Auta z LPG w SCT. Interweniuje Rzecznik Praw Obywatelskich
Pierwsza Strefa Czystego Transportu działa od 1 lipca w Warszawie, dokładnie rok później pojawi się SCT w Krakowie. Na razie zakaz wjazdu dotyczy tylko najstarszych samochodów, czyli aut z silnikami benzynowymi sprzed 1997 roku oraz pojazdów z silnikiem Diesla sprzed 2005 roku. Wyłączeniom nie podlegają auta, które są wyposażone w instalację LPG. Jeden z mieszkańców Warszawy napisał w tej sprawie do Rzecznika Praw Obywatelskich, a ten wystosował pytanie do Ministerstwa Klimatu i Środowiska.
W tym miejscu warto przypomnieć, że początkowo projekt SCT zakładał, że auta z instalacją LPG będą na liście dopuszczonych do wjazdu na teren strefy, nawet w przypadku pojazdów, które nie spełniają danej normy emisji spalin czy z uwagi na ich wiek. Poniekąd wynikało to z art. 2 pkt 11 ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych, który wskazuje, że gaz płynny, a takim jest właśnie LPG, to paliwo alternatywne.
W 2020 roku ministerstwo nawet przygotowało projekt nowelizacji ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych, w którym zaproponowano rozszerzenie katalogu pojazdów dopuszczonych do wjazdu do strefy czystego transportu m.in. o pojazdy napędzane gazem płynnym LPG. W uzasadnieniu wskazano, że pojazdy zasilane LPG mają wpływ na "obniżenie emisji w niektórych aspektach związanych ze spalaniem paliw". Potem jednak, bez podania żadnej przyczyny, wycofano się z tego pomysłu i w ostatecznej wersji przepisów, z 2021 roku, wyłączenie dla aut z LPG się nie znalazło. Tu warto podkreślić, że auta napędzane gazem ziemnym (CNG) są zaliczane do pojazdów zeroemisyjnych i ich ograniczenia związane z SCT nie obowiązują.
Tu warto zaznaczyć, że obecnie auta z instalacją LPG mogą oczywiście wjeżdżać do SCT, pod warunkiem, że spełniają odpowiednią normę Euro, czyli zostały wyprodukowane nie wcześniej niż w 1997 (dla aut benzynowych) lub 2005 roku (instalacje LPG bardzo sporadycznie są też montowane w autach z silnikiem Diesla), ewentualnie jeśli właściciel pojazdu łapie się pod odpowiednie wyłączenie (na przykład jest mieszkańcem Warszawy, płaci tam podatki, auto zostało zarejestrowane przed 1 stycznia 2024 roku).
Czy interwencja RPO w sprawie możliwości wjazdu pojazdów z LPG do SCT będzie skuteczna? Można w to wątpić. Przede wszystkim, w Polsce pojazdów z instalacją gazową jest ponad 2,5 miliona (dane na koniec 2023 roku wg Instytutu Samar). Gdyby przepisy się zmieniły, można by było poruszać się nawet bardzo starym pojazdem po SCT bez sprawdzenia, czy instalacja jest w ogóle sprawna, a po drugie, czy kierowca faktycznie jedzie z niej korzystając. Dodatkowym argumentem przeciw dopuszczania aut z LPG do SCT jest ten, że gaz ten, w przeciwieństwie do gazu ziemnego, uzyskiwany jest albo w wyniku naturalnych procesów zachodzących w złożach gazu ziemnego i ropy naftowej lub, częściej, w wyniku jej rafinacji.
W piśmie do dyrektora Departamentu Elektromobilności i Innowacji MKiŚ Szymona Bylińskiego RPO prosi o zbadanie problemu, ustosunkowanie się do postulatu obywatela i wyjaśnienia przyczyn, dla których pojazdy z instalacjami LPG nie znalazły się na liście dopuszczonych do wjazdu do SCT bez względu na ich wiek.
Tu warto podkreślić, że zgodnie z przepisami każda gmina może sama ustanowić dodatkowe wyłączenia od zakazu wjazdu do danej strefy. To oznacza, że zasady, które dziś obowiązują w Warszawie nie będą musiały obowiązywać w Krakowie czy we Wrocławiu.
