Czy policja może mierzyć odległość na oko?
Sporo kontrowersji wywołało opublikowane w na facebookowym profilu Sfotografuj Policjanta zdjęcie przedstawiające policjantów drogówki dokonujących pomiarów z wiaduktu nad jezdnią.
Nie mamy pewności, czy policjanci mierzyli jedynie prędkość, czy również - korzystając z funkcjonalności oferowanej przez laserowe mierniki True Cam LTI 20/20 - odległość między pojazdami. Pomiary tej ostatniej - wynikające m.in. z czerwcowej nowelizacji Prawa o ruchu drogowym - rodzą wiele pytań. Z prośbą o ich wyjaśnienie zwróciliśmy się więc do Głównego Urzędu Miar.
Przedstawiciele GUM twierdzą, że - z prawnego punktu widzenia - wszystko jest w porządku i policja może posiłkować się laserowymi miernikami przy określaniu odległości między pojazdami. Trudno pozbyć się jednak wrażenia, że nowelizacja kodeksu drogowego wprowadziła duży zamęt, a ustawodawca - po prostu - zapomniał o stosownych rozporządzeniach!
Jak poinformowała Interię Aneta Śliwińska z Głównego Urzędu Miar - "zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. - Prawo o miarach (Dz. U z 2020 r. poz. 2166 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", przyrządy pomiarowe, które mogą być stosowane m.in. w ochronie bezpieczeństwa i porządku publicznego, i jednocześnie zostały wymienione w rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 13 kwietnia 2017 r. w sprawie rodzajów przyrządów pomiarowych podlegających prawnej kontroli metrologicznej oraz zakresu tej kontroli (Dz. U. poz. 885), podlegają prawnej kontroli metrologicznej".
Tutaj pojawia się jednak pewien problem. Owe rozporządzenie w sprawie rodzajów przyrządów pomiarowych podlegających prawnej kontroli metrologicznej NIE WYMIENIA przyrządów do pomiaru odległości między pojazdami w ruchu drogowym, ani innych przyrządów do pomiaru odległości, które mogłyby być stosowane do pomiaru odległości między pojazdami w ruchu. "Tym samym należy stwierdzić, że przyrządy takie nie podlegają prawnej kontroli metrologicznej.
Oznacza to, że Główny Urząd Miar nie zatwierdza typów tego rodzaju przyrządów, ani terenowe organy administracji miar nie prowadzą ich legalizacji" - wyjaśnia Śliwińska. Pośród przyrządów stosowanych w kontroli ruchu drogowego prawnej kontroli metrologicznej podlegają natomiast przyrządy do pomiaru prędkości pojazdów. Wymagania dla tych przyrządów określa rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 lutego 2014 r. w sprawie wymagań, którym powinny odpowiadać przyrządy do pomiaru prędkości pojazdów w kontroli ruchu drogowego oraz szczegółowego zakresu badań i sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrządów pomiarowych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1081).
"W zakresie charakterystyki metrologicznej ww. wymagania obejmują dokładność wskazań wyłącznie dla prędkości liniowej kontrolowanych pojazdów, wyrażonej w jednostce miary km/h. Natomiast w odniesieniu do urządzeń dodatkowych połączonych z przyrządem do pomiaru prędkości pojazdów w kontroli ruchu drogowego, jedynym wymaganiem jest wymaganie przepisu § 4 ust. 4 ww. rozporządzenia z dnia 17 lutego 2014 r. określające, że urządzenia te nie powinny wpływać na wynik pomiaru prędkości. Tym samym biorąc pod uwagę przepisy metrologiczne, nie ma przeciwwskazań formalnoprawnych, aby służby, np. policja, używały przyrządy LTI 20/20 TrueCAM do pomiaru odległości między pojazdami, pomimo że decyzje wydawane przez administrację miar dla tych przyrządów (zatwierdzenie typu, legalizacja pierwotna, legalizacja ponowna) potwierdzają spełnienie wymagań metrologicznych tych przyrządów wyłącznie w zakresie pomiaru prędkości" - dodaje przedstawicielka GUM.
Zaznacza jednak, że w każdym przypadku użytkowanie przyrządu do pomiaru prędkości pojazdów w kontroli ruchu drogowego, choćby wykorzystując przyrząd wyłącznie w trybie pomiaru odległości między pojazdami, musi być dokonywane z ważnym świadectwem legalizacji przyrządu. Wynika to z treści przepisu art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy - Prawo o miarach, na mocy którego: "kto wbrew przepisom ustawy wprowadza do obrotu lub użytkowania, stosuje bądź przechowuje w stanie gotowości do użycia przyrządy pomiarowe, podlegające prawnej kontroli metrologicznej, bez wymaganych dowodów tej kontroli lub niespełniające wymagań - podlega karze grzywny".
Policja może mierzyć na oko?
Podsumowując - zgodnie ze stanowiskiem GUM - do pomiaru odległości między pojazdami policjanci - zgodnie z prawem - mogliby używać nawet linijki albo... sznurówki, bo przy obecnym stanie prawnym - tu cytat - "przyrządy takie (do określania odległości między pojazdami - przyp. red.) nie podlegają prawnej kontroli metrologicznej". Idąc dalej można nawet zaryzykować twierdzenie, że - skoro przepisy nie mówią nic o urządzeniach do kontroli - ta może być przeprowadzana całkowicie "na oko".
Czy odmawiając przyjęcia mandatu mamy szansę udowodnić swoje racje w sądzie? Z tym pytaniem zwróciliśmy się do ekspertów z dziedziny prawa i czekamy na odpowiedź. Kierowcom, którzy chcieliby dochodzić swoich praw właśnie przed sądami musimy jednak przypomnieć, że policjant jest zawodem zaufania publicznego i jego słowa są dla sądu niepodważalne. Jeśli więc zezna, że - w jego ocenie - jechaliście 23 cm od poprzedzającego pojazdu sędzia najpewniej uzna, że tak właśnie było... Bo wy, jako obwinieni, może kłamać, a policjant jako świadek kłamać nie może...
***
