Skrzynię DSG ma tysiące aut. Trzeba uważać nie tylko na olej

Konstrukcja skrzyni DSG (niem. Direkt-Schalt Getriebe) opiera się na dwóch niezależnych sprzęgłach obsługujących naprzemiennie biegi parzyste i nieparzyste. Podczas gdy jedno sprzęgło przenosi moc w aktualnym biegu, drugie już przygotowuje kolejne przełożenie. Rezultat? Zmiana biegów praktycznie bez przerwy w dostawie mocy, w tempie, którego nie osiągnie nawet najbardziej doświadczony kierowca rajdowy z mechaniczną skrzynią.

Techniczne rozwiązanie dzieli się na dwa główne typy. Słabsze jednostki napędowe osiągające do 250 Nm wykorzystują suche sprzęgła - lżejsze i bardziej efektywne konstrukcje. Mocniejsze silniki wymagają wielotarczowych sprzęgieł pracujących w kąpieli olejowej, które lepiej radzą sobie z większym momentem obrotowym, choć kosztem nieco niższej sprawności energetycznej. Skrzynie w kąpieli olejowej to DQ250, DQ380, DQ500 i DL501. Najbardziej problematyczna może być zaś przekładnia DSG DQ200 (szczególnie z wczesnych lat).

Centralnym elementem całego systemu jest mechatronika - kombinacja sterownika elektronicznego, pompy oleju oraz mechanizmów wykonawczych. To właśnie ten komponent odpowiada za precyzyjną synchronizację pracy obu sprzęgieł i bezproblemowe funkcjonowanie całej przekładni. Niestety, to również element najbardziej podatny na awarie.

Nowoczesne konstrukcje charakteryzują się kompaktowymi rozmiarami, niską masą oraz imponującą sprawnością energetyczną. W porównaniu do klasycznych automatów z konwerterem momentu, skrzynie DSG mogą zapewnić oszczędności paliwa sięgające 10 proc. Nawet w zestawieniu z manualnymi przekładniami, przy odpowiednim stylu jazdy, możliwe są oszczędności.

Szybkość zmiany biegów to kolejny atut - nawet najbardziej wprawni kierowcy nie są w stanie dorównać elektronicznej precyzji dwusprzęgłowych konstrukcji. Dodatkowe łopatki za kierownicą pozwalają entuzjastom na ręczne sterowanie przełożeniami.

Obecnie na rynku aut nowych skrzynie dwusprzęgłowe DSG (w przypadku modeli koncernu Volkswagena) niemal całkowicie wyparły przekładnie mechaniczne - szczególnie w autach od klasy średniej wzwyż. Często nawet mocniejsze kompakty są oferowane wyłącznie z przekładnią DSG.

Największe problemy ujawniają się podczas eksploatacji w warunkach miejskich. Skrzynie z suchymi sprzęgłami, typowe dla słabszych jednostek napędowych, wykazują nieprzyjemną tendencję do opóźnionej reakcji po włączeniu biegu. Ta "sekunda zastanowienia" oraz gwałtowne włączanie sprzęgieł powoduje szarpnięcia szczególnie uciążliwe podczas parkowania czy jazdy w korkach.

W przekładniach DSG, tak jak w innych skrzyniach, należy dbać o regularną wymianę oleju, na szczęście w nieco dłuższych interwałach niż w przypadku oleju silnikowego. W przeciwieństwie do przekładni mechanicznych, gdzie olej może pracować przez całe życie samochodu, skrzynie dwusprzęgłowe wymagają wymiany płynu co 60-90 tys. km. Koszt tej usługi oscyluje między 800 a 1,4 tys. zł.

Niewłaściwy dobór środka smarnego lub ignorowanie powyższych interwałów niechybnie prowadzi do przyspieszonego zużycia, szarpnięć podczas zmiany biegów, przegrzewania, a w skrajnych przypadkach - całkowitej awarii przekładni.

Najpoważniejsze problemy dotknęły szczególnie 7-biegową skrzynię DSG DQ200 z suchym sprzęgłem. Awarie mechatroniki, czujników oraz sprzęgieł stały się plagą właścicieli Golfów, Passatów, Audi A3 czy Octavii. Wymiana uszkodzonej mechatroniki to wydatek nawet 5 tys. zł, ale na szczęście popularność tych skrzyń na rynku spowodowała, że istnieje wiele warsztatów zajmujących się regeneracją za około 1,5-2 tys. zł.

Trwałość sprzęgła zależy w dużej mierze od stylu eksploatacji. Przy spokojnej jeździe może przetrwać 250-300 tys. km, jednak agresywne przyspieszenia czy częste zatrzymywania w korkach skracają jego żywotność nawet do 150 tys. km. Wymiana sprzęgła to koszt rzędu 2-3 tysięcy złotych, często powiązany z koniecznością wymiany koła dwumasowego. Przy czym w wypadku skrzyni DQ200 trzeba się przygotować na to, że nawet spokojny styl jazdy nie pomoże i sprzęgła będzie konieczna już przy 100 tys. km.

Skrzynie z mokrymi sprzęgłami wykazują generalnie większą trwałość, głównie dzięki lepszemu odprowadzaniu ciepła przez kąpiel olejową. Regularna wymiana oleju może przedłużyć ich żywotność nawet do 300 tys. km.

Skrzynie DSG wymagają delikatnego traktowania podczas manewrów parkingowych (na przykład przełączania między R i D oraz na odwrót dopiero wtedy, kiedy auto stoi), unikania długotrwałego trzymania samochodu na pochyłości wyłącznie w trybie P oraz systematycznej wymiany oleju.