Mandat od straży miejskiej. Za co można dostać? Nie tylko za parkowanie

Z roku na rok strażnicy miejscy zyskują nowe uprawnienia od rządu i choć nie są instytucją działającą na takich samych zasadach jak policja, ich uprawnienia są już mocno rozbudowane. Kierowcy myśląc o straży miejskiej spodziewają się, że mogą oni wystawić mandaty co najwyżej za nieprawidłowe parkowanie. Nie jest to do końca prawda, bowiem funkcjonariusze SM mogą znacznie więcej. 

Ich uprawnienia, a właściwie możliwość ich nadawania reguluje art. 95 §4 kodeksu wykroczeń, który stwierdza, że odpowiedni minister może wydać rozporządzenie uprawniające funkcjonariuszy wybranego organu do nakładania grzywien za wykroczenia. Według obecnego stanu rzeczy strażnicy miejscy mogą nakładać mandaty nie tylko na pieszych ale też na kierowców.

Straż miejska to służba, która z grubsza zajmuje się pilnowaniem porządku w miastach i gminach. Do ich obowiązków należy nie tylko wystawianie mandatów za nieprawidłowe parkowanie - lista wykroczeń za które mogą oni karać kierowców jest długa. Strażnicy miejscy mogą karać kierowców między innymi za takie wykroczenia:

• jazda bez świateł (art. 88 k.w.);
• niestosowanie się do znaków lub sygnałów drogowych (art. 92 §1 k.w.);
• jazda bez wymaganych dokumentów (art. 95 k.w.);
• prowadzenie pojazdu niedopuszczonego do poruszania się po drodze lub jazda bez uprawnień (art. 94 §1 i 2 k.w.).

Pozostaje oczywiście kwestia nieprawidłowego parkowania, które na liście najpopularniejszych wykroczeń ujawnianych przez strażników miejskich jest zdecydowanie na pierwszym miejscu. Nieprawidłowe parkowanie nie ogranicza się jednak tylko do parkowania na zakazie. Mandat możemy otrzymać m.in. za postój:

• w miejscu utrudniającym wjazd lub wyjazd pojazdem (np. wjazd do garażu, parkingu, wnęki postojowej);
• w miejscu utrudniającym dostęp do prawidłowo zaparkowanego pojazdu lub uniemożliwiającym wyjazd tego pojazdu;
• w strefie zamieszkania poza miejscem do tego wyznaczonym;
• w strefie od przejazdu kolejowego do słupka wskaźnikowego z jedną kreską.

Taką możliwość strażnicy miejscy mieli do 2016 roku i skrzętnie z niej korzystali zwłaszcza w dużych miastach, wykorzystując do karania kierowców mobilne fotoradary, które ustawiali na ruchliwych arteriach. Do Najwyższej Izby Kontroli wpłynęło jednak wiele skarg dotyczących nadużyć i niejasnych zasad korzystania z fotoradarów przez straż miejską dlatego te uprawnienia zostały odebrane straży miejskiej.

Nie mogą oni kontrolować prędkości kierowców, a jedyni użytkownicy dróg którzy mogą być karani za prędkość przez strażników miejskich to rowerzyści i użytkownicy hulajnóg elektrycznych. Mają tę możliwość dzięki artykułowi 86a kodeksu wykroczeń.

Temat kontrolowania przez straż miejską prędkości kierowców samochodów był rozważany ponownie w 2021 roku jednak decyzja dająca im takie uprawnienia nie zapadła.

Warunkiem tego czy straż miejska może wystawić mandat czy też nie jest fakt, czy można jednoznacznie stwierdzić tożsamość sprawcy wykroczenia - strażnicy mogą wystawić mandat tylko na konkretne imię i nazwisko. To szczególnie ważne zwłaszcza w przypadku nieprawidłowego parkowania. Nie oznacza to jednak, że jeśli nie zostaliśmy przyłapani na gorącym uczynku, unikniemy kary. W takiej sytuacji strażnicy mogą wystawić wezwanie do pojawienia się na komisariacie SM w celu złożenia wyjaśnień (umieszczają je za wycieraczką). Dopiero gdy zgłosimy się w wyznaczonej jednostce zostaniemy ukarani mandatem i będziemy musieli zapłacić karę.

Nieco inaczej jest w przypadku blokady na koło - ściągnięcie blokady wymaga wezwania strażników, którzy ją założyli i oznacza, że zostaniemy ukarani mandatem po ich przyjeździe. Opłacić mandat możemy przez internet, przelewem tradycyjnym lub bezpośrednio na miejscu w regionalnych kasach straży miejskiej.

Tak, niestety straż miejska może karać kierowców nie tylko grzywną finansową, ale może również przyznawać punkty karne za wykroczenia takie jak nieprawidłowe parkowanie, czy złamanie zakazu wjazdu lub zakazu ruchu. Aby to zrobić muszą wypełnić specjalne karty - tzw. karty PRD - na których zapisują rodzaj wykroczenia i ilość punktów karnych, a później przekazują je do komendy policji, która uzupełnia ilość punktów w systemie.