Prawo jazdy na motor, czyli wszystko co musi wiedzieć adept na motocyklistę

Chociaż wyjaśnianie nowelizacji powinno leżeć po stronie ustawodawcy, to bardzo często prawnicze zapisy budzą niejasności i kontrowersje. Choć od momentu wprowadzenia zmian w przepisach dotyczących motocyklowego prawa jazdy minęło już ponad 12 lat, przyszli adepci dwóch kółek wciąż mają sporo wątpliwości.

Nowy system kategorii praw jazdy - AM, A1, A2 i A, wszedł w życie 19 stycznia 2013 r. Wówczas kategoria A uprawniająca do jazdy wszystkimi typami motocykli, została podzielona na podkategorie dostępne od wymaganego wieku, zezwalające na jazdę jednośladami o określonej pojemności, mocy i stosunku mocy do masy. Prawo jazdy AM zastąpiło funkcjonującą od 1983 r. kartę motorowerową, którą można było uzyskać po ukończeniu 13. roku życia i zdaniu egzaminu pod czujnym okiem funkcjonariusza policji.

W momencie wejścia w życie nowych przepisów wiek osoby, która może ubiegać się o kategorię AM, został podwyższony do 14 lat. Do kursu w szkole nauki jazdy można przystąpić na trzy miesiące przed urodzinami, a kandydat musi posiadać pisemną zgodę obu opiekunów, niezbędną do założenia Profilu Kandydata na Kierowcę (PKK).

Dodatkowo, konieczne jest dostarczenie kolorowej fotografii o wymiarach 35x45 mm, wykonanej nie wcześniej niż 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku. Przyszły kierowca musi także pamiętać o przeprowadzeniu badań lekarskich, podczas których lekarz potwierdzi brak przeciwwskazań do jazdy motocyklem.

Według ustawy posiadacz prawa jazdy kategorii AM może kierować:

• Motorowerem - to dwukołowy lub trójkołowy pojazd, w którym pojemność skokowa silnika spalinowego nie przekracza 50 ccm, a w przypadku silnika elektrycznego mocy 4 kW. Maksymalna prędkość musi być konstrukcyjnie ograniczona do 45 km/h.
• Lekkim czterokołowcem - to pojazd, którego łączna masa nie przekracza 350 kg. Zaliczane są do nich zarówno quady, jak i mikrosamochody. W przypadku tych pojazdów również prędkość maksymalna musi być ograniczona do 45 km/h.
• Rowerem - osoby, które nie ukończyły 18 lat i chcą poruszać się po drodze rowerem, mogą korzystać z uprawnień jakie daje prawo jazdy kategorii AM. Dopiero po wkroczeniu w dorosłość do kierowania tym pojazdem nie potrzeba już żadnych dodatkowych uprawnień.
• Wózkiem rowerowym - do kierowania wózkiem rowerowym uprawnia karta rowerowa oraz prawo jazdy kategorii A1, B1 lub T. Jeżeli zamierzamy przewozić pasażera to należy mieć uwadze, że legalnie można to zrobić mając ukończone 17 lat.
• Pojazd zaprzęgowy - to środek transportu, który porusza się na kołach lub płozach przy wykorzystywaniu siły zwierzęcia pociągowego.

Finalna cena kursu na prawo jazdy kategorii AM będzie się różnić w zależności od przede wszystkim wielkości miasta. W niewielkim Bolesławcu adept musi zapłacić około 1,5 tys. zł, podczas gdy w Krakowie cena przekracza 2 tys. zł. Dodatkowo należy doliczyć koszt badania lekarskiego w wysokości 200 zł oraz opłaty związane z egzaminem państwowym - 50 zł za egzamin teoretyczny i 200 zł za egzamin praktyczny. Ostatnim wydatkiem będzie opłata w wysokości 100 zł za wydanie fizycznego dokumentu.

Do egzaminu może przystąpić każda osoba, która ukończyła 16. rok życia. Podobnie jak w przypadku innych kategorii motocyklowych, na kurs nauki jazdy można zapisać się już trzy miesiące przed ukończeniem 16. roku życia. Kandydat musi posiadać pisemną zgodę rodzica lub opiekuna prawnego, założyć Profil Kandydata na Kierowcę (PKK), dołączyć kolorową fotografię oraz odbyć obowiązkowe badania lekarskie.

Kategoria A1 uprawnia do kierowania:

• motocyklem o pojemności skokowej silnika nieprzekraczającej 125 ccm, mocy nieprzekraczającej 11 kW i stosunku mocy do masy własnej nieprzekraczającym 0,1 kW/kg,
• motocyklem trójkołowym o mocy nieprzekraczającej 15 kW.

Kategoria A1 jest oczywiście typowo motocyklowa, jednakże ustawodawca określił jeszcze grupę innych pojazdów, którymi mogą kierować jej posiadacze. Mowa o pojazdach, które wchodzą w skład kategorii AM.

Ceny kursu na kategorię A1 są nieco wyższe niż w przypadku kategorii AM. W mniejszych miejscowościach rozpoczynają się od 2,2 tys. zł, a w stolicy mogą sięgnąć nawet 2,6 tys. zł. Przyszli motocykliści muszą pamiętać, aby w budżecie uwzględnić koszt wizyty u lekarza, opłaty za egzamin teoretyczny i praktyczny, a także za wydanie dokumentu w Wydziale Komunikacji.

Spora część fanów dwóch kółek jest przekonana, że kategoria A2 nie ma sensu. To pierwszy etap, w którym wkraczamy w świat dorosłych, mocnych, ciężkich i genialnie przyspieszających motocykli, dlatego ustalenie pewnych ograniczeń jest dobrym rozwiązaniem, aby nabrać wprawy i umiejętności.

Do egzaminu przystąpić może kandydat, który ukończył 18. rok życia, a na kurs zapisać się można trzy miesiące wcześniej. Z formalnego punktu widzenia niezbędne jest spełnienie wszystkich warunków, które ustalono dla kategorii AM lub A1.

Wspomniałem, że kategoria A2 daje wiele korzyści. Główną zaletą jest znaczne skrócenie czasu do uzyskania "królewskiej" kategorii A - jeśli posiadacie uprawnienia A1 zdobyte w wieku 16 lat, będziecie musieli czekać aż do 24. roku życia.

Jeżeli jednak w międzyczasie zdecydujecie się na zdanie egzaminu na kategorię A2, zyskacie możliwość uzyskania prawa jazdy A już po 2 latach, czyli najwcześniej w wieku 20 lat. To nie tylko oszczędność czterech sezonów, ale również ulga dla portfela. Nie będzie potrzeby ponownego zdawania egzaminu teoretycznego, a ustawodawca wymaga wyjeżdżenia z instruktorem zaledwie 10 godzin.

W myśl obowiązujących przepisów pozwala jej posiadaczowi na kierowanie:

• motocyklem o mocy nieprzekraczającej 35 kW (47,6 KM) i stosunku mocy do masy własnej nieprzekraczającej 0,2 kW/kg, przy czym nie może on powstać w wyniku wprowadzenia zmian w pojeździe o mocy przekraczającej dwukrotność mocy tego motocykla,
• motocyklem trójkołowym o mocy nieprzekraczającej 15 kW,
• pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM.

Warto skupić się na pierwszym punkcie. Posiadacze kategorii A2 mogą kierować motocyklami, które fabrycznie posiadają większą moc i zostały zablokowane zgodnie z wymaganiami ustawodawcy, jednakże moc sprzed wprowadzenia modyfikacji nie może przekraczać 70 kW.

Cena za kurs na kategorię A2 jest niemalże identyczna, jak w przypadku A1. W nieco mniejszych miastach trzeba zapłacić średnio 2,1-2,2 tys. zł, a w większych ceny zbliżają się do 2,5 tys. zł.

Królewska kategoria prawa jazdy upoważnia do jazdy każdym jednośladem bez względu na liczbę cylindrów, pojemność, moc i typ silnika. Posiadacze tej kategorii mogą również poruszać się pojazdami zaliczanymi do kategorii AM, czyli motorowerem z silnikiem spalinowym lub elektrycznym, a także czterokołowcem lekkim.

Ustawodawca przewidział dwa progi wiekowe, których przekroczenie pozwoli podejść do egzaminu państwowego:

• Pierwsza droga jest zdecydowanie dłuższa i odnosi się bezpośrednio do osób, które dopiero rozpoczynają swoją drogę z jednośladami. Wówczas taki kierowca musi ukończyć 24. rok życia.
• Posiadacze kategorii A2 przez co najmniej 2 lata mogą przystąpić do egzaminu na pełną kategorię A. Oznacza to, że posiadając A2 w wieku 18 lat możemy legalnie podejść do egzaminu już w wieku 20 lat.

Osoby, które nie posiadają kategorii A2, muszą ukończyć zajęcia teoretyczne w wymiarze 30 godzin i zdać egzamin wewnętrzny. Następnie pod okiem instruktora należy wyjeździć 20 godzin na placu manewrowym oraz po drogach publicznych, aby dopiero móc zapisać się na egzamin państwowy

Posiadacze kategorii A2 mają nie tylko szybciej, ale również taniej. Niezbędne jest wyjeżdżenie jedynie 10 godzin, a kandydat zwolniony jest z zajęć teoretycznych, jak i państwowego egzaminu teoretycznego.

Średni koszt kursu na kategorię A dla osób posiadających prawo jazdy A2 wynosi około 1,5 tys. zł. Znacznie droższy będzie to wydatek dla kandydatów, którzy dopiero rozpoczynają swoją przygodę z motocyklami. Pełny kurs wiąże się z wydatkiem w wysokości około 3 tys. zł.