Co wolno rowerzyście na drodze? Te zasady musi znać każdy

Rowerzyści należą do niechronionych uczestników ruchu drogowego. Znajduje to - niestety - odzwierciedlenie w statystykach wypadków. W ubiegłym roku rowerzyści uczestniczyli w 3 513 wypadkach drogowych, w których zginęło 185 rowerzystów, a rany odniosły 3 192 osoby (3 179 kierujących rowerami i 13 pasażerów. Większość wypadków (3 056 zdarzeń) z udziałem rowerzystów miała miejsce na obszarze zabudowanym.

Szczególnie wysoką liczbą ofiar charakteryzowały się jednak te zdarzenia, do których doszło poza obszarem zabudowanym. W 457 takich wypadkach zginęło 95 osób. Oznacza to, że w co piątym wypadku z udziałem rowerzysty poza obszarem zabudowanym odnotowano ofiarę śmiertelną. Dla porównania - w wypadkach do jakich doszło w obszarze zabudowanym, ofiarę śmiertelną notowano w co trzydziestym trzecim zdarzeniu.

Właśnie z tego względu w Prawie o ruchu drogowym ustawodawca jasno określa obowiązkowe wyposażenie roweru, na które składać się musi:

• co najmniej jedno światło pozycyjne barwy białej lub żółtej selektywnej (może być światło migające) z przodu,
  
• co najmniej jedno światło odblaskowe barwy czerwonej o kształcie innym niż trójkąt
• co najmniej jedno światło pozycyjne barwy czerwonej z tyłu.
  

Wyjeżdżając na drogę. poza obszarem zabudowanym warto też "uzbroić się" w kamizelkę odblaskową. Trzeba pamiętać, że wiosenne słońce potraf skutecznie razić kierowców, a długie zimowe tygodnie, w czasie których ruch rowerowy zdecydowanie maleje, mogły uśpić czujność wielu prowadzących samochody! Zdecydowanie - chociaż przepisy tego nie wymagają - wsiadając na rower warto też założyć kask.

Oprócz sprawnego oświetlenia obowiązkowym wyposażeniem roweru są: ·

• co najmniej jeden skutecznie działający hamulec,
• dzwonek lub inny sygnał ostrzegawczy o nieprzeraźliwym dźwięku.

W świetle obowiązujących przepisów osoba poruszająca się na rowerze jest kierującym ze wszelkimi tego konsekwencjami.

Oznacza to, że rowerzysta jest obowiązany:

• korzystać z drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, jeśli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić,
  
• zachować szczególną ostrożność i ustępować miejsca pieszym, gdy porusza się po drodze dla rowerów i pieszych.

Rowerzysta może korzystać z chodnika lub drogi dla pieszych jedynie, gdy:

• opiekuje się osobą w wieku do 10 lat kierującą rowerem,
  
• szerokość chodnika wzdłuż drogi, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością większą niż 50 km/h, wynosi co najmniej 2 metry, brakuje wydzielonej drogi dla rowerów oraz pasa ruchu dla rowerów,
•  warunki pogodowe zagrażają bezpieczeństwu rowerzysty na jezdni (śnieg, silny wiatr, ulewa, gołoledź czy gęsta mgła).

Kierujący rowerem, korzystając z chodnika lub drogi dla pieszych, jest obowiązany jechać powoli, zachować szczególną ostrożność i ustępować miejsca pieszym. W pozostałych przypadkach, jeśli nie ma drogi przeznaczonej specjalnie dla rowerzystów lub nie można z niej korzystać np. z powodu robót drogowych, kierujący rowerem powinien poruszać się poboczem, a jeżeli nie nadaje się ono do jazdy - jezdnią (możliwie blisko prawej krawędzi).

Trzeba jednak wiedzieć, że przepisy zabraniają ruchu rowerów po drogach ekspresowych i autostradach.

Dzieci poniżej 10-tego roku życia mogą poruszać się na rowerze jedynie pod opieką osoby dorosłej.

Dziecko w wieku do 7 lat może być przewożone na rowerze, pod warunkiem, że jest ono umieszczone na dodatkowym siodełku zapewniającym bezpieczną jazdę.

Dozwolone jest przewożenie dziecka w przyczepie rowerowej. Trzeba też wiedzieć, że przewozić dziecko na rowerze lub w przyczepie rowerowej może tylko osoba, która ukończyła 17 lat. 

Zbliżając się do przejścia dla pieszych rowerzysta jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu.

Wzorem pozostałych kierujących rowerzysta nie może:

• wyprzedzać pojazdu na przejściu dla pieszych i bezpośrednio przed nim, z wyjątkiem przejścia, na którym ruch jest kierowany,
  
• omijać pojazdu, który jechał w tym samym kierunku, lecz zatrzymał się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu,
  
• jechać jazdy wzdłuż po przejściu dla pieszych.  
  

Ponadto, jak wynika z Prawa o ruchu drogowym, rowerzysta obowiązany jest przestrzegać następujących zakazów:

• jazdy po jezdni obok innego uczestnika ruchu, (dopuszcza się wyjątkowo jazdę po jezdni kierującego rowerem obok innego roweru lub motoroweru, jeżeli nie utrudnia to poruszania się innym uczestnikom ruchu albo w inny sposób nie zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego),
• czepiania się pojazdów, *jazdy bez trzymania co najmniej jednej ręki na kierownicy oraz nóg na pedałach,
  
• kierowania rowerem w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu,
  
• korzystania w czasie jazdy z telefonu wymagającego trzymania słuchawki lub mikrofonu w ręku.

 Z perspektywy kierowcy warto pamiętać, że:

• zbliżając się do przejazdu dla rowerzystów kierujący jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa rowerowi znajdującemu się na przejeździe,
  
• skręcając w drogę poprzeczną, jesteśmy zobowiązani zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa rowerzyście jadącemu na wprost po jezdni, pasie ruchu dla rowerów, drodze dla rowerów lub innej części drogi, którą zamierza opuścić,
  
• przejeżdżając przez drogę dla rowerów poza jezdnią, kierujący jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa rowerowi,
  
• kierującemu pojazdem zabrania się wyprzedzania pojazdu na przejeździe dla rowerzystów i bezpośrednio przed nim, z wyjątkiem przejazdu, na którym ruch jest kierowany.
  

Ponadto w czasie wyprzedzania roweru, kierujący jest obowiązany zachować odstęp nie mniejszy niż 1 m.

Oznacza to, że policjant sięgał do bloczka mandatowego średnio raz na 3,57 kontroli.

 Co ciekawe, wśród grzechów głównych rowerzystów wymienić można zwłaszcza niebezpieczne zachowania względem pieszych. Do tych zaliczyć można np.:

1. nie ustąpienie pierwszeństwa pieszemu na przejściu dla pieszych/pieszemu wchodzącemu na przejście dla pieszych - 1271 stwierdzonych w 2021 roku wykroczeń 
2. nie ustąpienie pierwszeństwa pieszemu "w innych okolicznościach" -7400 stwierdzonych w 2021 roku wykroczeń
   
3. omijanie pojazdu przed przejściem dla pieszych - 80 stwierdzonych w ubiegłym roku wykroczeń.
   

Oczywiście konsekwencje potrącenia pieszego na przejściu przez rowerzystę są z reguły zdecydowanie mniej tragiczne niż w przypadku kierujących pojazdami, ale 1271 takich przypadków ujawnionych w ubiegłym roku daje do myślenia. Dla porównania, w ubiegłym roku, kierowcy samochodów osobowych otrzymali z tego tytułu 8 969 mandatów przy "liczbie podjętych interwencji" wynoszącej - uwaga - 4 832 249 kontroli. Oznacza to, że za nieprawidłowe zachowanie wobec pieszego na przejściu ukarano co 538. skontrolowanego kierowcę samochodu osobowego oraz... co 87 rowerzystę.

Dobitnie świadczy to o potrzebie lepszej edukacji z zakresu BRD niechronionych uczestników ruchu już od najmłodszych lat. Być może należałoby popracować nad skuteczniejszym zachęcaniem przez pedagogów młodzieży, by chętniej przystępowała do ubiegania się o kartę rowerową?

Pomagajmy Ukrainie - ty też możesz pomóc 

***