Czerwona lampka Alladyna oznacza kłopoty. Jak zareagować, gdy się pali?
Ciśnienie oleju to jeden z najważniejszych parametrów eksploatacyjnych silnika spalinowego, którego nieprawidłowe wartości mogą prowadzić do kosztownych awarii, a wręcz zniszczenia całej jednostki napędowej. Nagłe pojawienie się kontrolki ciśnienia oleju na desce rozdzielczej nie powinno być lekceważone. Zwykle kontrolka zwana potocznie lampą Alladyna ma kolor żółty lub czerwony (częściej ten drugi) - jej pojawienie się oznacza więc, że należy od razu zatrzymać samochód.

Spis treści:
Silniki spalinowe projektowane są do pracy w określonym zakresie ciśnienia, a jego obniżenie może powodować zwiększone tarcie między współpracującymi elementami, co nieuchronnie prowadzi do przyspieszonego zużycia, a w skrajnych przypadkach - do całkowitego zatarcia silnika. W nowoczesnych konstrukcjach nominalne ciśnienie wynosi zwykle od 2 do 5 barów, przy czym wartość ta zmienia się w zależności od obrotów i temperatury pracy.
Dlaczego ciśnienie oleju w silniku spada?
Najczęstszą przyczyną spadku ciśnienia oleju jest po prostu jego niedobór w układzie smarowania. Nawet najlepiej zaprojektowane silniki zużywają pewną ilość oleju podczas eksploatacji, a proces ten przyspiesza wraz z wiekiem jednostki napędowej. Warto pamiętać, że ubytki mogą być spowodowane nieszczelnościami w układzie, takimi jak uszkodzone uszczelki, poluzowany korek spustowy czy pęknięcia w obudowie.
Kolejnym czynnikiem wpływającym na ciśnienie jest lepkość stosowanego oleju. Wybór środka smarnego o zbyt niskiej lepkości prowadzi do zmniejszenia oporu przepływu w kanalikach olejowych, a co za tym idzie - do spadku ciśnienia w układzie. Taka sytuacja może wystąpić, gdy zamiast zalecanego przez producenta oleju 5W-40 zastosujemy np. 0W-20. Problem ten nasila się szczególnie przy wysokich temperaturach pracy silnika, gdy olej rozrzedza się jeszcze bardziej. Z kolei zbyt gęsty olej może utrudniać cyrkulację w niskich temperaturach, prowadząc do chwilowego spadku ciśnienia podczas zimnego rozruchu.
Spadek ciśnienia oleju a uszkodzona pompa oleju
Uszkodzenie pompy oleju to kolejna, znacznie poważniejsza przyczyna problemów z ciśnieniem. Pompa olejowa, napędzana zwykle przez wał korbowy lub rozrząd, odpowiada za tłoczenie oleju przez cały układ smarowania. Jej awaria bezpośrednio przekłada się na spadek ciśnienia w układzie. Uszkodzenie może być wynikiem naturalnego zużycia, niewłaściwego montażu podczas naprawy czy zaniedbań w zakresie wymiany oleju i filtra.
Zabrudzenie filtra oleju i przewodów zasilających to często pomijany aspekt, który może prowadzić do problemów z ciśnieniem. Silniki spalinowe pracują w trudnych warunkach, generując różnorodne zanieczyszczenia, które gromadzą się w układzie smarowania. Filtr oleju, zaprojektowany do wychwytywania tych cząstek, stopniowo traci swą przepustowość, co przekłada się na utrudniony przepływ i spadek ciśnienia. Podobnie dzieje się w przypadku zabrudzeń smoka pompy oleju w misce olejowej. Regularna wymiana oleju wraz z filtrem co 10-20 tys. km stanowi podstawową ochronę przed tego typu problemami.
Spadek ciśnienia oleju w silniku a zużycie mechaniczne
Zużycie mechaniczne elementów silnika również może przyczynić się do spadku ciśnienia oleju. Szczególnie istotne są tutaj luzy na łożyskach wału korbowego i korbowodów. Z biegiem czasu i przebiegiem naturalnej eksploatacji, luz na łożyskach stopniowo się zwiększa, powodując spadek ciśnienia w układzie. To właśnie dlatego w starszych silnikach często zaleca się stosowanie olejów o wyższej lepkości, które lepiej wypełniają zwiększone przestrzenie między współpracującymi elementami. Charakterystycznym objawem zużycia łożysk są metaliczne stuki dobiegające z dolnej części silnika, szczególnie słyszalne po zimnym rozruchu.
Zapalona kontrolka ciśnienia oleju, zwiększony hałas dobiegający z silnika czy pogorszenie osiągów to sygnały, których nie wolno ignorować. W takiej sytuacji najlepszym rozwiązaniem jest zatrzymanie pojazdu i wyłączenie silnika, aby zapobiec potencjalnym uszkodzeniom.
Koszty naprawy związanej ze spadkiem ciśnienia oleju mogą się znacząco różnić w zależności od źródła problemu. O ile uzupełnienie brakującego oleju to wydatek rzędu 100-200 zł, o tyle wymiana pompy oleju w niektórych silnikach może kosztować nawet 1-2 tys. zł. W przypadku uszkodzeń mechanicznych łożysk wału korbowego konieczny może być remont silnika, którego koszt zwykle przekracza 5 tys. zł.