Nowe przepisy dla kierowców już w 2025 r. Prawo jazdy stracisz za jeden błąd

Na temat rewolucyjnych zmian, takich jak prawo jazdy dla 17-latków, okresy próbne dla świeżo upieczonych kierowców oraz rozszerzenie przepisów pozwalających na zatrzymywanie prawa jazdy na 3 miesiące za przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h, mówi się już od dłuższego czasu. Teraz jednak te i inne propozycje nabrały realnego kształtu.

Projekt nowelizacji pojawił się w Rządowym Centrum Legislacji już na początku roku i trafił do uzgodnień międzyresortowych. Obecnie zaś przechodzi konsultacje publiczne, natomiast zmiany w przepisach powinny wejść w życie już pod koniec bieżącego roku lub, gdyby prace się przeciągnęły, na początku przyszłego.

Jedną z najważniejszych nowości, która proponowana była już kilka lat temu, jest zatrzymywanie na 3 miesiące prawa jazdy kierowcom, którzy przekroczą prędkość o ponad 50 km/h w terenie niezabudowanym. Pomysł przybrał formę nowego brzmienia art. 102. Prawa o ruchu drogowym. Czytamy w nim, że:

Starosta wydaje decyzję administracyjną o zatrzymaniu prawa jazdy lub pozwolenia na kierowanie tramwajem, w przypadku gdy (art. 102.) - kierujący pojazdem przekroczył dopuszczalną prędkość o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym lub na drodze jednojezdniowej dwukierunkowej poza obszarem zabudowanym (punkt 4).

---

Oznacza to, że nowe przepisy nie będą dotyczyć dróg ekspresowych i autostrad, a także innych dróg, na których kierunki ruchu są od siebie oddzielone. Prawo jazdy za przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h w terenie niezabudowanym dotyczyć ma tylko dróg jednojezdniowych, a więc tych, które statystycznie pochłaniają aż 8 z 10 ofiar śmiertelnych wypadków drogowych w Polsce.

W 2024 roku za przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h w obszarze zabudowanym prawo jazdy straciło na 3 miesiące ponad 26 tys. kierowców. Po wprowadzeniu opisanych wyżej zmian liczba ta bez wątpienia wzrośnie i zwiększy się również liczba kierujących, którzy postanowią wsiąść za kierownicę pomimo zatrzymanego prawa jazdy.

Jak poinformował Interię kom. Robert Opas, w 2024 roku policjanci drogówki zatrzymali 263 takich właśnie kierowców. Co więcej skontrolowano też 44 kierujących, którzy prowadzili samochód w okresie obowiązywania wydłużonego do 6 miesięcy zatrzymania uprawnień, czyli takich, których już raz przyłapano na takim zachowaniu.

Obecne sankcje najwyraźniej nie na wszystkich działają odstraszająco, więc rządzący postanowili zaostrzyć je w projekcie nowelizacji. Zgodnie z nim po przyłapaniu na jeździe pomimo zatrzymania uprawnień na 3 miesiące, prawo jazdy zostanie zatrzymane nie na 6 miesięcy, ale na 5 lat.

Jeżeli osoba kierowała pojazdem silnikowym pomimo wydania decyzji administracyjnej o zatrzymaniu jej prawa jazdy na podstawie ust. 1 pkt 4, 5 lub 7 lub decyzja, o której mowa w ust. 1c, nie została jeszcze wydana albo pomimo zatrzymania prawa jazdy na podstawie art. 135 ust. 1 pkt 2 lub 2a albo art. 135a ust. 1 pkt 2 lub 2a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym, starosta wydaje decyzję administracyjną o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami na okres 5 lat od dnia stwierdzenia tego zdarzenia

---

Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami nowe przepisy zakładają możliwość ubiegania się o prawo jazdy kategorii B osobie niepełnoletniej, która ukończyła 17. rok życia. Dokument (ze specjalnym kodem), do uzyskania pełnoletności jego posiadacza, obowiązywać ma wyłącznie na terytorium Polski i ma być obarczony szeregiem obostrzeń.

Przykładowo, przez pierwsze 6 miesięcy od daty jego wydania (nie dłużej niż do ukończenia 18. roku życia) kierowca będzie mógł prowadzić samochód wyłącznie w towarzystwie dorosłego pasażera. Nazywany w ustawie ”osobą towarzyszącą”, spełniać musi konkretne wymagania:

• mieć ukończone 25 lat;
• posiadać prawo jazdy kategorii B od co najmniej 5 lat, które nie jest zatrzymane na podstawie art. 135 ust. 1, pkt. 2 albo art. 135a, ust. 1, pkt. 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym;
• nie podlegać zakazowi prowadzenia pojazdów w ciągu ostatnich 5 lat;
• nie znajdować się pod wpływem alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu.

Intencja ustawodawcy jest więc tutaj jasna - uzyskanie prawa jazdy o rok wcześniej ma pozwolić młodemu kierowcy na uzyskanie doświadczenia za kierownicą pod okiem doświadczonej osoby. Co ważne, to 17-latek będzie odpowiadał za to, czy jego "opiekun" spełnia wszystkie wymienione wymogi:

To na "młodym kierowcy” będzie spoczywał obowiązek weryfikacji trzeźwości, wieku, uprawnień i niekaralności pasażera. Prawo jazdy wydane kierowcy, który ukończył 17 rok życia będzie zawierało w swej treści kod ograniczający zakres uprawnień

---

Zupełną nowością jest też wprowadzenie okresu próbnego dla świeżo upieczonych kierowców. W projekcie czytamy, że okres próbny dla osoby, która po raz pierwszy uzyskała prawo jazdy kategorii B, trwa:

• 2 lata, w przypadku osoby, która ukończyła 18 lat,
• 3 lata w przypadku osoby posiadającej prawo jazdy, o którym mowa w art. 8a ust. 1, jednak nie dłużej niż do czasu ukończenia 20 lat.

Oznacza to, że obejmie on kierowców którzy zaczynają swoją przygodę z prowadzeniem przed ukończeniem 20. roku życia. Jeśli prawo jazdy zrobi osoba w wieku 21 lub później, nie będzie objęta okresem próbnym.

W okresie próbnym kierowców obowiązywać będzie:

• limit alkoholu 0,0 promila;
• zakaz przekraczania prędkości 50 km/h na obszarze zabudowanym, 80 km/h poza obszarem zabudowanym oraz 100 km/h na autostradzie i drodze ekspresowej dwujezdniowe
• zakaz wykonywania przewozu osób taksówką albo w ramach przewozu okazjonalnego.

Do przestrzegania dodatkowych ograniczeń motywować mają przepisy mówiące o wydłużeniu okresu obowiązywania okresu próbnego o kolejne dwa lata, w przypadku, gdy kierowca w czasie trwania okresu próbnego ”popełni dwa wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji”.

Oznacza to, że dwa mandaty z automatu przedłużą okres próbny o kolejne 24 miesiące. Ale i tutaj pojawia się haczyk. Okres próbny może zostać wydłużony maksymalnie dwukrotnie. Kolejne mandaty oznaczać już będą cofnięcie uprawnień.

Nowe przepisy kolejny raz regulują też kwestię obowiązkowych kursów doszkalających dla młodych kierowców. Kolejny, bo zgodnie z Ustawą o kierujących pojazdami, takie kursy powinny obowiązywać w Polsce już od 10 lat. Wciąż czekamy jednak na konkretne funkcjonalności Centralnej Ewidencji Pojazdów i związane z nimi stosowne rozporządzenia. Śmiało można więc zakładać, że przez długie lata, proponowane w tym zakresie zmiany będą w istocie martwym prawem.

Zgodnie z projektem zmian w przepisach, kursy doszkalające mają być obowiązkowe dla wszystkich kierowców w okresie próbnym. Kurs miałby się odbyć nie wcześniej niż 4 miesiące i nie później niż 12 miesięcy od rozpoczęcia okresu próbnego. Wiadomo też, że taki kurs składać ma się z 2 godzin teorii i 1 godziny zajęć praktycznych. Celem kursu będzie uświadomienie młodemu kierowcy zagrożeń jakie niesie ze sobą zbyt szybka jazda i kształtowanie w nim ”zachowań defensywnych”.

Propozycja zmian w Prawie o ruchu drogowym zawiera też podniesienie limitu prędkości maksymalnej dla ciągników rolniczych (również z przyczepą) do 40 km/h. Określa też szereg drobnych, z punktu widzenia kierowców, zmian dotyczących szkolenia i egzaminowania kierujących.

Przykładowo, w obecnym brzmieniu art. 52 ust. 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami przerwanie egzaminu na prawo jazdy jest możliwe jedynie w przypadku, gdy zachowanie osoby zdającej zagraża bezpośrednio życiu i zdrowiu uczestników ruchu drogowego. Zgodnie z prawem egzaminator nie może więc przerwać egzaminu, gdy zachowanie osoby zdającej nie zagraża bezpośrednio życiu i zdrowiu uczestników ruchu drogowego, ale np. naraża na uszkodzenie pojazd egzaminacyjny lub zagraża bezpieczeństwu egzaminatora lub innych pasażerów pojazdu egzaminacyjnego. W myśl nowych przepisów, ma się to zmienić.