Używane BMW serii 3 E36 (1991-2000)
W Niemczech za zadbanym E36 inni kierowcy oglądają się już z zazdrością. U nas do tego statusu serii 3 jeszcze daleko. Dlatego to dobry moment na zakup!
Gdy prezentowano serię 3 E36 we wrześniu 1990 r., szok był nie mniejszy niż znacznie później, w czasach kontrowersyjnych projektów Chrisa Bangle'a. Przyzwyczajeni do kanciastych kształtów E30 i spokojnej linii serii 5 E34 nabywcy początkowo byli ostrożni wobec tego modelu, ale szybko stał się on ogromnym sukcesem rynkowym zarówno w Europie, jak i w USA.
Klienci kupowali przede wszystkim sedana i coupe - Europejczycy również chętnie 3-drzwiową odmianę Compact, która jednak de facto jest oddzielnym modelem. Ma bowiem całą tylną część platformy przejętą z modelu E30, podczas gdy pozostałe warianty nadwoziowe otrzymały zaawansowane zawieszenie wielowahaczowe.
Tak się wyrabia złą opinię
W Polsce ten model budzi jedno skojarzenie: z młodym, "wściekłym" kierowcą, lubiącym jeździć bardzo szybko, powodującym liczne wypadki. Nie chodzi nawet o wizerunek "gangsterski", z którym wiązano głównie modele serii 5 i 7, ale o nagłówki w środkach masowego przekazu typu "Pięć osób zginęło w BMW, kierowca jechał 200 km/h". Z punktu widzenia nabywcy auta używanego ma to o tyle duże znaczenia, że znacząca liczba aut (głównie coupe) zostało odbudowanych po wypadkach. A niestety E36 ma zaawansowaną konstrukcję - zwłaszcza jak na lata 90. - i prawidłowa naprawa to trudna, kosztowna sztuka.
Bardzo łatwo kupić powypadkowe coupe, które będzie korodować, ciec i dręczyć źle przylegającymi drzwiami. Pewną szansą na znalezienie egzemplarza bezwypadkowego jest zawężenie poszukiwań do kombi Touring, ale zaledwie 1 na 10 sztuk E36 występuje w tej odmianie nadwoziowej. Większość ogłoszeń dotyczy sedana, niewiele mniej - coupe, które cieszy się wciąż niesłabnącym popytem. Przy tym zadbane coupe może być dwukrotnie droższe od sedana (zwłaszcza jeśli mowa o 318is), a i tak znajdzie nabywcę.
Wróg u progów
W porównaniu z Audi 80 B4, seria 3 koroduje wyraźnie mocniej, ale nie aż tak jak Mercedes klasy C z 1993 r. Standardem są rdzawe bąble na błotnikach, progach oraz przednim i tylnym pasie. Podłoga "poddaje się" pod dywanikiem kierowcy, gdzie zimą zbiera się słona woda. Rdza atakuje również mocowanie akumulatora (umieszczonego w bagażniku). Po latach zdeformowane są też uszczelki drzwi. To szczególnie ważne w coupe, które posiada drzwi bezramkowe. Na szczęście - o dziwo - wszystkie części, nawet najdrobniejsze wciąż można kupić w ASO i to w dobrej cenie, np. 120 zł za całą uszczelkę drzwi do sedana.
Co tak łomocze?
Zawieszenie E36 z pewnością nie zostało zaprojektowane do pokonywania wybojów. Na polskich drogach poddaje się dość szybko, tym bardziej że większość użytkowników do naprawy stosuje tanie zamienniki. Z drugiej strony, nawet części najwyższej jakości nie porażają cenami: komplet przednich wahaczy Lemforder kosztuje ok. 800 zł (przypominamy, że mowa o BMW).
Problemem numer jeden jest jednak luz na tulejach wahaczy wzdłużnych z tyłu. Potrafi się błyskawicznie powiększyć, a wtedy całe koło rusza się, jakby w ogóle nie było przymocowane. Przed zakupem trzeba też sprawdzić (najlepiej na podnośniku) stan poduszek tylnego mostu i elastycznego łącznika wału - ich wymiana to dość kłopotliwy zabieg.
W wersji Compact po zakupie obowiązkowo wymienia się poduszkę centralną dyferencjału, ponieważ prawie wszystkie są wybite. W egzemplarzach z "manualem" psują się wybieraki od skrzyni biegów, natomiast same awarie skrzyń to rzadkość. Zresztą części używanych jest zatrzęsienie i można czasem dokupić skrzynię czy most za... 100 zł.
Jeśli chodzi o silniki, najwięcej pozytywnych opinii zbierają wszystkie benzynowe jednostki 6-cylindrowe o pojemności od 2,5 l wzwyż, czyli 323i, 325i i 328i. Fantastyczna reakcja na gaz, niezwykła trwałość i piękny dźwięk to najczęściej wymieniane zalety. Główne wady - tendencja do przegrzewania się na skutek uszkodzeń chłodnicy, pękania zbiorniczka wyrównawczego i awarii pompy wody. Tej ostatniej nikt nie wymienia, wychodząc z założenia, że skoro łańcuch rozrządu jest wieczny, to i pompa też, co oczywiście jest pozbawione sensu. Natomiast wiskotyczne sprzęgło wentylatora jest łatwe w naprawie, a zdiagnozowanie usterki zajmuje sekundę, nie należy się więc nim przejmować. Spośród jednostek 6-cylindrowych odradzamy tylko 320i: dużo pali, słabo jeździ.
Silniki o 4 cylindrach kilkakrotnie modernizowano podczas trwania produkcji. Wczesne odmiany z paskiem rozrządu (typ M40, 1,6-1,8 l) nie są polecane ze względu na niską żywotność paska. Znacznie lepiej poszukać wersji z oznaczeniem M43, wyposażonej w łańcuch rozrządu. Najlepszy silnik 4-cylindrowy do E36 to bez wątpienia 16-zaworowa jednostka o mocy 140 KM z modelu 318is z oznaczeniem M44 (po 1996 r.). Wcześniejsze wersje 318is (typ M42) cierpiały z powodu wady fabrycznej - uszkodzeń uszczelnienia wałka rozrządu.
Zaoferowano także trzy diesle. Nietypowo, polecamy najsłabszego z nich, ponieważ jest niezawodny, choć i radości z jazdy na pewno nie dostarczy. 2,5-litrowy TD i TDS ma już stałe problemy z głowicą, działaniem pompy wtryskowej i zapalaniem na ciepło.
Miliony wersji
Trudno znaleźć dwa identyczne E36, bo oferowano dziesiątki kolorów i setki opcji, które można było dowolnie zestawiać. Ponadto wielu użytkowników usiłuje samodzielnie przerabiać swoje auta, dodając np. pakiet M. Często jednak jest to niemożliwe, ponieważ między poszczególnymi modelami występuje znaczna liczba drobnych różnic. I to nie tylko w instalacji elektrycznej, ale też w budowie nadwozia - np. 328i ma inną karoserię niż 316i czy diesel. W zależności od wersji i rocznika E36 może mieć też kilka rodzajów żarówek w przednich lampach. Najwięcej o danym aucie powie dekoder VIN dostępny na stronie www.bmwarchiv.de/vin.
NADWOZIE I WNĘTRZE
Karoseria rdzewieje bardziej niż w równoletnim Audi, ale mniej niż w Mercedesie. Miejsca tyle, co w dzisiejszych samochodach kompaktowych. Bardzo dobre wykończenie kabiny.
ZAWIESZENIE
Ani przednie, ani tylne nie zachwyca trwałością. Nawet mimo stosowania najlepszych części (Lemforder itp.) nie należy się spodziewać wieloletniej jazdy bez luzów i stukania.
SILNIKI
Najmocniejszy punkt tego modelu. Jedynie diesel 2.5 trochę odstaje trwałością od reszty, ale ogólnie w tej kategorii przyznajemy komplet punktów. Szkoda, że wszystkie silniki sporo palą.
KOSZTY
Doskonała dostępność części to niewątpliwa zaleta E36, natomiast należy wystrzegać się najtańszych warsztatów - więcej zepsują niż naprawią. To dość zaawansowane auto.
W polskich warunkach, gdzie samochód musi służyć ok. 20-25 lat, E36 nie jest jeszcze klasykiem. Jest natomiast sposobem na najtańsze, prawdziwe BMW. Niestety, z podobnego założenia często wychodzą młodzi kierowcy, którzy kupują swoje E36 żeby się "wyszaleć", co kończy się wypadkiem, albo doprowadzeniem do ruiny, bo nie stać ich na utrzymanie tego pojazdu. To dobry moment na zakup, bo ten model nie będzie już tańszy, ale problemem są osoby, które sądzą, że BMW można jeździć za grosze. Przypominamy, że lepiej "przepłacić" na początek za idealne auto, niż wymienić pół samochodu po zakupie.
BMW serii 3 E36: historia modelu
1990: prezentacja modelu we wrześniu.
1991: początek produkcji sedana.
1992: wersja coupe oraz odmiana specjalna M3.
1993: gamę poszerza kabriolet.
1994: wersja Compact. W ofercie także 4-drzwiowe M3.
1995: odmiana kombi.
1996: niewielki lifting.
1998: prezentacja następcy.
1999: koniec produkcji kombi.
BMW serii 3 E36: typowe usterki i problemy
- Korozja - na szczęście rzadko na elementach konstrukcyjnych.
- Przegrzewanie się silników. Przyczyny: zaniedbywanie wymiany pompy wody, pękający zbiorniczek wyrównawczy i uszkodzone sprzęgło wentylatora chłodnicy.
- Stuki z układu napędowego - często to wina krzyżaka na wale.
- Uszkodzenia wybieraka skrzyni biegów.
- Wycie tylnego mostu.
- Usterki elektryki.
BMW serii 3 E36: plusy
- Znakomite silniki i prowadzenie.
- Wysoka trwałość mechaniki.
- Świetne zaopatrzenie w części zamienne.
BMW serii 3 E36: minusy
- Nadwozie koroduje.
- Diesel 2.5 tds ma już sporą listę nieusuwalnych usterek.
- Znacząca liczba samochodów ma przeszłość powypadkową.
BMW serii 3 E36: warto poszukać
- Kombi w wersji 325i lub 328i.
- Coupe z 4-cylindrowym silnikiem 318is - doskonale wyważone i naprawdę szybkie.
- Sedana z początku produkcji jako "młodego klasyka".
BMW serii 3 E36: tego unikaj
- Tanich coupe, w szczególności z instalacją gazową.
- Wersji z dieslem 2.5, zwłaszcza z "automatem".
- Archaicznych silników 1.6 i 1.8 - radość z jazdy żadna.
Tekst: Tymon Grabowski, zdjęcia: Rafał Andrzejewski
