Polski skuter z żądłem

Zespołem, który podjął się tego zadania, kierował Jerzy Janowski, a współpracowali z nim Jan Ignatowicz, Stanisław Brun i Tadeusz Mathia - twórca silnika.

Stworzono trzy prototypy bazujące na tej samej konstrukcji. Otrzymały one nazwę Żuk (nie mylić z półciężarówką z Lublina), Bąk i Osa. W niczym nie przypominały lekkich włoskich skuterów, które już docierały do Polski.

Przede wszystkim były duże, mimo iż silnik pochylono aż o 75 stopni, co pozwoliło znacznie zmniejszyć rozstaw osi kół, bo skrzynię biegów umieszczono niemal pionowo. Ale to spowodowało z kolei, że niewiele miejsca było na umieszczony pod siedzeniem zbiornik paliwa, który miał nieco ponad 7 l pojemności, a to wystarczyło ledwie na ponad 200 km jazdy.

Żuk różnił się od Bąka tym, że miał nieruchomy przedni błotnik. Osa była bezsprzecznie najładniejsza z całej trójki, chociaż miała ogromne, jak na skuter, 14--calowe koła. Wszystkie prototypy napędzał silnik S-06A o poj. 148 cm3 i mocy 6,5 KM przy 4800 obr./min.

Po prawie rocznych testach do produkcji skierowano właśnie Osę, chociaż skuter ten miał sporo wad. Do najpoważniejszych należało przestawienie dźwigni biegów i hamulca nożnego, który umieszczono z lewej strony. Nawet doświadczeni motocykliści często na początku się mylili. Hamulec przestawiono na prawą stronę dopiero w drugiej wersji Osy (M52), już z silnikiem 175 cm3, która powstała w 1962 r., trzy lata po rozpoczęciu produkcji pierwszego modelu (M50).

Trzeba było też uważać na samo hamowanie, bo nawet przy lekkim naciśnięciu hamulców przód - za sprawą wahacza z punktem obrotu na wysuniętym do przodu widelcu - nurkował i wielu kierowcom zdarzało się przekoziołkować przez kierownicę. A w kaskach się wówczas raczej nie jeździło... Osy produkowano w Polsce do 1965 r., później licencję na ich wytwarzanie sprzedano Indiom.

Zbigniew D. Skoczek