Zawór EGR - potrzebny czy zbędny? Jak wyczyścić zapchany?

Głównym zadaniem recyrkulowanych spalin jest redukcja emisji tlenków azotu, toksycznych składników spalin. Są one produktem reakcji tlenu z azotem, która zachodzi w komorze spalania, w wysokiej temperaturze. 

Wprowadzone spaliny są wprawdzie gorące, ale chłodzą powietrze lub mieszankę, podczas procesu spalania. 

Obniżenie temperatury oznacza, że powstanie mniej tlenków azotu. Większe obniżenie jest uzyskiwane dzięki wyposażeniu zaworów EGR w chłodnice spalin.

W silnikach benzynowych recyrkulowane spaliny mają też za zadanie zwiększenie stopnia sprężania w średnim zakresie obciążeń, aby silnik był bardziej ekonomiczny i miał nieco wyższy moment obrotowy.

W silnikach Diesla zadań jest więcej. Zanim proces spalania się rozpocznie, spaliny pomagają odparować paliwu. Gdy już trwa, spowalniają go. Nie jest korzystny nagły, duży wzrost ciśnienia z chwilą rozpoczęcia spalania, ale dłuższe spalanie o nieco mniejszym ciśnieniu. Silnik pracuje ciszej, a moment obrotowy jest większy.

W silniku benzynowym recyrkulowanych jest 15% do 30%, a w silniku Diesla do 45% masy spalin, w stosunku do sumy masy spalin i powietrza.

Jeśli w spalinach nie ma oleju, a nagar powstający w fazie nagrzewania silnika jest po jego nagrzaniu samorzutnie wypalany, to zawór EGR nie będzie się istotnie zanieczyszczał.

Jeśli w spalinach jest olej lub nagar a silnik jest eksploatowany na krótkich trasach, niedogrzany i nagrzewany na postoju, to zanieczyszczenie zaworu EGR postępuje. 

Z czasem nie będzie się zamykał lub otwierał.

Zależnie od uszkodzenia i "inteligencji" systemu diagnostycznego pojazdu, o usterce poinformuje (lub nie), świecąca albo mrugająca kontrolka MIL (pomarańczowa, w kształcie silnika). Niesprawność zaworu EGR objawia się:

• trudnościami w uruchomieniu silnika;
• nierównomierną pracą silnika podczas nagrzewania;
• nierównym biegiem jałowym silnika lub jego brakiem;
• szarpaniem silnika;
• obniżonymi osiągami silnika;
• opóźnioną reakcją silnika na "dodanie gazu";
• zwiększonym zadymieniem spalin (silnik Diesla);
• zwiększonym zużyciem paliwa.

Uszkodzenia zaworu EGR są powodowane przez niesprawności, które zwiększają zużycie oleju i ilość nagaru spalinach (zużycie/zanieczyszczenie wtryskiwaczy paliwa, niesprawność świec żarowych silnika Diesla).

Dla ochrony zaworu EGR można okresowo dodać do paliwa dodatki czyszczące układ paliwowy, wtryskiwacze i sam  EGR. Zanieczyszczony zawór można próbować wyczyścić bez rozbierania, wprowadzając przez układ dolotowy środki czyszczące. Oba rodzaje środków oferuje wiele firm, np.: Liqui Moly, Motip, STP, Tunap i Valvoline.

Gdy nagar "zapcha" zawór EGR - zablokuje go lub zmniejszy przepływ spalin, konieczny jest demontaż i czyszczenie. Proszę nie stosować mikstur czyszczących - "im silniejsza" tym lepsza. Można uszkodzić elektronikę. Na rynku są dostępne produkty do czyszczenia EGR-ów, firm: Boll, K2, Ligui Moly, Moje Auto i Tunap.

Wyłączenie zaworu EGR to półśrodek. Im nowszy silnik, tym brak recyrkulacji spalin będzie miał z czasem takie następstwa jak: większą ilość nagaru, głośniejsza praca silnika i przyspieszone zużycie dwumasowego koła zamachowego. 

I ważne - wzrost emisji tlenków azotu, realnego zagrożenia dla zdrowia.

Jeśli samochód był homologowany z zaworem EGR, czyli dopuszczony do sprzedaży i ruchu, to po jego wyłączeniu nie może być eksploatowany. 

Niestety stacje kontroli pojazdów, policja, ITD i podobne służby w Europie, nie są w stanie wykryć wyłączonego, zaślepionego zaworu EGR. 

W Europie są obecnie opracowywane procedury testowe, które to umożliwią.