Czy kierowca może ruszyć zanim pieszy zejdzie z przejścia? Warunek jest jeden
Zgodnie z przepisami pieszy ma pierwszeństwo znajdując się na przejściu oraz wchodząc na nie, więc jasne jest, że kierowca powinien w takiej sytuacji zwolnić i w razie potrzeby zatrzymać się. Sporo wątpliwości budzi natomiast to, czy kierujący może ruszyć, gdy pieszy minął już jego pojazd, ale nie opuścił jeszcze przejścia. Co mówią o tym przepisy?
Spis treści:
W jakich sytuacjach pieszy ma pierwszeńtwo?
Przepisy dotyczące pierwszeństwa pieszych są jednymi z najważniejszych i żaden kierowca nie powinien mieć wątpliwości co do ich brzmienia. Przypomnijmy więc dla porządku, że zgodnie z art. 13. ust 1a ustawy Prawo o ruchu drogowym:
Pieszy znajdujący się na przejściu dla pieszych ma pierwszeństwo przed pojazdem. Pieszy wchodzący na przejście dla pieszych ma pierwszeństwo przed pojazdem, z wyłączeniem tramwaju.
Dodajmy, że przepisy wymagają od kierowcy ciągłej obserwacji przejścia dla pieszych oraz jego okolic, a także przewidują prewencyjne zmniejszenie prędkości:
Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejścia dla pieszych, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność, zmniejszyć prędkość tak, aby nie narazić na niebezpieczeństwo pieszego znajdującego się na tym przejściu, albo na nie wchodzącego i ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na tym przejściu, albo wchodzącemu na to przejście.
Warto przy okazji zauważyć, że żaden przepis nie mówi nic o pieszym "zbliżającym się do przejścia". Zatem wbrew często spotykanym interpretacjom, osoba idąca w kierunku przejścia pierwszeństwa nie ma. Nabywa je dopiero podczas wchodzenia na nie. W tym kontekście bardzo ważne są też przepisy dotyczące samych pieszych:
Zabrania się wchodzenia na jezdnię lub drogę dla rowerów bezpośrednio przed jadący pojazd, w tym również na przejściu dla pieszych oraz spoza pojazdu lub innej przeszkody ograniczającej widoczność drogi
Dodatkowo zarówno kierowca, jak i pieszy w pobliżu przejścia dla pieszych ma zachować szczególną ostrożność, która zgodnie z art. 2, ust. 22 Kodeksu drogowego "polega na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu zachowania uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze, w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie".
Pieszy przyspieszył kroku? Grozi ci mandat
A czy można w takim razie ruszyć, kiedy już przepuściliśmy pieszego, ale nadal jest on jeszcze na pasach? Przepisy nie regulują konkretnie tego zagadnienia, ale wskazać trzeba na bardzo istotną zasadę:
Ustąpienie pierwszeństwa to powstrzymanie się od ruchu, jeżeli ruch mógłby zmusić pieszego do zatrzymania się, zwolnienia lub przyspieszenia kroku.
Innymi słowy, przepisy wymagają od kierowcy ustąpienia pierwszeństwa pieszemu, a niedopełnienie tego obowiązku ma miejsce wtedy, gdy w nasze zachowanie wywoła jakąś reakcję u pieszego. Jeśli więc przepuścimy go, ale zbyt szybko ruszymy, możemy tym pieszego wystraszyć i odskoczy on lub przynajmniej przyspieszy kroku. To będzie oznaczało, że nie ustąpiliśmy pierwszeństwa pieszemu i możemy zostać ukarani mandatem w wysokości 1500 zł i 10 punktów karnych.
Dlatego też o ile nie trzeba czekać, aż pieszy całkowicie opuści przejście (przepisy tego nie wymagają), trzeba ostrożnie podchodzić do ruszania, gdy pieszy jest jeszcze na pasach.
Czego nie wolno robić pieszemu na przejściu?
Warto na koniec przypomnieć, że pieszy ma nie tylko prawa, ale również ma obowiązki względem zachowania się na przejściu i według prawa, nie może z premedytacją zatrzymywać się na przejściu, czy zwalniać kroku, a także korzystać z urządzeń elektronicznych, które mogą go rozpraszać.
Pieszym zabrania się:
- wchodzenia bezpośrednio przed jadący pojazd, w tym również na przejściu dla pieszych oraz zwalniania kroku lub zatrzymywania się, bez uzasadnionej potrzeby, podczas przechodzenia przez jezdnię lub torowisko.
- Jeżeli przejście dla pieszych wyznaczone jest na drodze dwujezdniowej, przejście na każdej jezdni uważa się za przejście odrębne. Przepis ten stosuje się odpowiednio do przejścia dla pieszych w miejscu, w którym ruch pojazdów jest rozdzielony wysepką lub za pomocą innych urządzeń na jezdni.
- Korzystania z telefonu lub innego urządzenia elektronicznego podczas wchodzenia lub przechodzenia przez jezdnię lub torowisko, w tym również podczas wchodzenia lub przechodzenia przez przejście dla pieszych - w sposób, który prowadzi do ograniczenia możliwości obserwacji sytuacji [...]
Za zwalnianie lub zatrzymywanie się bez uzasadnionej potrzeby pieszy może być ukarany mandatem w wysokości 50 zł, a za korzystanie z telefonu podczas przechodzenia przez przejście nawet 300 zł.
