Kolor oleju powie Ci prawdę o jego stanie. Te zasady trzeba znać

Kolor oleju to cenna wskazówka, ale niejedyna. Trzeba też kontrolować jego konsystencję, a także, przede wszystkim, poziom. Jest to szczególnie ważne, gdy jeździmy zwłaszcza po mieście. Eksperci zalecają kontrolę poziomu oleju co 1 tys. km.

Czarny olej w dieslu jest normalny, w benzynie może być problemem. Jasny olej w aucie z instalacją LPG nie oznacza, że jest dobry. Czerwony kolor oleju powinien zawsze wzbudzić naszą uwagę.

Świeży olej ma kolor jasnego bursztynu lub jest niemal przezroczysty. W nowym aucie prosto z salonu to standard. Po kilkuset kilometrach w benzynie zaczyna ciemnieć - to naturalny proces.

Paradoks pojawia się w autach na LPG. Tam olej może pozostać jasny nawet po 10-15 tys. km. Wygląda idealnie, ale to złudne. Gaz spala się czyściej, nie tworzy sadzy, ale produkuje kwaśne związki siarki. Olej traci właściwości smarne mimo zachowania ładnego koloru. W silnikach z LPG wymiana co 10 tys. km to konieczność, niezależnie od barwy. Kierowcy często popełniają błąd - widzą jasny olej i odkładają wymianę. Tymczasem degradacja chemiczna postępuje w sposób niewidoczny dla oka.

W silniku diesla olej czernieje już po kilkudziesięciu kilometrach od wymiany. To prawidłowe - dyspergatory w oleju rozpuszczają sadzę, chroniąc silnik przed nagarem. Czarny olej w dieslu oznacza, że dodatki uszlachetniające działają poprawnie.

W silniku benzynowym sytuacja wygląda inaczej. Olej ciemnieje wolniej, osiągając kolor ciemnego miodu po 5-7 tys. km. Jeśli czernieje szybko jak w dieslu, może to oznaczać:

• przedmuchiwanie gazów do skrzyni korbowej
• nadmierne zużycie oleju
• problemy z układem zapłonowym

Intensywnie czarny, gęsty olej w benzynie po krótkim przebiegu wymaga diagnostyki. To nie jest normalne zjawisko.

Czerwonawy lub różowawy odcień oleju zwykle zwiastuje kłopoty. W autach na LPG oznacza zaawansowaną korozję wewnętrzną silnika. Kwaśne produkty spalania gazu atakują metal, tworząc rdzę, która barwi olej.

W innych przypadkach czerwony kolor może oznaczać:

• przeciek płynu z automatycznej skrzyni biegów
• zanieczyszczenie płynem chłodniczym (niektóre mają czerwony barwnik)
• ekstremalną degradację termiczną oleju

Każda z tych sytuacji wymaga natychmiastowej reakcji. Dalsze używanie takiego oleju grozi poważnym uszkodzeniem silnika.

Sam kolor to połowa diagnozy. Równie ważna jest konsystencja oleju. Prawidłowy olej spływa po bagnecie równomiernie, pozostawiając cienką warstwę. Jeśli olej:

• jest rzadki jak woda - oznacza to rozcieńczenie paliwem
• jest gęsty jak miód - oznacza to, że jest przegrzany lub przestarzały
• zawiera grudki - są w nim zanieczyszczenia
• ma w sobie metaliczny pył - oznacza to zużycie elementów silnika

Dobrze jest zrobić test kropli na białej kartce: kropla świeżego oleju powinna rozpływać się równomiernie. Natomiast zużyty olej tworzy ciemne pole z jasną obwódką - to rozpuszczone w nim paliwo.

Świeży olej pachnie delikatnie, czasem wyczuwalny jest zapach dodatków. Zmiany zapachu to ważne sygnały:

• ostry, kwaśny zapach - degradacja chemiczna
• zapach paliwa - rozcieńczenie benzyną lub olejem napędowym
• słodkawy zapach - przeciek płynu chłodniczego
• spalenizna - przegrzanie oleju

Szczególnie niebezpieczne jest rozcieńczenie paliwem. W dieslach podczas regeneracji DPF wtryskiwacze podają dodatkowe paliwo, które spływa po cylindrach do miski. Poziom oleju rośnie, ale jego właściwości smarne drastycznie spadają.

Nie każda zmiana koloru oleju oznacza konieczność jego wymiany - decyduje kombinacja różnych objawów. Wymiana staje się konieczna, gdy olej ma konsystencję wody lub smoły, wyczuwalny jest ostry zapach, poziom oleju rośnie wskazując na rozcieńczenie, pojawia się czerwony lub mleczny kolor, albo widoczne są zanieczyszczenia mechaniczne.

Z kolei można spokojnie kontynuować jazdę, gdy olej ciemnieje równomiernie, zachowuje właściwą lepkość, nie wydziela obcych zapachów, a jego poziom pozostaje stabilny. To naturalne, że olej z czasem zmienia barwę, ale kluczowe jest obserwowanie całości jego właściwości, nie tylko koloru.