Skoda Forman ma 25 lat

Skoda Forman bazowała na pokazanym w roku 1987, przednionapędowym modelu Favorit, oferowała jednak znacznie więcej przestrzeni bagażowej.

Forman był jednym z najbardziej wyczekiwanych modeli Skody. Po zakończeniu produkcji Octavii Combi w roku 1971, przez dwie dekady brakowało w ofercie marki konstrukcji o przeznaczeniu uniwersalnym, łączącej komfort z istotnymi walorami użytkowymi. Forman wpisywał się doskonale w okres ustrojowych przemian dokonujących się w Czechosłowacji, skutkujących odrodzeniem indywidualnej działalności gospodarczej i turystyki zagranicznej.

Wytwarzany w Vrchlabí Forman otrzymał wewnętrzne oznaczenie Typ 785 i z technicznego punktu widzenia stał się swego rodzaju światowym unikatem. Wykorzystano w nim bowiem kompletną tylną część nadwozia wersji hatchback (Favorit) - drzwi bagażnika i lampy tylne.

Cały zabieg powiódł się ponadto pod względem estetycznym - proporcje nadwozia modelu Forman były często oceniane nawet wyżej od pojazdu bazowego. Forman oferował 400-litrowy bagażnik z możliwością powiększenia przestrzeni bagażowej do 1 340 litrów po złożeniu oparcia i siedziska kanapy tylnej (w wersji LS - także asymetrycznie dzielonej). Gdyby i tego było mało, kanapę tylną można było w łatwy sposób zdemontować. Ilość pomysłowych rozwiązań wnętrza i przestrzeni bagażowej upoważnia konstrukcję do miana prekursora filozofii ‘Simply Clever’, tak nierozerwalnie związanej dziś z marką.

Model pozycjonowany pomiędzy segmentem B i C, pod względem walorów użytkowych był w stanie zagrozić najbardziej renomowanym konkurentom klasy kompakt. Wkrótce okazało się, że nie ma się również czego wstydzić w dziedzinach trwałości i parametrów eksploatacyjnych - zagraniczne rynki eksportowe przyjęły go bardzo ciepło.

W pierwszej serii samochód oferowano z silnikiem 1.3 OHV w odmianach zasilanych gaźnikiem (58 lub 62 KM) lub jednopunktowym wtryskiem paliwa (54 KM - z katalizatorem) oraz w dwóch alternatywnych poziomach wykończenia - standardowym L oraz podwyższonym LS. Ten drugi zawierał anatomiczne fotele przednie z miękkimi zagłówkami, welurową tapicerkę, obrotomierz, lampy przeciwmgielne i regulator interwału pracy wycieraczek szyby przedniej. W stosunku do modelu Favorit, Forman oferował dodatkowe 35 cm długości wycenione na 35 tysięcy koron ekstra.

W styczniu 1993 roku, pod okiem nowego partnera strategicznego z Wolfsburga, rodzina modeli Favorit/Forman przeszła szeroko zakrojoną modernizację, skupioną głównie na rozwiązaniach technicznych. Pakiet obejmował 548 zmian - wzmocniono strukturę karoserii, zmodernizowano wnętrze, ulepszono hamulce, poprawiono jakość montażu, wyciszenie nadwozia i jego ochronę antykorozyjną.

Pastelowe, przygaszone lakiery zastąpiono nową gamą, opartą na soczystych barwach, a poziomy wyposażenia L/LS zastąpiono przez LX/GLX. Nieustannie ulepszany silnik 1.3 OHV zasilany był układem wtrysku paliwa Bosch Monomotronic, dysponując mocą 54 KM lub 68 KM, wersje gaźnikowe kierowano odtąd jedynie na wybrane rynki eksportowe.

Wraz z modernizacją zaprezentowano nowe logo marki, wykorzystywane przez nią aż do roku 2011. Macierzysty zakład modelu - Vrchlabí - kompletował także liczne edycje specjalne (np. Komfort, Excellent, Prima, Marathon i niezliczone edycje ...Line), kierowane głównie do odbiorców zagranicznych. Wyposażano je często w okno dachowe, aluminiowe obręcze kół, elektrycznie sterowane szyby drzwi przednich czy też centralny zamek - era ABS-u i poduszek bezpieczeństwa nastała dopiero wraz z następcą, modelem Felicia.

Co ciekawe, prototyp modelu Forman był testowany na ulicach Pragi już w ostatnich tygodniach 1987 roku, zatem jeszcze przed rozpoczęciem regularnych dostaw egzemplarzy Favorit. Następnie wszelki rozgłos o pracach rozwojowych wyciszono na tyle, że premiera pojazdu w 1990 roku stanowiła prawdziwą niespodziankę.

Niewielka seria aut powstała w tym roku trafiła wyłącznie do odbiorców instytucjonalnych, w tym istniejącej do połowy 1991 Veřejnej Bezpečnosti. Ostatnie egzemplarze Formanów zbudowano w 1995 roku, zatem już po oficjalnej prezentacji modelu Felicia hatchback. Łączna produkcja typoszeregu Favorit/Forman/Pick-Up przekroczyła 1 mln egzemplarzy - o tym imponującym wyniku przypominała specjalna krótka seria modelu Forman, nazwana Million Edition.

Dane techniczne samochodu Skoda Forman 135L Typ 785, 1991

Silnik: rzędowy, czterocylindrowy, czterosuwowy; górnozaworowy OHV, chłodzony cieczą, wał korbowy podparty w trzech punktach, napęd rozrządu za pośrednictwem łańcucha, umieszczony poprzecznie z przodu, napędzający koła przednie, średnica cylindra: 75,5 mm, skok tłoka: 72 mm, objętość skokowa: 1289 ccm, stopień sprężania: 8,8:, zasilanie: podwójny gaźnik opadowy Pierburg, paliwo ołowiowe bądź bezołowiowe, minimum 90 okt, , moc maksymalna: 58 KM przy 5000 obr./min, maksymalny moment obrotowy: 94 Nm przy 3000 obr./min

Instalacja zapłonowa: o napięciu 12V, zapłon bezstykowy, elektroniczny PAL, alternator 55A,

Układ smarowania: ciśnieniowy, filtr pełnoprzepływowy

Skrzynia przekładniowa: pięciostopniowa, manualna, w pełni zsynchronizowan, napęd kół przednich, skrócone względem Favorit przełożenie przekładni głównej 4,167

Nadwozie: samonośne, całkowicie stalowe, pięciodrzwiowe typu kombi, pięciomiejscow, podwozie: nośna płyta podłogowa

Zawieszenie kół przednich: trójkątne wahacze, kolumny McPherson, amortyzatory hydrauliczne, zawieszenie kół tylnych: podatna belka wleczona, sprężymy śrubowe, amortyzatory hydrauliczne

Układ hamulcowy: hydrauliczny, wspomagany, dwuobwodowy, hamulce tarczowe 236 mm osi przedniej i bębnowe 200 mm osi tylnej

Układ kierowniczy: przekładnia zębatkowa, bezpieczna kolumna kierownicy

Ogumienie: 165/70R13, obręcze stalowe, rozstaw osi: 2450 m, rozstaw kół: 1400 mm - przednich i 1385 mm - tylnych, wymiary zewnętrzne: długość 4215 mm, szerokość 1620 mm, wysokość 1425 m, masa własna: 890 kg, pojemność zbiornika paliwa: 47 l

Prędkość maksymalna: 140 km/h, średnie zużycie paliwa: 5,8 l przy 90 km/h, 7,9 l przy 120 km/h i 9 l w warunkach jazdy miejskiej

Liczb zbudowanych egzemplarzy: 219 254 egzemplarzy, w tym około 250 sztuk jeszcze w roku 1990

Ciekawostka: praktycznie do ukończenia projektu 785 opowiadano się za wykorzystaniem dlań handlowej nazwy Turist. Taką nazwę nosiły nawet samochody oficjalnie zaprezentowane dziennikarzom. Podobne zawirowania dotyczyły modelu Favorit - na pewnym etapie projektu największe szanse miała nazwa Laura, na szczęście wygrało zgrabne przywołanie historii marki.