Po czym poznać, że tarcze hamulcowe są do wymiany? Kluczowy jest słuch

Nierówne działanie układu hamulcowego, które powoduje ściągania pojazdu na lewą lub prawą stronę podczas hamowania, dźwięki wydobywające się w trakcie tego manewru takie jak odgłosy tarcia, oraz wyczuwalne wibracje i drgania - oto najczęstsze oznaki tego, że tarcze hamulcowe wymagają wymiany. Dodatkowo zużycie można stwierdzić na podstawie oględzin  samych tarcz - jeśli pojawia się na nich rdza oraz ranty to znak, że ich czas dobiega końca. Jazda ze zużytymi tarczami może powodować nie tylko gorszą skuteczność hamulców, ale także, w skrajnych wypadkach, ich odkształcenie czy pęknięcie.

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, przyjmuje się jednak, że, w zależności od stylu jazdy i głównego miejsca eksploatacji, powinno się kontrolować ich stan - a w razie potrzeby wymienić - co 60-80 tysięcy kilometrów. Jeśli kierowca porusza się autem głównie po mieście, gdzie hamowania są często, tarcze hamulcowe zużyją się szybciej, podobnie, gdy jeździmy autem dynamicznie i często korzystamy z hamulca.

Z kolei w autach, które najczęściej jeżdżą poza miastem, gdzie hamowania są rzadsze, interwał wymiany tarcz może być dłuższy. Podobnie, jak w przypadku kierowców, którzy często hamują silnikiem, tarcze mają szanse na to, by służyć dłużej niż w aucie, którego kierujący nie stosuje tej metody. Warto pamiętać, że każda tarcza hamulcowa ma określoną przez producenta minimalną grubość - jeśli spadnie ona poniżej zakładanego minimum skuteczność hamulców w aucie spada, a dalsza eksploatacja grozi zniszczeniem tarcz.

Ogólnie rzecz biorąc przyjmuje się, że na jedną wymianę tarcz powinna przypadać jedna wymiana klocków hamulcowych. Dlaczego? Przede wszystkim klocki hamulcowe są wykonane z miękkiego materiału ciernego, który celowo został zaprojektowany tak, aby zużywał się szybciej niż tarcze. Jest to zamierzone rozwiązanie konstrukcyjne, ponieważ klocki są tańsze i łatwiejsze do wymiany niż tarcze. Podczas hamowania klocki dociskane są do tarcz, co powoduje tarcie i w konsekwencji spowalnianie pojazdu, ale jednocześnie prowadzi do stopniowego ścierania się materiału klocków.

Tarcze hamulcowe są z kolei wykonane z wytrzymałego żeliwa lub stali, dzięki czemu są znacznie bardziej odporne na ścieranie. Dodatkowo powierzchnia tarczy jest większa niż powierzchnia klocka, co oznacza, że siły tarcia rozkładają się na większym obszarze, przez co zużycie tarczy jest mniejsze.

Warto też wspomnieć, że tarcze hamulcowe są chłodzone podczas jazdy przez opływające je powietrze, co również przyczynia się do ich wolniejszego zużywania się. Typowo klocki hamulcowe wymagają wymiany co 30-40 tysięcy kilometrów - i tak jak w przypadku tarcz wiele zależy od miejsca i sposobu eksploatacji samochodu.

W niektórych autach konstruktorzy przewidzieli specjalną kontrolkę, która zapala się, gdy klocki hamulcowe dokonują swojego żywota. Ma ona kolor żółty, więc nie oznacza, że nie można kontynuować jazdy, jednak według wielu mechaników, w momencie gdy się zapala, pozostaje około 10-20 proc. grubości okładzin. Większość kierowców musi jednak zdać się na swój słuch i zwrócić uwagę na to, czy w trakcie hamowania nie słychać na przykład piszczenia lub buczenia.

Dobra wiadomość jest taka, że wymiana zarówno klocków jak i tarcz to w gruncie rzeczy czynności, które nie wymagają zbyt wiele czasu, a więc nie zapłacimy za kilka czy kilkanaście tak zwanych roboczogodzin w serwisie (jedna roboczogodzina kosztuje od 100 do 200 zł). Dla przeciętnego samochodu osobowego można przyjąć, że komplet klocków do hamulców z przodu kosztuje od 150 do 400 zł, i, podobnie jak w przypadku tarcz, przy optymalnych warunkach da się je wymienić w ciągu godziny. Wymiana tarcz jest droższa z uwagi na wyższy koszt części: 300-800 zł za komplet tarcz.

Ceny mogą być znacznie wyższe w przypadku samochodów premium lub sportowych, gdzie koszt samych tarcz może przekraczać 1 tys. zł za sztukę. Warto pamiętać, że zwykle wymienia się parami (lewa i prawa strona) oraz że tylne hamulce zazwyczaj są tańsze ze względu na mniejsze rozmiary.