Drogi jak pasy startowe. Tutaj w razie potrzeby wylądują myśliwce
Niewielu kierowców wie, że część polskich dróg może w każdej chwili zmienić się w pas startowy dla samolotów wojskowych. W kraju wyznaczono specjalne odcinki, które mają znaczenie strategiczne i w razie kryzysu mogą być wykorzystane przez Siły Powietrzne RP.
Spis treści:
Drogowe Odcinki Lotniskowe - jak działają?
DOL to skrót od Drogowych Odcinków Lotniskowych. Są to fragmenty dróg publicznych przygotowane w taki sposób, by w razie potrzeby pełnić funkcję pasa startowego. Mogą być wykorzystywane zarówno przez lotnictwo wojskowe, jak i cywilne.
Charakterystyczną cechą DOL jest ich budowa. Najczęściej są to czteropasmowe, szerokie odcinki poprowadzone przez tereny leśne. Końce pasa wyposażono w poszerzenia i tzw. stojanki (MPS), które mogą służyć jako miejsca obsługi naziemnej - do tankowania, ładowania amunicji czy krótkotrwałego postoju samolotów.
Zanim droga zostanie użyta jako pas startowy, musi być zamknięta dla ruchu cywilnego, sprawdzona przez służby i przygotowana pod kątem bezpieczeństwa operacji lotniczych.
Drogi w Polsce przygotowane na lądowanie myśliwców
W Polsce formalnie wyznaczono 21 Drogowych Odcinków Lotniskowych. W szczytowym okresie funkcjonowało ich około 20, jednak tylko kilka nadal nadaje się do użycia. Wynika to m.in. z przyspieszonej degradacji nawierzchni. Odcinki włączone do głównych dróg krajowych szybciej zużywają się pod wpływem ruchu samochodowego, co prowadzi do powstawania kolein uniemożliwiających bezpieczne lądowanie.
Jeszcze niedawno aktywne były trzy fragmenty:
- DOL Łukęcin w pobliżu Dziwnowa - długość 2200 m, szerokość 10 m, obecnie w złym stanie technicznym,
- DOL Kliniska niedaleko Szczecina - pas o długości 2000 m i szerokości 10 m, zlokalizowany przy drodze wojewódzkiej nr 142 (tzw. Berlinka); to tam w 2003 roku odbył się ostatni lot przed długą przerwą,
- DOL Stara Jastrząbka - odcinek autostrady A4 pomiędzy węzłami Tarnów Północ a Dębica Zachód o długości 2,9 km.
W 2021 roku oddano do użytku zmodernizowany obiekt. DOL Wielbark na drodze wojewódzkiej nr 604 został przebudowany kosztem 100 mln zł. Pas ma 3240 m długości i ponad 20 m szerokości, co czyni go największym i najlepiej przygotowanym tego typu odcinkiem w Polsce.
Ćwiczenia wojskowe na Drogowych Odcinkach Lotniskowych
Ostatni lot z DOL przed długą przerwą odbył się w 2003 roku. Przez prawie 20 lat tego typu ćwiczeń w Polsce nie organizowano. Zmieniło się to w 2023 roku, kiedy - w związku z sytuacją bezpieczeństwa w regionie - armia wznowiła szkolenia na drogach.
We wrześniu i październiku 2023 roku piloci wojskowi trenowali na odcinku DOL Wielbark, sprawdzając możliwość startu i lądowania myśliwców na drodze wojewódzkiej. Kolejne manewry odbyły się w marcu 2024 roku.
Dla Sił Powietrznych RP tego typu obiekty pozostają elementem planu awaryjnego. W razie zniszczenia infrastruktury lotniskowej pozwalają zachować ciągłość operacji bojowych i transportowych.
