Druzgocący raport NIK. Nieprawidłowości w inwestycjach drogowych
Najwyższa Izba Kontroli sporządziła raport z kontroli siedmiu istotnych inwestycji drogowych, finansowanych z Rządowego Funduszu Polski Ład. We wszystkich wykryto nieprawidłowości, a sam program nie był realizowany w sposób gospodarny i zgodny z obowiązującymi przepisami prawa.
Spis treści:
Rozbudowa infrastruktury drogowej jest jednym z kluczowych elementów wspierających rozwój gospodarczy regionów. Z tego powodu środki budżetowe przeznaczane na inwestycje drogowe mają fundamentalne znaczenie dla postępu społeczno-ekonomicznego. Najwyższa Izba Kontroli przeanalizowała siedem projektów drogowych, realizowanych przez samorządy w ramach Rządowego Funduszu Polski Ład, których łączna wartość przekroczyła 107 mln zł. Wyniki tej kontroli, delikatnie mówiąc, pozostawiają wiele do życzenia.
Nieprawidłowości we wszystkich badanych inwestycjach
Zgodnie z ustaleniami zawartymi w najnowszym raporcie, we wszystkich analizowanych inwestycjach stwierdzono liczne nieprawidłowości. Programy Inwestycji Strategicznych nie były realizowane w sposób efektywny, rzetelny ani zgodny z obowiązującymi przepisami prawa i warunkami umów. W efekcie oddawano do użytku drogi z uszkodzoną nawierzchnią, a także z niewłaściwie wykonanym i wadliwym systemem odwodnienia.
Ponadto nadzór ze strony administracji samorządowej nad realizacją tych inwestycji był niewystarczający niemal na każdym etapie prac.
Niemal 16 mln wydanych z naruszeniem prawa
W raporcie czytamy, że łączna kwota środków wydatkowanych z naruszeniem prawa wyniosła 15 mln 741,6 tys. zł oraz 2 mln 121,3 tys. zł z tytułu nienaliczonych kar umownych, co stanowi 16,6 proc. łącznej wartości kontrolowanych inwestycji, których wartość sięgnęła 107 mln 634 tys. zł.
Skontrolowana administracja samorządowa zrealizowała inwestycje drogowe o łącznej długości ok. 59 km. NIK stwierdziła, że inwestycje te nie były przeprowadzone w pełni rzetelnie i gospodarnie, a także zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i postanowieniami umów.
Niepełna dokumentacja, błędne informacje i brak nadzoru budowalnego
Podkreślono również, że w sześciu przypadkach dokumentacja projektowa była niepełna, a organy nadzoru budowlanego otrzymały błędne informacje dotyczące rzeczywistego zakresu planowanych prac. Co więcej, w trzech z siedmiu skontrolowanych jednostek stwierdzono naruszenia przepisów dotyczących zamówień publicznych, w tym między innymi błędne oszacowanie wartości zamówienia.
Dodatkowo stwierdzono, że w kontrolowanych jednostkach nie zagwarantowano skutecznego nadzoru budowlanego nad wykonawcami na wszystkich etapach inwestycji, obejmujących przygotowanie, realizację oraz odbiór robót. Odnotowano także przypadki odbioru oraz wypłaty wynagrodzenia za prace, które w rzeczywistości nie zostały wykonane lub znajdowały się w trakcie realizacji.
NIK skierowała dwa zawiadomienia do Prokuratury
W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami NIK skierowała dwa zawiadomienia do Prokuratury Okręgowej w Opolu i Prokuratury Regionalnej w Białymstoku. Pierwsze dotyczy stron procesu inwestycyjnego – zamawiającego, wykonawcy i nadzoru zewnętrznego, z kolei drugie zawiadomienie dotyczy podejrzenia popełnienia przestępstwa przez wójta Gminy Białowieża, który nie dopełnił swoich obowiązków i tym samym działał na szkodę interesu publicznego.
Urzędnicy zawnioskowali do kierowników kontrolowanych jednostek samorządu terytorialnego o wdrożenie działań naprawczych, eliminujących przyczyny nieprawidłowości oraz zapewnienie adekwatnych i skutecznych działań, gwarantujących prawidłowe przygotowanie oraz realizację kolejnych inwestycji.
