Warszawa z szansą na ważną nagrodę. Pokazała skalę patologii na przejściach

Komisja Europejska doceniła stolicę za kompleksowy audyt bezpieczeństwa przejść dla pieszych, którego zalecenia są metodycznie wdrażane. W tym miejscu warto przypomnieć, że Zarząd Dróg Miejskich przez 5 lat, od 2016 do 2020 roku, prowadził szeroko zakrojony audyt bezpieczeństwa ruchu drogowego na przejściach dla pieszych bez sygnalizacji świetlnej wzdłuż głównych stołecznych ulic. Łącznie, zebra po zebrze - przebadano ponad 4 tysiące przejść we wszystkich 18 dzielnicach. Przebudowa kolejnych przejść dla pieszych w Warszawie to właśnie efekt audytu.

Europejskie jury doceniło przede wszystkim unikatową metodologię tego projektu, jego bezprecedensową skalę przy jednoczesnej drobiazgowości oraz szybkie i konsekwentne wdrażanie zaleceń w praktyce. Prawdopodobnie nigdzie na świecie nie prowadzono bowiem tak kompleksowego audytu w tak dużej skali. Bezpieczeństwo na przejściach dla pieszych przebadano pod kątem ok. 30 kryteriów.

Audytorzy sprawdzali m.in.:

• czy pieszy jest widoczny dla kierowcy
• czy kierowcy w pobliżu przejścia rozwijają nadmierną prędkość
• czy infrastruktura jest w dobrym stanie
• czy zebra jest właściwie oświetlona.

Do audytu dodatkowo wykorzystywane były m.in. dalmierze, kółka pomiarowe czy specjalne urządzenia badające natężenie światła na przejściu dla pieszych oraz w jego okolicy. Na tej podstawie audytorzy opisywali główne zagrożenia w danym miejscu i nadawali mu ocenę w skali od 0 (najgorsza) do 5. W wyniku pięciu lat pracy Warszawa ma dokładne dane o każdym z 4093 nieosygnalizowanych (!) przejść dla pieszych na ulicach, którymi zarządza ZDM.

Proces audytu podzielony był na mniejsze części realizowane rok po roku, co pozwoliło na przyspieszenie realizacji jego rekomendacji w praktyce. W ostatnich latach w Warszawie spada liczba wypadków i samych ofiar wypadków. Co szczególnie istotne wyraźnie spadają statystyki wypadków na przejściach dla pieszych. Jeszcze w połowie ubiegłej dekady takich zdarzeń było w stolicy ponad 250 rocznie. Obecnie jest ich dwukrotnie mniej. Nie ma wątpliwości, że wprowadzane zmiany przyczyniają się do znaczącej poprawy bezpieczeństwa na warszawskich ulicach.

Wyniki zostaną ogłoszone 28 marca. Oprócz Warszawy w trójce nominowanych miast są Rethymno i Florencja. Dotychczas żadne polskie miasto nie otrzymało Urban Road Safety Award. Przed dwoma laty szansę na to miało Jaworzno, które w swojej skali realizuje Wizję Zero. Wtedy jednak nagrodę uzyskała Pontevedra, która zreorganizowała ruch drogowy uniemożliwiając wjazd autem do centrum. W zeszłym roku nagroda również powędrowała do Hiszpanii, do Bilbao, które prawie wszystkie ulice miasta objęło strefą Tempo 30. 

Nad warszawskim audytem warto pochylić się w kontekście niedawnych przepisów rozszerzających poziom ochrony pieszych na przejściach. Audyt przejść w samej tylko stolicy zajął blisko pięć lat i prowadzony był niezależnie od ministerialnych prac nad zmianą Prawa o ruchu drogowym. Daje to niestety dobry obraz zakresu prac, jakie powinny zostać zrealizowane w całym kraju, przed wprowadzeniem kontrowersyjnych - głównie z punktu widzenia kierowców - przepisów przyznających pierwszeństwo "pieszemu wchodzącemu" na przejście. Wynik 4093 przejść dla pieszych bez sygnalizacji świetlnej również świadczy o skali problemu dotyczącego stanu infrastruktury drogowej w Polsce. Aż 481 z nich otrzymało najniższe oceny (0 lub 1 w pięciostopniowej skali) i zakwalifikowanych zostało do "poprawy bezpieczeństwa w pierwszej kolejności".

***