Tramwaj na rondzie i skrzyżowaniu – kto ma pierwszeństwo? Typowe błędy kierowców

Jedno jest pewne - spora część kierowców nie zawsze zna dobrze reguły dotyczące zasad pierwszeństwa przejazdu w przypadku spotkania na drodze tramwaju.

Co prawda przepisy mówią, że pojazd szynowy ma bezwzględne pierwszeństwo. Jednak w kilku przypadkach ten przywilej nie obowiązuje. Dotyczy to głównie sytuacji, w których na drodze są znaki określające pierwszeństwo przejazdu. Tu jednak czyha na kierowców pułapka. Kiedy zarówno pojazd szynowy, jak i samochód znajdują się na drodze z pierwszeństwem przejazdu, to w tym przypadku tramwaj ma pierwszeństwo.

Tramwaj również nie jest w pozycji uprzywilejowanej, jeśli na skrzyżowaniu znajduje się sygnalizacja świetlna. W tym przypadku o kolejności przejazdu decydują światła. Jeśli więc auto i pojazd szynowy mają zielone światło, ale tramwaj chce skręcić w lewo (przeciąć jezdnię, po której porusza się auto), musi ustąpić pierwszeństwa samochodowi. Tu jednak jest pułapka! Zasada nie obowiązuje aut, które na skrzyżowaniu skręcają, a więc motorniczy nie ma już obowiązku ustępowania pierwszeństwa - gdyby jednak samochód jechał prosto, miałby pierwszeństwo przed tramwajem.

Oto najczęstsze sytuacje, kiedy kierowca może spotkać na swojej drodze pojazd szynowy. Przypominamy, kto i dlaczego w takiej sytuacji przejeżdża pierwszy.

Wjeżdżający tramwaj na rondo z sygnalizacją musi czekać, jeśli ma czerwone światło

Na rondzie, czyli na skrzyżowaniu o ruchu okrężnym, na którym ruch kierowany jest sygnałami świetlnymi, kierujący tramwajem jest obowiązany zastosować się do wskazań sygnalizacji. Gdy dla kierującego samochodem wyświetlany jest sygnał zielony, może wjechać za sygnalizator i na rondo.

Skręcający tramwaj na rondzie z sygnalizacją ma pierwszeństwo

Motorniczy ma obowiązek stosować się do wskazań sygnalizacji. Jednak podczas skręcania nie ma już obowiązku ustąpienia pierwszeństwa samochodom poruszającym się po rondzie.

Zjeżdżający tramwaj z ronda zawsze ma pierwszeństwo

Tramwaj wjeżdżający na rondo musi ustąpić pierwszeństwa samochodowi zgodnie ze wskazaniami znaku "Ustąp pierwszeństwa". Zjeżdżając z wyspy ronda, jest już w sytuacji równorzędnej. W takim przypadku pierwszeństwo ma tramwaj jako pojazd szynowy.

Skręcający tramwaj na rondzie bez sygnalizacji ma pierwszeństwo

Tramwaj wjeżdżający na rondo musi ustąpić pierwszeństwa samochodowi zgodnie ze wskazaniami znaku "ustąp pierwszeństwa". W sytuacji, kiedy znajduje się już na rondzie i skręca, to samochód musi przepuszczać pojazd szynowy.

Skręcający tramwaj na rondzie z dodatkową sygnalizacją musi stosować się sygnałów świetlnych

Na wyspie ronda umieszczony jest dodatkowy sygnalizator dla skręcającego tramwaju, który zakazuje motorniczemu wjazdu za sygnalizator, czyli zjechania z wyspy. W takim przypadku kierowca nie musi więc ustępować pierwszeństwa skręcającemu tramwajowi. Gdyby sygnalizatora dla tramwajów nie było, tramwaj miałby pierwszeństwo przed samochodem.

Tramwaj na rondzie bez znaku "ustąp pierwszeństwa" ma zawsze pierwszeństwo

Jeśli przed rondem nie ma znaków określających pierwszeństwo (w praktyce taka sytuacja występuje bardzo rzadko), tramwaj ma zawsze pierwszeństwo. Niezależnie od tego, z którego kierunku nadjeżdża i niezależnie od tego, czy jedzie prosto, czy skręca.

Skręcający tramwaj nie ma pierwszeństwa przed autem jadącym prosto

Jeżeli tramwaj i samochód znajdują się na drodze, na której ruch jest otwarty (mają zielone światło), skręcający tramwaj, jako pojazd szynowy, nie ma żadnych przywilejów - musi ustąpić pierwszeństwa autom, które jadą prosto przez skrzyżowanie. Z tego powodu w sytuacji pokazanej na rysunku niebieski samochód przejeżdża pierwszy. Uwaga! W tym przypadku istotne jest, że niebieski samochód jedzie prosto. Jeśli kierowca wykonuje manewr skrętu obowiązują inne zasady (patrz kolejny rysunek).

Skręcający tramwaj ma pierwszeństwo, jeśli samochód również skręca w drogę poprzeczną

Na skrzyżowaniu z sygnalizacją świetlną motorniczy może opuścić skrzyżowanie (skręcić w lewo) pod warunkiem ustąpienia pierwszeństwa pojazdom poruszającym się na wprost. Jeśli jednak auto skręca, traci pierwszeństwo przejazdu i musi przepuścić pojazd szynowy, który również ma zielony sygnał.

Odrębna sygnalizacja dla tramwaju decyduje o kolejności przejazdu

W tej sytuacji samochody muszą się zatrzymać, ponieważ mają czerwone światło, a więc nie mogą wjeżdżać za sygnalizator. Tym bardziej że dla tramwajów mogą być wyświetlane odrębne sygnały w postaci białych kresek i kropek, np. zezwalające na skręt.

Lewoskręt przez tory - samochód musi przepuścić pojazdy szynowe

Jeżeli kierowca skręca na skrzyżowaniu i będzie przejeżdżał przez torowisko tramwajowe, powinien zawsze upewnić się, czy tramwaj nie nadjeżdża albo czy nie rusza właśnie z przystanku. Jadący prosto tramwaj ma oczywiście pierwszeństwo przed skręcającym pojazdem.

Tramwaj na drodze podporządkowanej przepuszcza pojazd, który znajduje się na drodze z pierwszeństwem

Na skrzyżowaniach z tzw. pierwszeństwem łamanym zarówno kierujący tramwajem, jak i kierowca samochodu osobowego muszą stosować się do wskazań znaków określających pierwszeństwo przejazdu. W tym przypadku tramwaj znajduje się na drodze podporządkowanej, a auto porusza się drogą z pierwszeństwem, więc tramwaj czeka, aż samochód na drodze z pierwszeństwem skręci.

Tramwaj na skrzyżowaniu równorzędnym przejeżdża pierwszy, auto musi czekać

Na tzw. skrzyżowaniu równorzędnym tramwaj ma także pierwszeństwo podczas skręcania. Nie ma tu znaczenia, że samochód jedzie prosto przez skrzyżowanie. Gdyby zamiast tramwaju skręt wykonywało auto, musiałoby ono przepuścić niebieski samochód.

Tramwaj i auto na drodze z pierwszeństwem - motorniczy jedzie pierwszy

Jeżeli tramwaj i samochód znajdują się w sytuacji równorzędnej, tzn. oba są na drodze z pierwszeństwem lub oba na drodze podporządkowanej, wówczas pierwszeństwo ma zawsze pojazd szynowy. Z tego powodu w sytuacji przedstawionej na rysunku jako pierwszy przejedzie tramwaj, a niebieski samochód musi czekać na możliwość przejazdu.

Warto zapamiętać, że zwykle to tramwaj ma pierwszeństwo przed samochodem, szczególnie w sytuacji równorzędnej. Natomiast na skrzyżowaniu z sygnalizacją świetlną lub ze znakami określającymi pierwszeństwo przejazdu tramwaj jest zwykle traktowany jak każdy inny pojazd na drodze.

Tekst: Sebastian Sulowski, zdjęcia: archiwum; "Motor" 38/2017

Znaki poziome - co trzeba i warto o nich wiedzieć – PRZEPISY

Kto ma pierwszeństwo - wyjaśniamy wątpliwości – PORADY