Kiedy najlepiej zmienić olej? W lecie czy zimą? Wyjaśniamy

Dlaczego jakość i stan oleju silnikowego jest tak ważny? Przede wszystkim dlatego że olej chroni podzespoły silnika przed negatywnymi skutkami tarcia. Olej tworzy na częściach i ruchomych elementach tzw. film olejowy - cienką warstwę, która pozwala im "ślizgać się" i minimalizuje tarcie, które wywołuje nie tylko mechaniczne straty energii, ale może doprowadzić do zwiększenia temperatury, przegrzania, uszkodzenia i zatarcia elementów ruchomych takich jak tłoki, wałki, zawory.

Olej chroni też elementy silnika przed korozją, a zawarte w nim detergenty zapobiegają odkładaniu się nadmiernych ilości nagaru i szkodliwych pozostałości po procesie spalania. Na dodatek olej, obok płynu chłodzącego, ma też funkcję odprowadzania nadmiaru temperatury z silnika - krąży w kanałach olejowych silnika i zapewniając obieg i utrzymanie odpowiedniej temperatury.

Dlatego też regularna wymiana oleju i wybieranie oleju dobrej jakości jest tak ważne dla utrzymania silnika samochodu w dobrej kondycji.

Olej zużywa się z czasem i przebiegiem i traci swoje właściwości smarne, zostaje rozrzedzony i zanieczyszczony przez substancje pozostałe po procesie spalania i nagar. Dlatego właśnie należy zmieniać go zgodnie z zaleceniami producenta, a w niektórych przypadkach nawet częściej.

Zwykle przyjmuje się że olej powinien być wymieniany po przejechaniu około 15 000 km, są jedna silniki, zwłaszcza te turbodoładowane (bardziej wysilone), w których zaleca się wymieniać olej jeszcze częściej - po 12 000 km, a nawet wcześniej.

Jeśli nie dopilnujemy regularnej wymiany oleju jego właściwości znacząco się pogorszą, co spowoduje gorsze smarowanie, a co za tym idzie szybsze zużycie elementów silnika. Lekceważąc wymianę oleju możemy doprowadzić do poważnej i kosztownej w naprawie awarii silnika - uszkodzeniu może ulec cała lista podzespołów silnika. Oto niektóre z nich:

• Wał korbowy
• Panewki korbowodów
• Panewki wałków rozrządu
• Wałki rozrządu
• Pierścienie tłokowe
• Zawory
• Układ rozrządu
• Tłoki

Lista ta jest znacznie dłuższa, to elementy które mogą zostać uszkodzone jeśli stan i poziom oleju będzie na tyle niski że doprowadzimy do przegrzania jednostki i w efekcie zatarcia silnika.

Producenci olejów silnikowych opracowują coraz to nowe receptury, które są bardziej odporne na różnice temperatur i jeszcze lepiej i skuteczniej chronią silnik samochodów przed zużyciem. Niezwykle istotna jest właśnie kwestia zmiennych temperatur. Dawniej lepkość oleju - głównie mineralnego - zmieniała się w zależności od tego, jakie były temperatury na zewnątrz. 

W czasie siarczystych mrozów olej gęstniał i po uruchomieniu silnika, dotarcie do najbardziej oddalonych elementów silnika zajmowało mu znacznie więcej czasu, zatem przez chwilę te elementy pracowały niemal na sucho. Nowoczesne oleje charakteryzują się znacznie lepszą lepkością przy zachowaniu mniejszej gęstości - to sprawia że film olejowy pozostaje na elementach na dłużej, a olej pompowany przez pompę szybciej dociera do wszystkich zakamarków silnika smarując je niemal od uruchomienia samochodu.

W przypadku niezwykle popularnych i nowoczesnych olejów syntetycznych nie ma potrzeby zmieniania oleju przed zimą - ich właściwości pozwalają stosować je w każdych warunkach - oleje syntetyczne mają bardzo dużą rozpiętość temperaturową i dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii, takich jak np. estry zachowuje swoje właściwości smarne i czyszczące znacznie dłużej, niż klasyczne oleje mineralne czy półsyntetyki.

Nie ma zatem znaczenia czy olej syntetyczny wymieniasz w lecie, zimą czy na wiosnę. Jeśli jednak w ciągu roku robisz więcej niż planowane przy wymianie oleju 15 000 km, warto zaplanować wymiany oleju tak, by nastąpiła ona przed okresem zimowym. Wtedy świeży, niezużyty olej będzie sobie radził lepiej w niskich temperaturach, niż zużyty i zanieczyszczony - silnik szybciej złapie odpowiednią temperaturę pracy, a zimne elementy silnika będą dłużej i lepiej chronione przez nierozerwalny film olejowy, który może nie mieć tak dobrych właściwości jeśli jest już zużyty i zanieczyszczony.

***