Wymiana paska rozrządu to konieczność. Zaniedbanie to katastrofa

Bez paska rozrządu większość silników spalinowych po prostu nie działałaby. Ten niepozorny element wykonany z gumy i włókien wzmacniających pełni kluczową funkcję - synchronizuje pracę wału korbowego z wałkiem rozrządu. Dzięki temu zawory otwierają się i zamykają dokładnie w odpowiednim momencie cyklu pracy silnika.

Pasek rozrządu zawdzięcza swoją nazwę charakterystycznej budowie - jego wewnętrzna część posiada zęby (żebra), które idealnie pasują do zębatych kół na wale korbowym i wałku rozrządu. To właśnie te zęby przenoszą siłę i zapobiegają ślizganiu się paska. Oprócz wałka rozrządu, pasek może napędzać również pompę wtryskową, pompę wody, a czasami także pompę oleju czy wałki wyrównoważające.

W samochodach stosowane są także inne rodzaje pasków napędowych. Pasek wieloklinowy łączy wał korbowy z alternatorem, często napędza również kompresor klimatyzacji. O ile starsze auta radziły sobie czasem tylko z jednym paskiem wieloklinowym, nowsze modele wymagają niekiedy kilku różnych pasków.

Jak wszystkie elementy mechaniczne, pasek rozrządu ma ograniczoną żywotność. Po jej przekroczeniu istnieje ryzyko zerwania paska, co najczęściej kończy się poważnym uszkodzeniem silnika. Dlatego tak ważne jest przestrzeganie zalecanych przez producenta interwałów serwisowych.

Częstotliwość wymiany paska rozrządu określa producent samochodu w swoich wytycznych serwisowych. Zazwyczaj podawane są zarówno limity czasowe, jak i przebiegu. W zależności od tego, który warunek zostanie spełniony wcześniej, pasek należy wymienić.

Jeśli chodzi o przebieg, interwały mogą wynosić od 60 000 do 240 000 kilometrów. Obowiązuje przy tym zasada: im starszy samochód, tym krótszy zwykle interwał serwisowy. Przykładowo, Volkswagen Golf IV z 2000 roku z silnikiem 1.9 TDI wymaga wymiany paska już po 60 tys. kilometrów, podczas gdy Golf VII z 2017 roku z silnikiem 1.5 TSI dopiero po 240 tys. kilometrów.

Koszty wymiany paska rozrządu różnią się znacznie w zależności od modelu samochodu. W przypadku starszych aut wymiana może kosztować kilkaset złotych, natomiast w nowszych modelach kwota może sięgać nawet kilku tysięcy złotych. Na cenę wpływa głównie nie sam materiał, ale czas pracy mechaników. Im więcej elementów znajduje się wokół silnika, tym dłużej trwa dostęp do paska i jego wymiana.

W Polsce ceny za wymianę paska rozrządu zaczynają się od około 500-600 zł w przypadku prostych silników w starszych modelach, a mogą sięgać nawet 3-4 tys. zł w nowoczesnych, skomplikowanych jednostkach napędowych. Warto również pamiętać, że przy okazji wymiany paska rozrządu zaleca się wymianę pompy wody, co dodatkowo zwiększa koszty usługi.

Do napędu wałka rozrządu producenci samochodów wykorzystują nie tylko paski rozrządu. Alternatywnym rozwiązaniem jest łańcuch rozrządu. Jak sama nazwa wskazuje, w tym przypadku zamiast paska gumowego stosowany jest metalowy łańcuch.

Często podkreśla się, że zaletą łańcucha jest mniejsze zużycie i znacznie dłuższe interwały serwisowe, jednak w praktyce łańcuchy również podlegają zużyciu. Nierzadko z czasem łańcuchy rozciągają się, co również stwarza ryzyko uszkodzenia silnika.

Samochody z łańcuchem rozrządu są zwykle droższe w zakupie, ale mogą być tańsze w eksploatacji, ponieważ teoretycznie łańcuch powinien wytrzymać cały okres użytkowania pojazdu. W praktyce jednak wiele modeli z łańcuchami (szczególnie niektóre silniki TSI grupy Volkswagen czy silniki BMW N47) boryka się z problemami niezawodności, co może prowadzić do kosztownych napraw.

Gdy nadchodzi czas wymiany paska rozrządu, nie tylko sam pasek podlega wymianie. Standardowo warsztaty montują również nową rolkę napinającą oraz (w zależności od modelu) nową pompę wody. Ma to zapewnić, że te elementy nie będą eksploatowane ponad ich przewidywaną żywotność i będą działać niezawodnie.

W Polsce mechanicy zalecają wymianę całego zestawu rozrządu, który obejmuje:

• pompę wody
• pasek rozrządu
• rolkę napinającą
• rolki prowadzące
• niekiedy także pasek osprzętu i jego napinacz

Oczywiście, można wymienić pasek rozrządu we własnym zakresie, jednak wymaga to sporego doświadczenia. Dodatkowo, wymiana często wymaga specjalistycznych narzędzi, takich jak blokady wału korbowego i wałka rozrządu czy specjalne klucze. Zapaleni majsterkowicze powinni dokładnie zapoznać się z instrukcją naprawy swojego samochodu, która krok po kroku wyjaśnia, jak przeprowadzić wymianę.

Prace przy pasku rozrządu muszą być wykonywane bardzo precyzyjnie. Nawet przesunięcie paska o jeden ząb na kole zębatym może zmienić fazy rozrządu i doprowadzić do uszkodzenia silnika. W razie wątpliwości lepiej więc skorzystać z usług profesjonalnego warsztatu.

Polscy mechanicy przestrzegają przed samodzielną wymianą paska rozrządu przez osoby bez odpowiedniego doświadczenia. Koszt naprawy silnika po zerwaniu paska lub jego nieprawidłowym założeniu może kilkukrotnie przewyższać koszt profesjonalnej wymiany. Warto również pamiętać, że po wymianie paska konieczne jest sprawdzenie ustawienia faz rozrządu, co często wymaga specjalistycznego sprzętu diagnostycznego.