom związanym z coraz bardziej surowym podejściem do ekologii. Między Euro 1 a Euro 6 powstała różnica redukcji rzędu:

  • 98 proc. — tlenki azotu,
  • 95 proc. — węglowodory,
  • 89 proc. — tlenek węgla,
  • 97 proc. — cząstki stałe.

Zasady związane z normami emisji spalin w samochodzie są różne w zależności od rodzaju jednostki napędowej. Silniki benzynowe posiadają dopuszczalną wartość wydzielania tlenku węgla na poziomie 1 g/km. W przypadku węglowodorów wymogi Euro 6 wynoszą 0,1 g/km. Silniki wysokoprężne muszą liczyć się z bardziej restrykcyjnymi normami. W obu powyższych przykładach wymagane poziomy są mniejsze o prawie połowę.

Normy emisji spalin w samochodzie. Zmiany w 2022 roku

Koniec taryfy ulgowej — tak wygląda pewnego rodzaju slogan Parlamentu Europejskiego, który zdecydował o wprowadzeniu zmian w zakresie obowiązujących dotychczas harmonogramów.

W zakresie norm emisji spalin w samochodzie ma zostać przyspieszona procedura związana z redukcją tlenków azotu, które działają niekorzystnie na ludzkie zdrowie. Mają one związek z rozwojem chorób płuc, nowotworów oraz degradacją zdolności krwi do przenoszenia tlenu.

Początkowy plan zakładał średnią emisję z wszystkich nowych samochodów na poziomie najwyżej 80 mg/km. Było to załagodzenie okresu przejściowego na prośbę producentów samochodów.

Sprawa jednak się zmieniła i datę ostatecznego rozliczenia określono na wrzesień 2022 roku.

Czy moje auto spełnia normy emisji spalin w samochodzie?

Aby się o tym przekonać, wystarczy udać się na stację diagnostyczną. Takie badanie powinno być wykonane szczególnie przed odbywaniem podróży zagranicznej.

Stale postuluje się również, aby każdy przegląd techniczny pojazdu powiązany był z kontrolą zgodności z normami emisji spalin w samochodzie. Wprowadzenie badań oraz kontroli posiadania filtrów cząstek stałych wymaga nakładów finansowych, które umożliwiłyby rozpowszechnienie i spopularyzowanie takiego działania.

Obecnie diagnosta nie jest w stanie zweryfikować, czy auto w 100 proc. spełnia konkretną normę emisji spalin, ale może sprawdzić, czy mieści się w danym zakresie limitującym np. poziom CO2 w spalinach.

Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?
Dołącz do nas