Czy fotoradary mają tolerancję? O ile można przekroczyć prędkość?

Według obiegowych opinii fotoradary w Polsce nie robią zdjęć kierowcom, którzy przekraczają prędkość nawet o 20-30 km/h. Część osób traktowała to jako niczym niepotwierdzone plotki, ale okazały się one, przynajmniej częściowo, prawdziwe.

Potwierdzały to raporty Najwyższej Izby Kontroli, dotyczące bezpieczeństwa ruchu drogowego. Na przykład w takim raporcie z lipca 2021 roku czytamy:

Prędkości, przy których rejestrowano naruszenie przepisów (progi wyzwolenia urządzeń) często były ustalone na znacznie wyższym poziomie niż limity prędkości określone ustawowo.

---

W raporcie czytamy też, że NIK interweniowała w tej sprawie już wcześniej w Głównym Inspektoracie Transportu Drogowego, aby odejść do takiej praktyki. Mimo tego:

Ustalenia kontroli nr P/20/038 potwierdziły, że w stacjonarnych urządzeniach rejestrujących wciąż programowano progi wyzwolenia ponad górny limit (tj. 11 km/h), określony w art. 129h ust. 5 pkt 3 PoRD.

---

Pojawia się w tej sytuacji pytanie, dlaczego instytucja, której jednym z zadań jest wykrywanie przypadków łamania prawa przez kierowców i karania ich za to, podchodzi tak pobłażliwie do przekraczania prędkości. Zwykło się to tłumaczyć brakami kadrowymi i (nieoficjalną) decyzją, aby pracownicy CANARD-u zajmowali się tylko najpoważniejszymi wykroczeniami. Inaczej liczba przedawnień wykroczeń byłaby ogromna.

Ponownie potwierdzają to raporty NIK. Według raportu z 2019 roku aż 60 proc. zarejestrowanych wykroczeń przedawniało się, nim pracownicy CANARD zdążyli je zweryfikować i wysłać wezwanie do opłacenia grzywny. Jednak już dwa lata później NIK odnotował, że wydajność pracy wyraźnie poprawiła się w tym zakresie.

Obecnie sytuacja uległa jednak normalizacji i GITD zastosowała się do zaleceń NIK, rezygnując z ustawiania momentu aktywacji fotoradarów znacznie powyżej dopuszczalnego limitu prędkości. Czy tak jest faktycznie? Jak dowiedzieliśmy się z Gabinetu Głównego Inspektora GITD, rzeczywiście fotoradary w Polsce uwzględniają jedynie wymagany przepisami bufor na ewentualny błąd kierowcy, wynoszący 10 km/h:

Minister określa (...) sposób dokonywania pomiarów przez urządzenia rejestrujące, z uwzględnieniem progów prędkości dostosowanych do obowiązującego na drodze ograniczenia prędkości, oraz przetwarzania przez te urządzenia zarejestrowanych danych, a także biorąc pod uwagę możliwość błędu kierowcy do 10 km/h włącznie w utrzymaniu dopuszczalnej prędkości.

---

Co więcej, zastosowanie się do zaleceń NIK nie jest wcale czymś nowym. W informacji przesłanej do naszej redakcji czytamy, że:

W ubiegłym roku fotoradary i systemy odcinkowego pomiaru średniej prędkości pojazdów zarejestrowały ponad 920,6 tys. wykroczeń przekroczenia dozwolonej prędkości. Ponad 527 tys. naruszeń to przekroczenia w przedziale 11-20 km/h.

---

To oznacza, że ponad połowa zarejestrowanych wykroczeń dotyczyła niewielkich przekroczeń prędkości, które jeszcze kilka lat temu miały być tolerowane przez fotoradary.

Warto na koniec przypomnieć, że zasada tolerancji i niekarania kierowców za przekroczenie prędkości do 10 km/h funkcjonowała w Polsce od lat. Zmieniło się to jednak 1 stycznia 2022 roku w raz z wejściem w życie nowego taryfikatora mandatów. Zgodnie z nim jakiekolwiek przekroczenie prędkości, karane jest mandatem, więc teoretycznie policjant może zatrzymać was nawet za jazdę 52 km/h przy ograniczeniu do 50 km/h.