3 maja to niezwykła data w historii... Łady
3 maja, który Polakom kojarzy się bezbłędnie z pierwszą w Europie konstytucją, uchwaloną w Warszawie w 1791 roku, to również ważna data w historii motoryzacji.
W kategorii święta traktować ją mogą zwłaszcza... Rosjanie! Równe 50 lat temu, 3 maja 1966 roku, rząd ZSRR zawarł z włoskim Fiatem porozumienie dotyczące budowy na terenie Rosji fabryki motoryzacyjnej zdolnej wytwarzać do 600 tys. aut rocznie.
Jako lokalizację nowego zakładu wybrano, niewielką wówczas, leżącą nad Wołgą, miejscowość o nazwie Togliatti. Tak właśnie rodziła się zupełnie nowa marka - Łada.
Fabryka budować miała pojazdy w oparciu o włoską licencję Fiata 124. Pierwszy z nich - model oznaczony symbolem 2101 "Żiguli" - zjechał z taśmy montażowej 19 kwietnia 1970 roku. Samochód napędzany był benzynowym silnikiem o pojemności 1,2 l rozwijającym 58 KM. W stosunku do Fiata 124 auto przeszło szereg modyfikacji. By dostosować konstrukcję do surowych warunków lokalnych, przeprojektowano m.in. tylny most i zawieszenie, skrzynię biegów oraz układ hamulcowy.
Chociaż auto było przestarzałe już w momencie debiutu, ostatnia Łada 2101 wyjechała z zakładu w Togliatti w 1988 roku. Nowszą - bazującą na 2101 konstrukcję - Ładę 2105, będącą bezpośrednim następcą "Żiguli", zaprezentowano już w 1980 roku. Dwa lata później w ofercie rosyjskiego producenta znalazła się jej wzbogacona (by nie nadużywać słowa "luksusowa") odmiana - model 2107. Do tego auta - nie przez przypadek - przylgnęła opinia "rosyjskiego Mercedesa".
Wóz miał masywną - nawiązującą wyglądem do niemieckich pojazdów - chromowaną osłonę chłodnicy i bogate (jak na wschodnie standardy) wyposażenie obejmujące m.in. zegarek, obrotomierz i wycieraczki reflektorów. Technicznie, w dużej mierze, wciąż bazował jednak na poczciwym Fiacie 124 z 1966 roku...
Ostatni egzemplarz modelu 2107 wyjechał z fabryki Łady (linię produkcyjną przeniesiono w 2011 roku do Iżewska) 17 kwietnia 2012 roku! Do końca 2012 roku oferowana była jeszcze Łada 2104, czyli auto z nadwoziem kombi. Model 2107 zastąpiony został w ofercie rosyjskiego producenta opracowaną samodzielnie Ładą Granta.
Chociaż sytuacja finansowa Łady, będącej obecnie własnością koncernu Renault-Nissan, nie jest dziś najszczęśliwsza, trzeba przyznać, że Rosjanie potrafili przekuć włoską licencję w olbrzymi marketingowy sukces. Przez 42 lata produkcji osobowych Ład bazujących na technice Fiata, fabryki w Togliatti i Iżewsku wyprodukowały przeszło 20 mln tych pojazdów! Model 2107 - podobnie, zresztą, jak polski Polonez - produkowany był nawet w Egipcie (tak, tak - udało się nawet sprzedać licencję na budowę licencyjnego pojazdu!).
Po zsumowaniu produkcji we wszystkich trzech zakładach okaże się, że drugim najpopularniejszym autem świata - zaraz za niemieckim Volkswagenem "Garbusem" i przed Fordem T- jest kanciasta Łada! Sprzedażowy sukces tego modelu przyrównać można wyłącznie do innego eksportowego hitu z Rosji- karabinu AK konstrukcji Kałasznikowa.
Paweł Rygas
