16-latkowie poprowadzą samochody w UE. Tego nikt się nie spodziewał

Komitet Transportu Parlamentu Europejskiego zaakceptował kształt projektu dotyczącego nowej dyrektywy w sprawie praw jazdy. Udało się osiągnąć porozumienie dotyczące m.in. terminów "ważności" samych praw jazdy, limitów alkoholu czy wieku osób starających się o uprawnienia do prowadzenia pojazdów. Jedną z nowości ma też być cyfrowe prawo jazdy obowiązujące we wszystkich krajach wspólnoty.

W czasie głosowania przedstawiciele państw członkowskich opowiedzieli się za ostatecznym kształtem projektu dotyczącego zmian unijnej dyrektywy w sprawie praw jazdy. Stanowisko komitetu nie jest wiążące, bo nowa dyrektywa musi jeszcze zostać zatwierdzona przez Parlament Europejski, który zajmie się tematem na sesji plenarnej w styczniu. Na jakie zmiany w przepisach kierowcy muszą przygotować się w najbliższym czasie?

Jak informuje Europejska Rada Bezpieczeństwa Transportu (ETSC), przedstawiciele państw członkowskich poparli propozycję dopuszczenia do zawodu kierowcy osób w wieku poniżej 18 lat. W przyjętej propozycji ostatecznych przepisów znalazł się zapis mówiący o tym, że w przyszłości o prawo jazdy kategorii C będzie się można starać jeszcze przed ukończeniem 18. roku życia. 17-latkowie będą mogli prowadzić takie pojazdy pod opieką starszych, doświadczonych kierowców (w wieku co najmniej 24 lat), aby zyskać odpowiednie doświadczenie.

Samodzielna jazda ciężarówką ma być jednak możliwa dopiero po ukończeniu 18. roku życia. To przełomowe rozwiązanie, bo aktualnie  zaledwie 5 krajów członkowskich - pod pewnymi warunkami - dopuszcza prowadzenie samochodów ciężarowych przez 18- i 19-latków. W większości państw UE ustawowy limit wieku dla osób starających się o prawo jazdy kategorii C wynosi 21 lat. Do wspomnianych wyjątków należą jedynie:

• Finlandia,
  
• Niemcy,
  
• Irlandia,
  
• Polska,
• Hiszpania.
  

W Polsce teoretycznie również obowiązuje limit wiekowy 21-lat, ale osoby w wieku 18-lat mogą ubiegać się o prawo jazdy kategorii C po ukończeniu kursu tzw. kwalifikacji wstępnej. 

ETSC ostrzega, że w zatwierdzonym przez komitet projekcie ostał się też kontrowersyjny pomysł zgłoszony przez przedstawicieli Finlandii. Chodzi o umożliwienie prowadzenia samochodów osobowych 16-latkom, pod warunkiem dokonania w pojeździe stosownych przeróbek. Władze Finlandii chciały wprowadzić w kraju podobne przepisy już w 2020 roku, ale okazało się to niemożliwe właśnie za sprawą kolizji z prawem unijnym. Chodziło o to, by młodzież ze słabo zaludnionych obszarów nie była wykluczona transportowo i mogła samodzielnie dojeżdżać samochodami chociażby na zajęcia szkolne. W tym miejscu wato przypomnieć, że gęstość zaludnienia w Finlandii wynosi zaledwie 17 osób na kilometr kwadratowy. Dla porównania w Polsce jest to 121 osób na km, a w Niemczech 231 osób na km.

Wstępne założenia projektu, które poznaliśmy jeszcze w kwietniu tego roku, mówią o wymogu ograniczenia prędkości maksymalnej pojazdu do 45 km/h i limicie masy wynoszącym 2500 kg. To aż o 1500 kg więcej niż w pierwotnym kształcie przepisów, jakie obowiązywać miały na terenie Finlandii. Wynika to oczywiście z upowszechniana się - cięższych od klasycznych spalinowych pojazdów - samochodów elektrycznych. ETSC zwracają jednak uwagę, że - w myśl tak sformułowanego projektu  - dochodzić może do absurdów, gdy 16-latek z bogatej rodziny, całkiem legalnie, będzie mógł dojeżdżać do szkoły np. Mercedesem klasy G z elektroniczną blokadą prędkości. 

Nie wszystkie z przyjętych przez Komitet propozycji wywołują tyle kontrowersji. Jak już informowaliśmy, przedstawiciele państw członkowskich odrzucili np. pomysł kierowania na obowiązkowe badania zdrowotne (co 5 lat) kierowców, którzy ukończyli 70. rok życia. Wśród przyjętych propozycji znalazła się np. ta o okresie próbnym po uzyskaniu prawa jazdy, który trwać ma nie krócej niż 2 lata. W tym czasie młodych kierowców obowiązywać miałyby np. niższe limity dopuszczalnego stężenia alkoholu w organizmie (maksymalnie 0,2 promila). Zatwierdzony projekt zakłada również ujednolicenie wymogów dotyczących szkoleń przyszłych kierowców, tak by w większym stopniu skupić się na bezpieczeństwie niechronionych uczestników ruchu. Docelowo standardem stać się też mają - respektowane we wszystkich krajach UE - cyfrowe prawo jazdy, którym będzie się można wylegitymować z poziomu smartfona.

Porozumienie, co do kształtu przyszłej dyrektywy w sprawie praw jazdy w Komitecie Transportu Parlamentu Europejskiego nie oznacza jeszcze ostatecznego zatwierdzenia dokumentu. Dyrektywa musi jeszcze zostać poddana pod głosowanie na sesji plenarnej Parlamentu Europejskiego (w styczniu), a następnie uzyskać akceptację ministrów transportu poszczególnych krajów członkowskich i Komisji Europejskiej.