9 tys. zł na rękę bez studiów i matury. Prawda o zarobkach kierowców tirów

Ciekawymi informacjami w tym zakresie pochwalił się Polski Instytut Transportu Drogowego (PITD). Wbrew pozorom nie jest to jednostka naukowa, ale organizacja skupiająca przedstawicieli branży transportowej w Polsce. W swoim najnowszym, liczącym aż 39 stron opracowaniu, PITD skrupulatnie przeanalizował sytuację kierowców zawodowych zatrudnionych w Polsce w 2023 roku. 

Obszerne opracowanie powstało na podstawie badań ankietowych przeprowadzonych na próbie 800 zawodowych kierowców. Aż 90 proc. to kierowcy samochodów ciężarowych - tzw. "tirów" (zestaw ciągnik siodłowy i naczepa) lub "solówek" (pojedynczy samochód ciężarowy). Zaledwie 3 proc. ankietowanych zadeklarowało, że zawodowo prowadzi autobusy lub autokary. Pozostałych 7 proc. to w przeważającej większości kierowcy busów. Ponad połowa ankietowanych (55 proc.) zatrudnionych jest w ruchu międzynarodowym. 21 proc. z nich jeździ na "krajówce", a 17 proc. realizuje przewozy o charakterze lokalnym. 

Co ciekawe, pierwszy raz w historii badania aż 19 proc. ankietowanych stanowiły kobiety. Dla porównania, w raporcie opisującym zarobki w roku 2022 ich odsetek wynosił zaledwie 2 proc. 

Z danych PITD wynika, że w przypadku zawodowych kierowców średnia pensja netto w 2023 roku wynosiła aż 7824 zł i była o 2 proc. wyższa niż w roku 2022. Blisko 8 tys. zł na rękę robi tym większe wrażenie, że według Głównego Urzędu Statystycznego w IV kwartale 2023 roku przeciętne wynagrodzenie osób zatrudnionych w Polsce na umowę o pracę wynosiło 7540,36 zł brutto. To około 5 470 zł netto. Z drugiej strony podawane w raporcie kwoty stanowią całkowite wynagrodzenie “na rękę". Na te ostateczną kwotę składają więc m.in. się: podstawa, diety, inne dodatki oraz premie. To np. dodatki za kilometrówkę, frachty, nadgodziny, niskie zużycie paliwa czy chociażby wysługę lat.

Kwota minimalnego wynagrodzenia (na umowę o pracę) w 2023 roku w Polsce 2 783,86 zł netto. Dla porównania - w przypadku kierowców zawodowych samochodów ciężarowych - średnia kwota podstawy wynosi 5139 zł.

Z przedstawionych danych łatwo wywnioskować, że zarobki kierowców kształtują się dużo powyżej średniej krajowej. Trzeba jednak pamiętać, że często okupione jest to ciężkimi warunkami pracy i długą rozłąką z rodziną. Na szczęście warunki zatrudnienia z każdym rokiem są coraz lepsze. Przykładowo - zaskakująco duża liczba ankietowanych (40 proc.) cieszyć się możne spędzaniem weekendów w domu. Z danych PITD wynika bowiem, że najpopularniejszym systemem była w ubiegłym roku praca od poniedziałku do piątku. Zatrudnienie na takiej zasadzie deklarowało aż 4 na 10 badanych. W ich przypadku mediana zarobków netto wyniosła 7000 zł. Popularny w transporcie system 2 na 1 (dwa tygodnie w trasie, jeden w domu) oznaczał się medianą 8700 zł. W systemie 3 na 1 było to już 8950 zł, a 4 na 1 - 9250 zł. 

Ciekawie wygląda też zestawienie zarobków pod względem długości pokonywanych tras. Mediana wynagrodzenia na rękę dla kierowców ciężarówek jeżdżących w transporcie międzynarodowym po krajach UE wynosiła w ubiegłym roku 8500 zł. Najwięcej - aż 9450 zł - zarobić można było w transporcie międzynarodowym jeżdżąc w trasy poza obszar UE. Mediana zarobków w ciężarowym transporcie krajowym wynosiła 6000 zł, a na trasach lokalnych - 5500 zł. 

Mimo wysokich zarobków aż 48 proc. ankietowanych kierowców myśli o zmianie zawodu "często" lub "bardzo często". Niestety to o 10 proc. więcej niż w 2022 roku. Przyczyn takiego stanu rzeczy upatrywać można m.in. w związanym z wykonywaniem tego zawodu stresem. Aż 39 proc. ankietowanych uważa np., że na parkingach, gdzie upływa spora część truckerskiego życia jest "niebezpiecznie" lub "bardzo niebezpiecznie". Co ciekawe ponad 40 proc. kierowców oceniło, że najbezpieczniej czyje się na parkingach w kraju. Za najmniej bezpieczne uznano parkingi w Hiszpanii, w Francji i Włoszech. 

W raporcie wzięli też udział kierowcy busów. W ich przypadku mediana zarobków wzrosła z 4400 zł w 2022 roku do 5000 zł w 2023 roku. Z kolei średnia pensja w tym czasie zwiększyła się o 461 zł do poziomu 5633 zł netto. W tym miejscu warto dodać, że praca w charakterze kierowcy busa często jest nie tylko o wiele mniej dochodowa, ale też zdecydowanie mniej bezpieczna. Warto pamiętać, że wiele tego typu pojazdów nie jest przecież wyposażonych w tachografy, więc pracodawcy dość "umownie" traktują np. takie zagadnienia, jak dobowy czas pracy.