Przepisy o recydywie gromią kierowców. Co to jest i jak działa?
Przepisy regulujące tak zwaną zasadę recydywy w kodeksie wykroczeń, to jeden z największych straszaków na kierowców popełniających najbardziej niebezpieczne wykroczenia na drodze. W teorii mają one powodować, że kierowcy, którzy wielokrotnie popełnią konkretne wykroczenia, będą musieli ponosić bardziej dotkliwe konsekwencje. Jak w rzeczywistości wygląda działanie tego prawa? Sprawdźmy.

Spis treści:
Każdy orientacyjnie potrafi zdefiniować recydywę w kontekście prawa. W skrócie jest to zasada, która reguluje odpowiedzialność osób nieuczących się na własnych błędach. W odniesieniu do regulacji drogowych, jeśli dwa razy w określonym odstępie czasowym kierowca popełni to samo wykroczenie, będzie musiał liczyć się z bardziej surową karą. Szczegóły regulujące działanie tak zwanej zasady recydywy określa art. 38 KW.
Kto nie podlega zasadzie recydywy?
Według przepisów zawartych w art. 38, recydywą mogą być objęte tylko osoby kierujące pojazdami mechanicznymi. Oznacza to, że przepisy nie dotyczą pieszych, rowerzystów, ani osób korzystających z urządzeń elektrycznych lub urządzeń wspomagających ruch.
Ponadto, wspomniana wcześniej recydywa, nie obejmuje wszystkich przewinień na drodze. Dotyczy ona tylko kilka grup wykroczeń, które są uznawane za najbardziej niebezpieczne. Mowa tutaj m.in. o naruszaniu przepisów o bezpieczeństwie pieszych, przekraczaniu prędkości, wyprzedzanie (choć nie w każdym przypadku), wykroczenia popełniane na przejazdach rowerowych i spowodowanie zagrożenia na drodze (np. kolizji).

Jak długi jest okres trwania recydywy?
Prawo okazuje się bezlitosne w kontekście recydywy. Podwójny mandat należy się każdemu kierowcy, który popełni podobne wykroczenie drugi i każdy kolejny raz w ciągu 2 lat. Okres ten zaczyna biec daty prawomocnego ukarania za pierwsze wykroczenie podlegające zasadzie recydywy. W tym przypadku mogą być to 2 lata od przyjęcia mandatu lub od dnia uprawomocnienia się wyroku sądu. Data popełnienia wykroczenia nie ma zatem znaczenia.
W ilu przypadkach można popełnić wykroczenia objęte recydywą?
Treść przepisów zawartych w art. 38 KW składa się z dziewięciu paragrafów. Nie oznacza to, że tylko 9 wykroczeń jest objętych recydywą. W rzeczywistości istnieje aż 30 przypadków, w których kierowcy mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności prawnej na zasadzie recydywy. Niektóre z przepisów art. 38 KW odnoszą się, bowiem do innych przepisów tak, jak pokazuje to przykład Art. 38 § 2 KW.
Art. 38 § 2. Kierującemu pojazdem mechanicznym ukaranemu za wykroczenie określone w art. 86 § 1a i 2, art. 86b § 1, art. 87 § 1 art. 92 § 2, art. 92a § 2, art. 92b, art. 94 § 1 albo art. 97a, który w ciągu dwóch lat od ostatniego prawomocnego ukarania popełnia to samo wykroczenie wymierza się karę grzywny w wysokości nie niższej niż dwukrotność dolnej granicy ustawowego zagrożenia.
Jak stać się recydywistą drogowym? Przepisy mówią wprost
Art. 38 § 2 KW w swojej treści odnosi się m.in. do art. 86b § 1 KW, który w określa odpowiedzialność kierowców za nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu w formie 5 punktów.
Art. 86b § 1 KW Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu, prowadząc pojazd mechaniczny:
- wbrew obowiązkowi nie ustępuje pierwszeństwa pieszemu,
- nie zatrzymuje pojazdu w celu umożliwienia przejścia przez jezdnię osobie niepełnosprawnej, używającej specjalnego znaku, lub osobie o widocznej ograniczonej sprawności ruchowej,
- wyprzedza pojazd na przejściu dla pieszych, na którym ruch nie jest kierowany, lub bezpośrednio przed tym przejściem,
- omija pojazd, który jechał w tym samym kierunku, lecz zatrzymał się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu,
- narusza zakaz jazdy wzdłuż po drodze dla pieszych lub przejściu dla pieszych,
podlega karze grzywny nie niższej niż 1500 złotych.

Punkt pierwszy powyższego przepisu obejmuje aż sześć wykroczeń uwzględnionych w taryfikatorze mandatów. Oznacza to, że za popełnienie dwóch wykroczeń w ramach tego samego punktu, możemy odpowiadać na zasadzie. Jeśli natomiast popełnione wykroczenia dotyczą dwóch różnych punktów, wysokość kary powinna być standardowa.
Recydywa i jej konsekwencje w praktyce
W praktyce oznacza to, że jeśli jednego dnia nie ustąpimy pierwszeństwa pieszemu włączając się do ruchu pojazdem, a drugiego nie ustąpimy pierwszeństwa podczas cofania pojazdem, to za pierwsze otrzymamy mandat w wysokości 1500 zł, a za drugie zapłacimy już 3000 zł.
Natomiast, jeśli jednego dnia przypadkiem zdarzy nam się ominąć pojazd, który jechał w tym samym kierunku, lecz zatrzymał się by ustąpić pierwszeństwa pieszemu i otrzymać za to mandat, a dzień później otrzymamy zostaniemy ukarani za nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu podczas cofania, to za każde popełnione wykroczenie zapłacimy standardową stawkę, czyli 1500 zł.

Przekroczenie dozwolonej prędkości w ramach recydywy
Kwoty mandatów ulegają podwojeniu również w niektórych przypadkach, jeśli przekroczymy dozwoloną prędkość. Art. 38 KW za recydywistów uznaje tylko tych kierowców, którzy wcześniej zostali ukarani za przekroczenie dozwolonej prędkości o co najmniej 30 km/h i w ciągu 2 lat zrobili to ponownie. Przy czym wysokość drugiego mandatu zależy od limitu, w którym się zmieścili.
W ten sposób recydywista zapłaci:
- 1600 zł za przekroczenie prędkości o 31-40 km/h,
- 2000 zł za przekroczenie prędkości o 41-50 km/h
- 3000 zł za przekroczenie prędkości o 51-60 km/h
- 4000 zł za przekroczenie prędkości o 61-70 km/h
- 5000 zł za przekroczenie prędkości o 71 km/h i więcej
Drakońskie kary wynikają wprost z Art. 91a § 2. Kto, prowadząc pojazd mechaniczny, nie stosuje się do ograniczenia prędkości określonego ustawą lub znakiem drogowym, przekraczając je o ponad 30 km/h, podlega karze grzywny nie niższej niż 800 złotych.