Czy żona może sprzedać samochód po śmierci męża? Zasady i koszty

Samochód nabyty w trakcie trwania małżeństwa wlicza się do majątku wspólnego. Jedynym wyjątkiem jest tu zawarta wcześniej intercyza. Jeśli jednak jej nie było, auto jest wspólną własnością małżonków i oboje mają prawo korzystać z niego na tych samych zasadach. Sprzedaż auta, nawet jeśli jest zarejestrowane na męża, wymaga zgody żony.

Od wspólnoty majątkowej są jednak wyjątki. Jeśli małżonek otrzymał od kogoś auto w spadku lub w ramach darowizny, stanowi on jego majątek osobisty. Taki pojazd nie wchodzi w skład wspólnoty majątkowej i jako taki, jest inaczej traktowany przez prawo spadkowe.

Samochód jest majątkiem i po śmierci męża podlega prawu spadkowemu. Jako majątek wspólny auto wchodzi wtedy w kategorię wspólności bezudziałowej. Oznacza to, że po śmierci męża połowa wartości samochodu staje się własnością wdowy, nie podlega prawu dziedziczenia. Natomiast pozostała połowa wartości auta wchodzi w skład masy spadkowej. Przeważnie jest ona dzielona pomiędzy małżonkę oraz dzieci zmarłego. Podział jest równy, jednak wdowa nie może z niego otrzymać mniej niż ¼ wartości masy spadkowej. Taki podział nie dotyczy sytuacji, w których zmarły przed śmiercią sporządził testament, w którym określił sposób podziału swojego majątku.

W przypadku śmierci męża żona jest właścicielką połowy auta i dziedziczy swoją część z reszty jego wartości. Aby mogła sprzedać samochód, niezbędne jest stwierdzenie nabycia spadku. Przeprowadzane jest ono w sądzie lub u notariusza. Po uzyskaniu takiego dokumentu możliwa jest sprzedaż samochodu, ale zgodę na to muszą wyrazić wszyscy udziałowcy, czyli żona i dzieci.

Możliwe jest też przeprowadzenie działu spadku, w którym dzieci odziedziczoną przez siebie część majątku wdowie. W innym wypadku żona zmarłego albo musi spłacić innych spadkobierców, albo uzyskać ich zgodę na sprzedaż.  Sprawa dodatkowo komplikuje się, jeśli spadkobiercami są nieletni. Wtedy wdowa lub ich opiekunowie mają obowiązek wystąpić do sądu rodzinnego o zgodę na sprzedaż samochodu. Sąd rozpatruje, czy rozwiązanie będzie korzystne dla nieletnich i ustanawia warunki jego przeprowadzenia. Zazwyczaj zobowiązuje wdowę do ustanowienia lokat na rzecz dzieci, na które wpłaci ich część udziału w wartości sprzedawanego pojazdu.

Wdowa może się zastanawiać, czy od sprzedaży auta po zmarłym mężu musi zapłacić podatek. Tę kwestię rozwiązała Krajowa Informacja Skarbowa, która uznała, że skoro samochód był majątkiem wspólnym małżonków, to nie można wymagać od żony, żeby ponownie nabywała w nim udziały. Dotyczy to zarówno postępowania w drodze dziedziczenia po zmarłym mężu, jak też w drodze działu spadku. Oznacza, że jeśli żona sprzeda samochód po zmarłym małżonku po okresie pół roku od jego nabycia, nie musi od tego przychodu płacić podatku dochodowego. Rozwiązanie takie jest korzystne dla wdów, które mogą uniknąć ponoszenia dodatkowych kosztów.

Do sprzedaży auta zarejestrowanego na osobę zmarłą nie jest konieczne jego przerejestrowywanie, co też jest sposobem na ograniczenie wydatków. W takim wypadku należy jednak przedstawić nabywcy swoje prawo do dysponowania spadkiem, jakim jest auto. Akt dziedziczenia czy stwierdzenie nabycia spadku będzie dla urzędu komunikacyjnego dowodem na zachowanie ciągłości sprzedaży i wyjaśnienie, dlaczego w dowodzie rejestracyjnym widnieje inna osoba niż na dokumencie sprzedaży.