Jeździsz na rowerze? Zobacz, za co możesz dostać mandat!

Choć rowerzyści stanowią zaledwie około 1 proc. użytkowników dróg (w miastach, przy sprzyjającej aurze, do około 7 proc.), w ubiegłym roku uczestniczyli oni w aż 4426 wypadkach, które kosztowały życie 258 osób. Warto zauważyć, że jeszcze w roku 2019 cykliści byli sprawcami około 1/3 tego typu zdarzeń (1625 wypadków). W tym roku wskaźnik ten wynosi już około 50 proc.! Do szczególnie dużej liczby wypadków z udziałem rowerzystów dochodzi w terenie zabudowanym. Od 1 stycznia do 28 kwietnia zanotowano 521 tego typu zdarzeń, które pochłonęły aż 32 ofiary śmiertelne. W tym czasie poza terenem zabudowanym zanotowano 113 wypadków z udziałem rowerzystów, w wyniku których zginęło 19 osób.

Ponieważ do jazdy rowerem nie są wymagane żadne egzaminy, poważnym problemem jest zauważalny wśród cyklistów brak znajomości elementarnych przepisów ruchu drogowego. Z tego względu policjanci Komendy Głównej Policji przygotowali krótkie kompendium wiedzy niezbędnej, by móc bezpiecznie poruszać się na dwóch kółkach. Przyda się ono również zmotoryzowanej części społeczeństwa - zwłaszcza tym, którzy uprawnienia do prowadzenia pojazdów mechanicznych zdobyli wiele lat temu.

O czym warto pamiętać, by drogowe współistnienie rowerzystów i zmotoryzowanych przebiegało w atmosferze szacunku, bezpieczeństwa i wzajemnego zrozumienia? Zacznijmy od tego, że Prawo o ruchu drogowym - tak samo jak ma to miejsce w przypadku samochodów - jasno określa warunki techniczne, jakie spełniać powinny jednoślady. Każdy rower MUSI być wyposażony w:

- co najmniej jedno światło pozycyjne barwy białej lub żółtej selektywnej (może być światło migające) z przodu,

- co najmniej jedno światło odblaskowe barwy czerwonej o kształcie innym niż trójkąt oraz co najmniej jedno światło pozycyjne barwy czerwonej z tyłu,

- co najmniej jeden skutecznie działający hamulec,

- dzwonek lub inny sygnał ostrzegawczy o nieprzeraźliwym dźwięku.

Na cyklistach ciąży też szereg innych obowiązków. Rowerzysta jest obowiązany:

-  korzystać z drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, jeśli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić,

- zachować szczególną ostrożność i ustępować miejsca pieszym, gdy porusza się po drodze dla rowerów i pieszych.

Jeśli nie ma drogi przeznaczonej specjalnie dla rowerzystów lub nie można z niej korzystać np. z powodu robót drogowych, wtedy kierujący rowerem powinien poruszać się poboczem, a jeżeli nie nadaje się ono do jazdy - jezdnią (możliwie blisko prawej krawędzi). Pamiętajmy też, że przepisy zabraniają ruchu rowerów po drogach ekspresowych i autostradach.

W przypadku wyznaczonych dla rowerzystów dróg, mogą oni korzystać z chodnika lub drogi dla pieszych wyłącznie, gdy opiekują się osobą w wieku do 10 lat kierującą rowerem. Rowerzysta może też - wyjątkowo - skorzystać z chodnika, gdy przebiega on wzdłuż drogi, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością większą niż 50 km/h, a sam chodnik ma co najmniej 2 metry i brakuje wydzielonej drogi dla rowerów oraz pasa ruchu dla rowerów. Wyjątek dotyczy też warunków pogodowych, które mogą zagrażać bezpieczeństwu rowerzysty na jezdni (śnieg, silny wiatr, ulewa, gołoledź czy gęsta mgła). Kierujący rowerem, korzystając z chodnika lub drogi dla pieszych, jest obowiązany jechać powoli, zachować szczególną ostrożność i ustępować miejsca pieszym.

Sporo obostrzeń dotyczy również korzystających z rowerów dzieci. Trzeba pamiętać, że osoby poniżej 10. roku życia mogą poruszać się na rowerze jedynie pod opieką osoby dorosłej. Dziecko w wieku do 7 lat może być przewożone na rowerze, pod warunkiem, że jest ono umieszczone na dodatkowym siodełku zapewniającym bezpieczną jazdę. Dozwolone jest przewożenie dziecka w przyczepie rowerowej. Przewozić dziecko na rowerze lub w przyczepie rowerowej może tylko osoba, która ukończyła 17 lat.

Rowerzysta a przejście dla pieszych

Zbliżając się do przejścia dla pieszych rowerzysta - podobnie jak inni kierujący - jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu.  Tak samo jak inni kierujący, rowerzysta ma zakaz:

- wyprzedzania pojazdu na przejściu dla pieszych i bezpośrednio przed nim, z wyjątkiem przejścia, na którym ruch jest kierowany,

- omijania pojazdu, który jechał w tym samym kierunku, lecz zatrzymał się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu,

-  jazdy wzdłuż po przejściu dla pieszych.

Kodeks drogowy zakazuje też rowerzystom:

- jazdy po jezdni obok innego uczestnika ruchu, (dopuszcza się wyjątkowo jazdę po jezdni kierującego rowerem obok innego roweru lub motoroweru, jeżeli nie utrudnia to poruszania się innym uczestnikom ruchu albo w inny sposób nie zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego),

- czepiania się pojazdów,

- jazdy bez trzymania co najmniej jednej ręki na kierownicy oraz nóg na pedałach,

-  kierowania rowerem w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu, - korzystania podczas jazdy z telefonu wymagającego trzymania słuchawki lub mikrofonu w ręku. W tym miejscu warto dodać, że - tak samo jak kierowcy samochodu - przyłapanemu na takim wykroczeniu cykliście grozi mandat w wysokości 200 zł! Oczywiście nie można zapominać, że bezpieczeństwo rowerzystów zależy również od innych uczestników ruchu. Przede wszystkim kierowców samochodów, którzy powinni respektować pierwszeństwo przejazdu rowerzystów w miejscach wskazanych przepisami. Przykłady?

Zbliżając się do przejazdu dla rowerzystów kierujący jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa rowerowi znajdującemu się na przejeździe. Dotyczy to również skrętu w drogę poprzeczną. W takiej sytuacji kierowca również zobowiązany jest zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa rowerzyście jadącemu na wprost po jezdni, pasie ruchu dla rowerów, drodze dla rowerów lub innej części drogi, którą zamierza opuścić. Rowerzysta ma też pierwszeństwo przed pojazdem przejeżdżając przez drogę dla rowerów poza jezdnią - wówczas kierujący samochodem zobowiązany jest ustąpić mu pierwszeństwa. Kierującemu pojazdem zabrania się wyprzedzania pojazdu na przejeździe dla rowerzystów i bezpośrednio przed nim, z wyjątkiem przejazdu, na którym ruch jest kierowany. Ponadto podczas wyprzedzania roweru, kierujący jest obowiązany zachować odstęp nie mniejszy niż 1 m. Obecnie przepisy dotyczące ruchu rowerów nie nakładają obowiązku korzystania z kasków ochronnych i elementów odblaskowych. Należy jednak wziąć pod uwagę, że kask chroni głowę - część ciała najbardziej narażoną na urazy. Policja apeluje też do rowerzystów o korzystanie z kamizelek lub innych elementów odblaskowych. To szczególnie ważne na drogach poza terenem zabudowanym, gdzie różnica w prędkości poszczególnych uczestników ruchu jest znaczna.